Entradas

Boletín Oficial ESFeiro: decembro 2023

Se prefires a versión sonora, aquí está o podcast en ESFRadio do Boletín Sonoro decembro 2023.

CONTIDOS

  • Vida Asociativa
  • Honduras
  • Mozambique
  • Enlaces de interese
  • Recomendación artística
  • E no próximo mes …
  • A ESFrase do mes

VIDA ASOCIATIVA

    En Galicia, novembro foi un mes con varios eventos multitudinarios para traballar colectivamente. Participamos nun interesante encontro sobre posible impacto da inxección de aerosois na atmosfera para contrarrestar o cambio climático, así como no V Encontro de Comunidades e Saberes Arredor do Rural e nun encontro sobre ‘Enerxías alternativas e socioecosistemas: paisaxes presentes e futuras’. Algunhas de nós viviron a mobilización de Vigo contra o xenocidio en Gaza

O compañeiro Iván, do Banco de Reciclaxe de Teo, seguiu cos seus vídeos didácticos, como o de Primeiros pasos cunha torre para reutilizar. Houbo un par de encontros virtuais dos Bancos de Reciclaxe Electrónico con Software Libre (un deles con invitadas de Aragón), e unha xornada ben interesante de Alternativas profesionais para unha transición enerxética xusta: as Comunidades Enerxeticas, na Escola de Minas e Enerxía de Vigo. En Pontevedra, puidemos falar de Soberania alimentaria vs seguridade alimentaria na Escola de Xestión e Administración Pública, no marco dunha colaboración dun proxecto de Aprendizaxe-Servizo cunha das docentes da escola.

    Ademais, tivemos ocasión de presentar en Augas de Galicia do visor de sistemas de abastecemento municipal, nunha xornada ben interesante de intercambio de coñecementos.

Non podemos esquecernos da Xuntanza de Outono da Base Social de ESF, que foi en Allariz, e onde oficializamos o nacemento dun novo grupo de traballo para facilitar asesoría técnica a plataformas de defensa do territorio de Galicia.


HONDURAS

En Honduras houbo visita de colaboradoras de Universidade da Coruña, que viñeron estreitar lazos e colaboracións con persoas da Universidade Nacional Autónoma de Honduras. Ademais, se fixeron formacións no eido da hidroxeoloxía e a cartografía participativa. Foi un pracer ter de novo a Acacia e Adrián por aquí!

Continuou o programa de mellora de sementes crioulas de millo coa nosa socia CODDEFFAGOLF e grupos de labregxs do sur de Honduras. Ademais, no proxecto de mellora da actividade marisqueira, houbo diversas formacións para mulleres dos grupos, como talleres de autoaxuda para a xestión emocional.


MOZAMBIQUE

Este mes, trala visita de Víctor, chega a Mozambique a visita de Manuel, o noso experto técnico en hidroloxía. Manuel leva anos colaborando no programa AquaMoz, e estará máis dun mes no país traballando coas Administracións Rexionais da Auga (na do sur apoiando agora en temas de inundacións e curvas de embalses, ou “barragens” como se di aló; no centro e norte estase empezando coa parte de xestión das secas, como se fixo xa na do sur nestes últimos anos).


ENLACES DE INTERESE

Auga

Consumo responsable

Cooperación e ONGD

Educación para o desenvolvemento

Enerxía e cambio climático

Iniciativas

Investigación para o desenvolvemento 

Mundo

Pobreza e exclusión

Políticas e modelos de desenvolvemento

Soberanía alimentaria e defensa do territorio

Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)

Tecnoloxía para o desenvolvemento humano

Activismos e Persoas


RECOMENDACIÓN ARTÍSTICA

    Este mes a recomendación volve ser musical, desta volta cun dúo de mulleres galegas que o está petando. É o tema II. Lisístrata, máis coñecido como Varre Vasoira, de Fillas de Cassandra. A guerra, a guerra, a guerra imos parar…


E NO PRÓXIMO MES …

  • 1 de decembro: Encontro da Rede Artigo9Tech de profesorado pola tecnoloxía para o ben común. 10:30h na aula de graos da Escola de Telecomunicación, Vigo.
  • 1 de decembro: Día Mundial da Loita contra o SIDA
  • 2 de decembro: Día Internacional para a Abolición da Escravitude (segue habendo moitos tipos dela…).
  • 3 de decembro: Día internacional das Personas con Discapacidade
  • 3 de decembro: Día Internacional non uso de plaguicidas
  • 5 de decembro: Día Internacional do Voluntariado para o Desenvolvemento Económico e Social
  • 5 de decembro: Día Mundial do Solo
  • 9 de decembro: Día Internacional contra a Corrupción
  • 9 de decembro: Día Internacional para a Conmemoración e Dignificación das Víctimas do Crime de Xenocidio e para a Prevención dese Crime
  • 9 de decembro: Día Internacional da Informática
  • 10 de decembro: pecha o prazo para presentarse ao Concurso de iniciativas didácticas de tecnoloxía para os dereitos humanos no ensino secundario galego
  • 10 de decembro: Día dos Dereitos Humanos
  • 14 de decembro: Repair Café na Escola de Enxeñería Informática de Ourense. 16:30h
  • 18 de decembro: Día Internacional da Persoa Migrante
  • 19 de decembro: Día das Nacións Unidas para a Cooperación Sur-Sur
  • 20 de decembro: Día Internacional da Solidariedade Humana
  • 21 de decembro: 10:30h. Encontro de nadal de ESF en Coruña (local de ESF en Camiños).
  • 27 de decembro: 14h. Encontro de nadal de ESF en Santiago de Compostela
  • TODO O MES: abrirá a convocatoria da rede Artigo9Tech para pequenos proxectos de investigación en tecnoloxía para o ben común nas universidades. Toda a info estará na web da rede. Esta foi a convocatoria 2022, e pouco variará.

   Para máis info sobre cursos e eventos en Galicia  consulta a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD


A ESF-RASE DO MES

“O móbil que xa tes é o máis ético posible, se o mantés”

Sara Domínguez García, enxeñeira electrónica e activista pola electrónica sostible

Boletín Oficial ESFeiro: novembro 2023


Se prefires a versión sonora deste boletín, aquí está o Boletín Sonoro de novembro 2023.

   Este mes, queremos destacar o malestar do sector da Cooperación para o Desenvolvemento galego cos orzamentos presentados polo goberno da Xunta de Galicia, onde dan as costas a un dos sectores máis ninguneados das políticas públicas. Este ninguneo é máis rexeitable aínda neste contexto internacional. Esperamos que nas subsanacións do orzamento se corrixa esta inxustiza.


CONTIDOS

  • Vida Asociativa
  • Honduras
  • Mozambique
  • Enlaces de interese
  • Recomendación artística
  • E no próximo mes …
  • A ESFrase do mes

VIDA ASOCIATIVA

   Este mes publicamos no blog La Tecnología no nos Salvará, no diario El Salto, o artigo ¿Están la tecnología y la ciencia al servicio del bien común? ¿usted qué opina?. Ademais, quixemos presentar un proxecto que empezamos a executar neste ano, grazas á financiación da Cooperación Galega da Xunta de Galicia. Trátase da segunda fase de Mulleres Bravas, tendendo pontes entre defensoras da vida de Honduras e Galicia, con algunha novidade interesante. Entre as actividades polo día da reparación, o 19 tivemos un Repair Café na Escola Técnica Superior de Enxeñería en Compostela, e o 21, o propio Día da Reparación, houbo outro no Banco de Reciclaxe de Ames en Milladoiro. Dende os Bancos de Reciclaxe Electrónica con Software Libre de Galicia deixáronnos esta pílula formativa sobre formatos abertos e libreoffice.

A princios de mes tivemos un ciberfaladoiro falando de Tecnoloxía na Educación Secundaria, onde contamos con algún do profesorado que colabora con ESF no programa Hackers Sen Fronteiras.
Este mes, aproveitando o evento de tecnoloxía libre AtlanticaConf, xa comentada no pasado BOE, presentouse oficialmente o Visor de Abastecementos Municipais de Auga de Galicia. Pero durante outubro impulsamos varias publicacións para difundilo:

👉🏼 O artigo no que presentamos o visor no xornal Praza.gal
👉🏼 A entrevista que fixeron a unha das voluntarias do grupo de Dereito Humano á Auga de ESF
👉🏼 A entrada da nosa web presentando o visor


HONDURAS

    En Honduras unha nova destacada en outubro foi a da concesión de financiación adicional para acelerar a execución do proxecto Restauración de las lagunas de invierno como modo de vida de las poblaciones pesqueras de Namasigüe y El Triunfo. Esta financiación, a cargo da Agencia Española de Cooperación Internacional para el Desarrollo, servirá para abordar a restauración de varias lagoas máis, fortalecendo o proceso iniciado coa financiación da Cooperación Galega da Xunta de Galicia. Este proxecto está encadrado dentro do programa de Soberanía Alimentaria e Defensa do Territorio, que desenvolvemos con CODDEFFAGOLF.

No programa de Dereito á Auga, houbo unha actividade importante para iniciar coa recompilación de información relevante para o proceso de certificación de zona de protección forestal “Microcuenca Río Laure”.

Aproveitamos para explicar a diferencia entre microcunca e nanocuncas hidrográficas, segundo a terminoloxía que empregan en Honduras.A principios de mes tivemos a ocasión de compartir a última crónica das participantes no Programa de Voluntariado Internacional de Coñecemento doutras Realidades, en Honduras. Correu a cargo de Celia.


MOZAMBIQUE

    Estes días temos a Víctor, coordinador do convenio AquaMoz de Augas de Galicia e Enxeñería Sen Fronteiras, en Mozambique. Aquí deixamos a súa crónica.


ENLACES DE INTERESE

Auga

Consumo responsable

Cooperación e ONGD

Educación para o desenvolvemento

Enerxía e cambio climático

Iniciativas

Investigación para o desenvolvemento 

Mundo

Pobreza e exclusión

Políticas e modelos de desenvolvemento

Soberanía alimentaria e defensa do territorio

Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)

Tecnoloxía para o desenvolvemento humano

Voluntariado e Persoas


RECOMENDACIÓN ARTÍSTICA

    Este mes voltamos á música, cunha das representantes do “rap rural”: Bewis de la Rosa. Aquí deixamos unha canción co videoclip que nos chegou ao fondo… “Mi tierra“.


E NO PRÓXIMO MES …

   Para máis info sobre cursos e eventos en Galicia  consulta a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD


A ESF-RASE DO MES

«Non comemos baterías. Vaise a auga, vaise a vida». Comunidades indíxenas da provincia de Jujuy, extremo noroeste da Arxentina



Boletín Oficial ESFeiro: outubro 2023


A continuación se pode ver o boletín mensual de información de ESF.

Se prefires a versión sonora, aquí podes escoitala. 7 minutiños coas voces de Marina Casas e Alberto Bragado.

CONTIDOS

  • Vida Asociativa
  • Honduras
  • Mozambique
  • Enlaces de interese
  • Recomendación artística
  • E no próximo mes …
  • A ESFrase do mes

VIDA ASOCIATIVA

   O Grupo de Mulleres Tecnólogas polo Ben Común de ESF publicou en O Salto Galiza o artigo A fenda de xénero nos estudos universitarios técnicos de Galicia. Ademais, felicitamos a todas as cooperantes no seu día. Presentamos as nosas novas contas de redes sociais no Fediverso, que están moito máis en sintonía cos valores que defendemos de soberanía dixital. Ademais, aquí deixamos un video-titorial sobre Seguridade Dixital Básica, cortesía de voluntariado do Banco de Reciclaxe Electrónica con Software Libre.

Publicamos unha guía para analizar libros de texto de ensino secundario dende unha perspectiva de tecnoloxía para o ben común, así como un informe aplicando esta metodoloxía a dous libros de texto de Tecnoloxía de 1º e 2º da ESO.

Presentamos a segunda fase do noso programa de traballo nas universidades galegas, ao que chamamos Tecnoloxía ao servizo do ben común, da cidadanía global e da inclusión nas escolas técnicas da universidade galega. Fase 2. Nel colaboraremos estreitamente con Arquitectura Sen Fronteiras Galicia e coa Rede Artigo9Tech.

O 22 e 23 de setembro participamos con varias actividades na AtlanticaConf, punto de encontro da comunidade tecnolóxica dixital galega. Alí, entre outras actividades, presentamos oficialmente o Visor dos sistemas municipais de abastecemento de auga en Galicia.

Tivemos tempo tamén para facer un par de faladoiros na Escola de Camiños da UDC, un con motivo da presentación do novo curso, e outro reflexionando sobre a tecnoloxía para o ben común co alumnado do programa de Espazo Compartido da UDC.


HONDURAS

    No convenio que financia a Agencia Española de Cooperación Internacional para el Desarrollo (AECID), estívose impulsando unha nova fase das parcelas de mellora participativa de sementes, coa asociación APROEM

Ademais, xa coas tres participantes no Programa de Voluntariado Internacional de Coñecemento doutras Realidades en Galicia, seguimos coñecendo as experiencias que nos comparten nas súas crónicas. Desta volta, as derradeiras de Juan e de Sofía, e tamén unha de Celia.

Dentro do proxecto de apoio ao sector do marisqueo que financia a Xunta de Galicia, tivo lugar a visita técnica de duas persoas do Centro Tecnolóxico do Mar, que foi ben aproveitada. Coincidiu un dos días coa visita do embaixor de España en Honduras e unha delegación de Cooperación Española a Amapala, coñecendo a realidade dos grupos de marisqueiras.


MOZAMBIQUE

    No mes de setembro o traballo centrouse na análise da situación da seca no territorio da ARA Centro e na coordinación para avanzar na transferencia de coñecementos ao devandito organismo.  De modo paralelo avanzouse na titoría do traballo de fin de master do alumno do master de Hidrología da UEM que esta a ser cotutorado desde o proxecto. Alén disto, traballouse no deseño dos materiais da campaña de sensibilización relacionada co proxecto que será lanzada en breve en Galicia.


ENLACES DE INTERESE

Auga

Consumo responsable

Cooperación e ONGD

Educación para o desenvolvemento

Enerxía e cambio climático

Iniciativas

Investigación para o desenvolvemento 

Mundo

Pobreza e exclusión

Políticas e modelos de desenvolvemento

Soberanía alimentaria e defensa do territorio

Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)

Tecnoloxía para o desenvolvemento humano

Voluntariado e Persoas


RECOMENDACIÓN ARTÍSTICA

    Este mes recomendamos a exposición ‘Sempre Máis. Arte, ecoloxía e protesta na Galiza do Prestige’, no Pazo da Cultura de Pontevedra. Inaugúrase o 6 de outubro a partir das 20.00 horas, e estará até o 13 de novembro. +INFO


E NO PRÓXIMO MES …

   Para máis info sobre cursos e eventos en Galicia  consulta a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD


A ESF-RASE DO MES

“O diñeiro fala e o pobre sufre”

Ariel Webster, pescador da illa de Roatán (Honduras)

Boletín Oficial ESFeiro. Setembro 2023

Benvidxs ao BOE ESFeiro. Se es máis de escoitar que de ler, aquí tes a versión resumo en formato podcast, o noso Boletín Sonoro en ESFRadio.

CONTIDOS

  • Vida Asociativa
  • Honduras
  • Mozambique
  • Enlaces de interese
  • Recomendación artística
  • E no próximo mes …
  • A ESFrase do mes

VIDA ASOCIATIVA

   Agosto foi un mes tranquilo en Galicia. Aproveitamos para sacar a memoria de actividades 2022 acompañada dunhas infografías moi visuais para resumila. Ademais, rematamos o mes coa boísima nova de que, coa financiación de Cooperación Galega da Xunta de Galicia, poderemos continuar coa fase 2 do programa Mulleres Bravas (que desenvolveremos coas compas de Amigas da Terra), e tamén coa fase 2 do programa de tecnoloxía para o ben común nas universidades galegas (coa rede Artigo9Tech e as compas de Arquitectura Sen Fronteiras). Ademais, participamos no Abrazo al Agua na Mina Touro e estivemos en contactos con plataformas veciñais de defensa da terra e o territorio en Galicia para tratar de estreitar lazos de colaboración, poñendo a tecnoloxía e a ciencia ao servizo destas loitas.


HONDURAS

    En Honduras o ritmo mantívose alto. Celia, Juan e Sofía, participantes no programa de voluntariado internacional de coñecemento da realidade, regresaron en agosto de volta a Galicia. Pero ímonos quedando coas súas crónicas, que se poden ver todas aquí.

    Ademais, presentamos os proxectos para os que acadamos financiación recentemente, a cal máis interesante. No programa de soberanía alimentaria, o innovador proxecto de Restauración de las lagunas de invierno como modo de vida de las poblaciones pesqueras de Namasigüe y El Triunfo. Fase 1, que financiará a Cooperación Galega da Xunta de Galicia. No programa de dereito á auga, o apoio á posta en marcha do laboratorio de análise de auga da Secretaría de Saúde, Departamento Valle, que financiará a Deputación da Coruña.

    As nosas socias hondureñas non estivon paradas. A Mancomunidade NASMAR participou nun evento moi interesante, coa sinatura dun convenio de asocio ao Movimiento Para Todos Por Siempre (PTPS), que busca alcanzar cobertura total de servizos de auga potable e saneamento no país.

    No proxecto de marisqueo, realizouse un monitoreo de poboacións de bivalvos e da calidade da auga marina. No proxecto de auga onde tamén colabora CODDEFFAGOLF, acabáronse os obradoiros de construción de Libros Artesanais e Redacción de Contos Inéditos con Enfoque no Coidado da Auga, onde participaron docentes e alumnado de diversas escolas dos municipios de San Lorenzo, Nacaome e San Francisco de Coray.


MOZAMBIQUE

    No mes de agosto tivo lugar a presentación ao Consello de Dirección da ARA Sul dos resultados do estudo de modelización hidrolóxica-hidraulica a partir de ferramentas e datos de libre acceso, que analiza as inundacións do 2023 na provincia de Maputo. Estas inundacións causaron graves danos nas terras agrícolas e nas infraestruturas de transporte, destruíndo numerosos cultivos, así como dúas pontes. Todo isto afectou en gran medida á seguridade alimentaria da poboación. O estudo, realizado en colaboración co grupo GEAMA da Universidade da Coruña, tivo moi boa acollida e vén corroborar de novo a relevancia e utilidade de ferramentas libres no ámbito dos proxectos de cooperación.


ENLACES DE INTERESE

Auga

Consumo responsable

Cooperación e ONGD

Educación para o desenvolvemento

Enerxía e cambio climático

Iniciativas

Investigación para o desenvolvemento 

Mundo

Pobreza e exclusión

Políticas e modelos de desenvolvemento

Soberanía alimentaria e desenvolvemento rural

Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)

Tecnoloxía para o desenvolvemento humano

Voluntariado e Persoas


RECOMENDACIÓN ARTÍSTICA

    Este mes vimos cunha proposta teatral, coa obra Quiero colapsar a tu lado, de La Rueda Teatro Social. Ten ademais como complemento actividades didácticas, incluso adaptables á ensino secundario.


E NO PRÓXIMO MES …

   Para máis info sobre cursos e eventos en Galicia  consulta a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD


A ESF-RASE DO MES

Hoxe a tecnoloxía non se pensa desde o coidado, pénsase desde o control. O seu despregamento, ademais de reconfigurar as relacións sociais, en determinados contextos afonda as desigualdades e estabelece novas formas de control e discriminación
Sursiendo

Boletín Oficial ESFeiro. Agosto 2023


Benvidas ao Boletín de Agosto 2023. Se prefires a versión sonora, aquí tes o Boletín Sonoro!

CONTIDOS

  • Vida Asociativa
  • Honduras
  • Mozambique
  • Enlaces de interese
  • Recomendación artística
  • E no próximo mes …
  • A ESFrase do mes

VIDA ASOCIATIVA

   En xullo, a pesar da época, houbo varias actividades. En Vigo, un par de Café Repair para argallar con ordenadores, no café Uf e tamén na Biblioteca Neira Vilas. En A Coruña, na Domus, tivo lugar o 4° taller de autodefensa dixital: “Como usar FreeBSD como sistema operativo no teu equipo”. Aquí se pode ver a presentación utilizada. Ademais, rematou o Curso de aplicacións informáticas e cacharreo con software libre, en colaboración con Ecos do Sur, dentro dun proxecto no que colaboramos coa financiación dos fondos IRPF (a casiña solidaria).

    Tivemos ademais moito traballo preparando dúas propostas de proxectos de educación, que se presentaron á Cooperación Galega da Xunta de Galicia para financiación. Foron a segunda fase do programa Mulleres Bravas, en colaboración con Amigas da Terra, e a segunda fase do programa de Tecnoloxía para o Ben Común nas Universidades, coa rede Artigo9Tech. Esperamos que se poidan seguir desenvolvendo!


HONDURAS

    En Honduras continúan Juan e Celia, participantes no Programa de Voluntariado Internacional de Coñecemento doutras Realidades. Temos crónicas tanto de Juan como de Celia, a quen se uniu a principios de mes Sofía, a terceira voluntaria, que participa na súa condición de profesora de tecnoloxía de ensino secundario, grazas ao programa Hackers Sen Fronteiras

    Ademais, celebrouse unha nova xornada de capacitación da escola Habilidades Para La Vida, dirixida aos consejos de microcuenca de Laure e Panasacaran, con CODDEFFAGOLF, dentro do programa de mellora da xestión comunitaria da auga con enfoque de cunca hidrográfica que financia a Xunta de Galicia.

    Nas resolución das convocatorias 2023 para proxectos de cooperación internacional da Xunta de Galicia, quedamos cun regusto agridoce. Acadouse financiación para un innovador proxecto de defensa da terra e o territorio, de restauración de lagoas de inverno. Pero o outro proxecto presentado, de mellora da xestión pública da auga, non foi valorado por erratas na parte burocrática da subsanación da solicitude. É lamentable que bos proxectos, e moi necesarios para manter os procesos construídos na zona, poidan quedar fóra por estas cousas… Por iso sempre se fala de que os procesos de desenvolvemento reais casan moi mal coa arquitectura das convocatorias públicas de financiación para a cooperación ao desenvolvemento, onde a burocracia ten un papel determinante.


MOZAMBIQUE

  En xullo tivemos aberto o proceso de selección de consultoría especializada en seca para seguir o traballo coas Administracións Rexionais da Auga do Norte e Sur, incorporando pouco a pouco ao traballo tamén á Centro. Recibíronse dúas candidaturas. Finalmente seguiremos o traballo con Manuel Álvarez, un experto con gran experiencia no programa, que xa leva varios anos colaborando no mesmo.


ENLACES DE INTERESE

Auga

Consumo responsable

Cooperación e ONGD

Educación para o desenvolvemento

Enerxía e cambio climático

Iniciativas

Investigación para o desenvolvemento 

Mundo

Pobreza e exclusión

Políticas e modelos de desenvolvemento

Soberanía alimentaria e defensa do territorio

Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)

Tecnoloxía para o desenvolvemento humano

Voluntariado e Persoas


RECOMENDACIÓN ARTÍSTICA

    Este mes recomendamos este artigo: Literaturas africanas para resetear la mente y el corazón. Trátase dunha selección de obras en castelán para coñecer mellor a realidade de África


E NO PRÓXIMO MES …

   Para máis info sobre cursos e eventos en Galicia  consulta a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD


A ESF-RASE DO MES

    “A tecnoloxía non é nin boa nin mala, tampouco é neutral”

Melvin Kranzberg Jr

Boletín Oficial ESFeiro: xullo 2023


Aquí se pode escoitar a versión sonora dos boletíns de xuño e xullo. 8 minutiños, por se prefires escoitar a ler.

CONTIDOS

  • Vida Asociativa
  • Honduras
  • Mozambique
  • Enlaces de interese
  • Recomendación artística
  • E no próximo mes …
  • A ESFrase do mes

VIDA ASOCIATIVA

    En xuño empezou dende o Banco de Reciclaxe Electrónica un apoio a Amigos de la Tierra España para que fagan un plan de migración a software libre. Amigos de la Tierra é unha organización coa que levamos colaborando moitos anos, tanto en Honduras como en Galicia. Ademais, houbo un repair café no MUNCYT A Coruña de ordenadores e bicis coas compas de Mobi-liza. No Banco da Coruña, iniciouse con Ecos do Sur o curso de reparación de computadoras e app informáticas con software libre, con 5 alumnos e 3 alumnas (financiado por axudas de IRPF da Xunta de Galicia). Por se non puidestes vir á formación sobre o fediverso, aquí queda a presentación que nos fixo Salvari na xornada da Domus sobre este tema.

    Queremos alzar a voz contra o academic-washing que certas empresas con prácticas cuestionables están facendo nas universidades públicas galegas. Un exemplo foi o de INDRA, na graduación de Enxeñería de Telecomunicacións.

    Estivemos preparando un par de proxectos de educación e sensibilización en Galicia para conseguir financiación da Xunta de Galicia (a segunda fase do proxecto de tecnoloxía para o ben común na universidade, e a segunda fase do proxecto de Mulleres Bravas).

    Na Industriosa, Vigo, estivo Thais falando de Tecnoloxías de baixo custo para persoas con problemas de mobilidade, a ver se anima alguén por alí a colaborar co grupo. 

    Dentro do programa Tecnoloxía Sen Fronteiras, de traballo nas universidades, pechouse o prazo para presentar TFM-TFG ao Premio Enxeñería Solidaria 2023


HONDURAS

    En Honduras tivemos unha visita moi especial. Paola, a administradora de ESF dende 2007, visitou por fin ese país, nunha estancia curta, pero intensa. Puido ademais participar na presentación oficial no país do novo convenio coa Agencia Española de Cooperación Internacional para el Desarrollo (AECID), que desenvolveremos con Justicia Alimentaria Global e Amigos de la Tierra España nos vindeiros 4 anos, dentro do programa de Soberanía Alimentaria. Tamén coincidiu con Celia e Juan, participantes no PCR que chegaron xa a principios de mes, e que xa nos mandaron a súa primeira crónica.

    Dentro do programa de Soberanía Alimentaria, deixamos un resumo do realizado cos fondos da Deputación da Coruña no proxecto de Mellora da sostibilidade da actividade marisqueira como fonte de ingresos de grupos de mulleres nos municipios de Amapala, Alianza, San Lorenzo e Marcovia, Honduras.

    No programa de Dereito á Auga, dentro do proxecto “Mejora de la Gestión Pública y Social para la Gobernanza de los Recursos hídricos en 9 Municipio de la Región 13 Golfo de Fonseca F1”, desenvolveuse en San Lorenzo unha reunión de planificación para a delimitación e declaratorio de microcunca hidrográficas.

    Ademais, a principios de xuño presentáronse para financiación até 3 proxectos, dous do programa de soberanía alimentaria (un á Xunta de Galicia e outro á AECID), e outro do programa de dereito á auga (á Xunta de Galicia). Foi un gran esforzo que esperamos obteña froitos. Quixemos deixar aquí un resumo do proceso de deseño e identificación dun deles.


MOZAMBIQUE

  Do programa AquaMoz Secara que desenvolvemos en Mozambique con Augas de Galicia e cofinanciado pola Cooperación Galega da Xunta de Galicia, o máis destacado en xuño foi a visita de Lizete e Ernesto a Galicia, da que deixamos unha crónica aquí.


ENLACES DE INTERESE

Auga

Consumo responsable

Cooperación e ONGD

Educación para o desenvolvemento

Enerxía e cambio climático

Iniciativas

Investigación para o desenvolvemento 

Mundo

Pobreza e exclusión

Políticas e modelos de desenvolvemento

Soberanía alimentaria e defensa do territorio

Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)

Tecnoloxía para o desenvolvemento humano

Voluntariado e Persoas


RECOMENDACIÓN ARTÍSTICA

    Este mes traemos un cómic e un libro da escritoria Alice Oseman. O webcómic (convertido tamén en novela gráfica) é Heartstopper (da que tamén hai unha serie de televisión igual de recomendable, cuns moi logrados “efectos cómic”). O libro é Radio Silencio. Comparten o fío de ser novelas sobre (tamén para, pero non exclusivamente) adolescentes, que exploran as súas identidades sexuais, expresión de xénero e inclinacións sexuais. Todo se fai dende unha naturalidade cautivadora e que deixa un sorriso nos beizos (e unhas ganas moi grandes de loita contra a onda reaccionaria que estamos a vivir).


E NO PRÓXIMO MES …

   Para máis info sobre cursos e eventos en Galicia  consulta a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD


A ESF-RASE DO MES

    A ecoloxía sen loita social é simplemente xardinería

Chico Mendes








Boletín Oficial ESFeiro: xuño 2023

Pódese escoitar a versión sonora deste boletín en conxunto coa do mes de xullo neste enlace.

CONTIDOS

  • Vida Asociativa
  • Honduras
  • Mozambique
  • Enlaces de interese
  • Recomendación artística
  • E no próximo mes …
  • A ESFrase do mes

VIDA ASOCIATIVA

    Este mes, por segundo ano consecutivo, tivemos a sorte de participar na Asemblea da Asociación de Profesorado de Tecnoloxía de Galicia (cun obradoiro de licenzas libres e bancos de reciclaxe con software libre para impulsar nos institutos, e un pequeno espazo na Asemblea Xeral para presentarnos e falar do programa Hackers Sen Fronteiras). 

    Fixemos un faladoiro na Escola de Minas e Enerxía da UVigo para que Xoel, participante no Programa de Voluntariado Internacional de Coñecemento doutras Realidades en 2021 e estudante desa escola, contara a súa experiencia.

    Participamos nas sesións de Vigo e A Coruña da Semana da Cooperación Universitaria, nas mesas de Alianzas ONG-Universidade e de Persoas na Cooperación respectivamente.

    A actividade dos Bancos de Reciclaxe con Software Libre seguiu nos locais semana a semana, pero ademais estiveron 2 representantes nada menos que no congreso EsLibre en Zaragoza, falando desta iniciativa. A finais de mes tiveron tempo de organizar a terceira das xornadas do curso de Autodefensa Dixital que se leva a cabo na Domus da Coruña. Esta vez falaron do Fediverso e as redes sociais federadas como Mastodon, como alternativa a twitter (e a outras manexadas polas grandes multinacionais tecnolóxicas que comercian cos nosos datos persoais). Aquí podes ver a presentación utilizada.

    Xa rematando o curso, aínda houbo movemento no programa Hackers Sen Fronteiras de tecnoloxía para o ben común nos instis de secundaria. Houbo un par de obradoiros para 3º da ESO do IES Curtis sobre cacharreo con computadoras (a xente dos bancos de reciclaxe non para!), así como outro de tecnoloxía inclusiva para persoas con problemas de mobilidade no IES Isaac Díaz Pardo de Sada.

    Incluso tivemos ocasión de participar na mesa redonda en liña de Conectividade Global Efectiva, organizada pola Asociación de Enxeñería de Telecomunicacións de Galicia, onde falamos sobre como poñemos en ESF as TIC ao servizo de ben común. Aquí a podes ver!

    Quedounos aínda tempo para proñoñer en redes sociais unha pequena adiviña tecnolóxica que agora tamén deixamos aquí. Ademais, deixamos unha reflexión polo Día do Comercio Xusto, un deses que deberían durar todo o ano…


HONDURAS

   En Honduras estívose presentando o traballo de CODDEFFAGOLF nos proxectos que ten en marcha no Municipio de Marcovia, como parte da coordinación que é importante facer coas administracións públicas locais nos proxectos de cooperación. Ademais, hubo o II Foro comunitario “Cambio Climático con enfoque al manejo de cuencas hidrográficas”, impulsado tamén por CODDEFFAGOLF.

   Rematouse o proxecto coa Deputación da Coruña, do que pronto deixaremos un resumo, pero aquí vai un adianto.

  Traballouse arreo para preparar o deseño de dous proxectos que se presentan a principios de xuño para ser financiados á Cooperación Galega da Xunta de Galicia e a Agencia Española de Cooperación, nos dous programas que temos en marcha no país: Dereito á Auga e Soberanía Alimentaria. Aquí se pode ver o traballo cun caso concreto dunha aldea (Tres Piedras) cuxo abastecemento de auga se incĺúe nos proxectos (con video incluido!). Cruzamos os dedos!


MOZAMBIQUE

En Mozambique, todo está preparado para que o domingo 4 de xuño chegue a Galicia a visita de Lizete Dias, Xefa del Departamento Recursos Hídricos e Ernesto Tivane, técnico Recursos Hídricos, da Administraçao Regional das Águas do Sul de Moçambique (un dos socios máis antiguos do programa). Estarán toda unha semana visitando distintos proxectos e facendo encontros técnicos con persoas de Augas de Galicia, Confederación Hidrográfica Miño-Sil, Consellería de Infraestruturas, Cooperación Galega da Xunta de Galicia, da Universidade da Coruña e, como non, coa nosa base social. Aquí se pode ver a axenda completa.

   Por outra banda, pronto teremos ademais dispoñible unha clarificadora infografía sobre o que estamos a facer, dentro da campaña que impulsaremos para visibilizar o traballo de Aqua Moz todos estes anos.


ENLACES DE INTERESE

Auga

Consumo responsable

Cooperación e ONGD

Educación para o desenvolvemento

Enerxía e cambio climático

Iniciativas

Investigación para o desenvolvemento 

Mundo

Pobreza e exclusión

Políticas e modelos de desenvolvemento

Soberanía alimentaria e defensa do territorio

Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)

Tecnoloxía para o desenvolvemento humano

Voluntariado e Persoas


RECOMENDACIÓN ARTÍSTICA

    Imos recomendar este mes a performance da artista hondureña Scarlett Rovelaz, Fluidez-Thyssen. Vaina interpretar o 28 de xuño no Museo Thyssen, que nos queda algo a desmán, pero que tal vez alguén de vós vos cooincida estar por alí… Seguro que paga a pena!


E NO PRÓXIMO MES …

   Para máis info sobre cursos e eventos en Galicia  consulta a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD


A ESF-RASE DO MES

Os meus silencios non me protexeran. O teu silencio non te protexerá

Audre Lorde

Boletín Oficial ESFeiro. Abril 2023

Benvidxs ao BOE de abril 2023. A versión sonora resumida en 6 minutiños en formato podcast podes escoitala aquí.

CONTIDOS

  • Vida Asociativa
  • Honduras
  • Mozambique
  • Enlaces de interese
  • Recomendación artística
  • E no próximo mes …
  • A ESFrase do mes

VIDA ASOCIATIVA

   Durante o mes de marzo tivemos varios eventos interesantes. Empezamos fortes co encontro en A Coruña compartindo experiencias de loita pola terra con afectadxs pola vertedura en Perú de Repsol, colaborando na organización coa ONG Entrepobos. Tamén na Coruña, celebramos o día internacional da enxeñería polo desenvolvemento sustentable no Museo Nacional de Ciencia y Tecnología, con varios faladoiros e obradoiros. Tivemos representación na Asamblea de la Federación Española de Ingeniería Sin Fronteras que se celebrou en Tarragona e houbo tempo para un ciberfaladoiro sobre os Dereitos Humanos en Colombia, co compa Mateo (aínda non regresou do seu PCR 2022!!) e outros membros da misión que foi este ano a verificar o estado de dereitos humanos nas zonas de conflicto dese país.

   No programa Hackers Sen Fronteiras houbo faladoiros en centros de Mondoñedo, Vigo ou Porriño.

   Os Bancos de REciclaxe Electrónica con Software Libre continuaron a súa actividade, arrancando o novo proxecto que financia a Xunta de Galicia con fondos de IRPF en colaboración con Ecos do Sur. Realizaron unha presentación na Facultade de Informática da UDC e novas “fichaxes” se incorporaron á colaboración. Tiveron tempo tamén para facer o primeiro dos obradoiros de Autodefensa Dixital na Domus da Coruña.


HONDURAS

   En Honduras, dentro do programa de promoción e defensa do dereito humano á auga, iniciou xa o proxecto financiado pola Agencia Española de Cooperación Internacional para el Desarrollo, Mellora da Xestión Pública e Social para a Gobernanza dos Recursos Hídricos en 9 municipios da Rexión 13 Golfo de Fonseca. Fase 1. Aquí se pode ver en que consistirá.

   No outro programa en marcha no país, o de dereito á alimentación con enfoque de soberanía alimentaria, segue en marcha o de apoio a iniciativas de marisqueo financiado pola Xunta de Galicia e Deputación da Coruña


MOZAMBIQUE

Este pasado marzo aprobouse no Consello da Xunta de Galicia o novo convenio entre Augas de Galicia, Cooperación Galega e Enxeñería Sen Fronteiras para traballar un ano máis no convenio Aqua Moz Secara. Unha boa nova que dará continuidade ao proxecto, mantendo o traballo coa Administración Rexional da Auga do Sur (ARA-Sul), reforzándoo coa Administración da Auga do Norte, e mesmo iniciando a ampliación cara a Administración Rexional da Auga do Centro (aquí se pode ver algo máis sobre como se organiza a xestión da auga en Mozambique). En Compostela tivemos un encontro para coñecer o estado do programa e do país, no que Manuel, o experto técnico do programa que fortalece ás ARAs no eido das secas e xestión de encoros, nos contou detalles da súa estancia de hai unhas semanas.

  Tamén estivemos deseñando unha serie de elementos comunicativos que pronto haberá ocasión de coñecer, coa colaboración de AGARESO.


ENLACES DE INTERESE

Auga 

(nótase ben que o 22 de marzo foi o día da auga…)

Consumo responsable

Cooperación e ONGD

Educación para o desenvolvemento

Enerxía e cambio climático

Iniciativas

Investigación para o desenvolvemento 

Mundo

Pobreza e exclusión

Políticas e modelos de desenvolvemento

Soberanía alimentaria e desenvolvemento rural

Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)

Tecnoloxía para o desenvolvemento humano

Voluntariado e Persoas


RECOMENDACIÓN ARTÍSTICA

    Este mes toca recomendación de cine. É a película Matria, cine social na ópera prima de Álvaro Gago Díaz, que se estreou en cines a finais de marzo e xa gañou premios relevantes, sobre todo María Vázquez, a actriz que interpreta á protagonista.


E NO PRÓXIMO MES …

   Para máis info sobre cursos e eventos en Galicia  consulta a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD


A ESF-RASE DO MES

“A desinformación é como cocaína. Se a tomas unha ou dúas veces non pasa nada. Pero se a tomas constantemente, cámbiate como persoa”

Yuri Andrópov

Boletín Oficial ESFeiro: marzo 2023


Benvidx ao BOE de marzo 2023. Se prefires a versión sonora resumida en 7 minutiños en formato podcast, aquí podes escoitala!


CONTIDOS

  • Vida Asociativa
  • Honduras
  • Mozambique
  • Enlaces de interese
  • Recomendación artística
  • E no próximo mes …
  • A ESFrase do mes

VIDA ASOCIATIVA

    Démoslle xa a benvida a Sandra, que a segunda semana de febreiro se incorporou ao equipo de traballadoras de ESF en Honduras.

    No proxecto Hackers Sen Fronteiras de impulso da tecnoloxía para os dereitos humanos no ensino secundario, tivemos un mes movidiño, con faladoiros de cacharreo electrónico e electrónica ética nos IES de Celanova e Mondoñedo. Ademais, comenzou un Comando Hacker (son traballos fora da aula), neste caso no IES Mondoñedo, sobre tecnoloxías tradicionais no que terán que entrevistar a parientes ou veciñxs maiores. Ademais, a escritora Antía Yañez fixo un obradoiro de escrita creativa en Celanova.

    Saiu ao aire o 2º programa de ESF-Televisión, onde entrevistamos a Héctor Tejón. El defínese como politólogo, sociólogo, acti-vista, investigador social, doutorando en Socioloxía UDC e con-vivindo con Esclerose Múltiple. Falamos con el de moitos temas, incidindo na hostilidade das cidades para as persoas con problemas de mobilidade, e o complicado acceso a tecnoloxías de apoio para estas persoas.

    Tivemos un par de encontros en liña de persoas da Rede de Bancos de Reciclaxe Electrónica con Software Libre de Galicia con activistas de Reutilizak e Ereuse.org, para ir ampliando contactos.  

    Houbo tamén un encontro en liña con participantes no Programa de Coñecemento da Realidade 2022, que nos contaron como lles foi (algún deles aínda non volveu!). En febreiro ademais pechou o prazo de solicitude da bolsa para este programa no 2023, aínda que unha das 3 prazas quedou deserta (a que é específica para profesorado de secundaria), e ampliouse o prazo até o 19 de marzo.


HONDURAS

    No programa de soberanía alimentaria, e no marco do proxecto de marisqueo, en febreiro, proséguese coas reunións con axentes responsables da vixilancia e cumprimento da normativa ambiental nas zonas protexidas da rexión sur, especialmente nas áreas mariñas e costeiras. Aquí unha delas de coordinación moi importante, coa Fuerza de Tarea, que ten representación de diversos axentes da Administracion Pública de Honduras.

    No programa de auga, asinamos o convenio coas nosas socias CODDEFFAGOLF e Mancomunidade NASMAR para executar o novo proxecto de “Mejora de la gestión pública y social para la gobernanza de los recursos hídricos en 9 municipio de la región 13 Golfo de Fonseca F1”, financiado pola Agencia Española de Cooperación Internacional para el Desarrollo.

    Estamos preparando ademais unha máis que probable visita a Galicia de Modesto Ochoa, presidente de CODDEFFAGOLF, dentro dunha xira de defensorxs da terra que organiza a Coordinadora Galega de ONGD coa rede Futuro en Común.


MOZAMBIQUE

    Durante o mes de febreiro continuou a visita técnica a Mozambique de Manuel. Nela, ademais das actividades programadas en relación ao seguimento da seca nas Administracións Rexionais da Auga do Sur e do Norte, traballouse, a petición dos nosos socios do Norte, no control e avaliación do estado do almacenamento do encoro de Locumue, cuxa xestión é moi relevante xa que é o que abastece de auga á cidade de Lichinga (capital da provincia de Niassa). Para iso, foi especialmente motivador traballar de novo co actual director da División de Xestión da Conca do Rovuma e antigo coñecido do proxecto en anteriores postos. Ademais do traballo coas ARAs, traballouse coa Universidade Eduardo Mondlane nos contidos do traballo de fin de mestrado que será co-titorizado desde o proxecto e que se baseará en parte do traballo de seguimento da seca que se está realizando co ARA Sur.


ENLACES DE INTERESE

Auga

Consumo responsable

Cooperación e ONGD

Educación para o desenvolvemento

Enerxía e cambio climático

Iniciativas

Investigación para o desenvolvemento 

Mundo

Pobreza e exclusión

Políticas e modelos de desenvolvemento

Soberanía alimentaria e desenvolvemento rural

Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)

Tecnoloxía para o desenvolvemento humano

Voluntariado e Persoas


RECOMENDACIÓN ARTÍSTICA

    Este mes imos aos clásicos. Un libro imprescindible para toda activista anticolonialista, de Eduardo Galiano,  Las venas abiertas de América Latina (1971).


E NO PRÓXIMO MES …


A ESF-RASE DO MES

    Tecnoloxízanse algunhas partes, por exemplo moitas persoas usan a televisión para coidar aos nenos, ou soñan con que pequenos robots limpen e fagan todas as tarefas, incluso se anuncia que se converterán en compañeiros de piso; creo que esta non é a sociedade que queremos. Estannos preparando para unha sociedade na que as persoas estean cada vez máis illadas. Creo que podemos afirmar que isto non encaixa nunha óptica emancipatoria.

Sivia Federici

Boletín Oficial ESFeiro: xaneiro 2023

Se prefires a versión resumida en podcast, aquí podes escoitala!

CONTIDOS

  • Vida Asociativa
  • Honduras
  • Mozambique
  • Enlaces de interese
  • Recomendación artística
  • E no próximo mes …
  • A ESFrase do mes

VIDA ASOCIATIVA

    En decembro continuamos o proxecto de Hackers Sen Fronterias, con faladoiros en centros de ensino de secundaria sobre distintos aspectos da tecnoloxía para o ben común. A principios de mes estivemos en Curtis facendo o faladoiro introductorio para 1º, 2º, 3º e 4º da ESO. Logo foi o turno do IES de Celanova, onde falamos sobre soberanía alimentaria a FB básica, 1º de bacharelato e 3º da eso, e onde Martina e Lucía contaron a súa experiencia como mulleres tecnólogas polo ben común a 4º da ESO.

    Precisamente o grupo de Mulleres Tecnólogas para o Ben Común de ESF tivo un par de encontros presenciais en decembro, en Santiago (aproveitando o encontro da base social de outono, a nosa Xuntanza) e en A Coruña, para ir facendo grupo.

    Ademais da Xuntanza de principio de mes, que aproveitamos para celebrar a nosa Asemblea Xeral (onde aprobamos novos estatutos!) e outras sesións coa base social que foron moi curativas, tivemos a final de mes a comida de Nadal, que xa empeza a ser tradición. Aproveitamos para falar de moitas cousiñas, coñecerse moita xente que está fora e aproveita as festas para vir a Galicia e, en resumo, vertebrar.

    O proxecto de tecnoloxía para o ben común nas universidades galegas, que financiou a Xunta de Galicia e o Concello de Lugo e comezara en 2021, chegou ao seu fin da súa primeira fase. Tivemos un encontro en A Coruña da rede Artigo9Tech para facer ese peche, que serveu para compartir as iniciativas de investigación en tecnoloxías para o ben común financiadas pola rede e pensar no futuro da propia rede. Na nosa web fomos deixando os resumos das 4 iniciativas apoiadas:

  • VisualTech, plataforma para mapeo de produtos de apoio de baixo custo
  • ATOPA, app para mellorar a convivencia nas aulas
  • Xogando coas letras, ferramenta didáctica para mellorar a lecto-escritura de persoas con dificultades 
  • INVIT, Innovación en vivenda transicional como proceso para a recuperación das persoas desprazadas

    Tamén como peche deste proxecto, lle adicamos o especial de Nadal de ESFRadio á rede Artigo9Tech e a esas iniciativas, con varias das investigadoras involucradas. A principio de mes saíra ao aire o programa de ESFRadio sobre “moedas sociais”, onde tivemos connosco dúas persoas impulsoras dunha moeda social galega, A Sabia.


HONDURAS

    En Honduras durante decembro só nos quedou unha das tres persoas que participaron en 2022 no Programa de Coñecemento da Realidade, Mateo. A súa crónica sobre o barrio foi a última antes de rematar a súa estancia. Tamén foi o cronista do encontro que, dentro do proxecto ‘Mejora de la gestión comunitaria del agua en el sur de Honduras, Fase 1’, financiado pola Cooperación Galega da Xunta de Galicia, tivo lugar para intercambio sobre boas prácticas de xestión da auga e as microcuncas no sur de Honduras.   

    Por outra banda, abrimos unha praza para persoal técnico expatriado en Honduras, que se incorpore ao equipo de 3 persoas que xa están no país. A mediados de xaneiro esperamos ter á persoa.


MOZAMBIQUE

En Mozambique, co proxecto no que ESF colabora con Augas de Galicia, decembro foi un mes de peche de ano, con traballo da Administraçao Regional da Agua do Sul nas súas propias labores administrativas e de xestión. Ademais, tramitouse a bolsa para un dos seus técnicos de xeito que puidera completar o seu mestrado en Hidráulica e Recursos Hídricos na Universidade Eduardo Mondlane, na súa Facultade de Engenharia. En Galicia, estivemos xa empezando o deseño de como queremos que sexa a imaxe e a difusión deste proxecto, ao que queremos visibilizar moito máis. Para iso contaremos coa colaboración de AGARESO, especialistas nestes temas coas que xa temos traballado no proxecto que vén de rematar de Mulleres Bravas.


ENLACES DE INTERESE

Auga

Consumo responsable

Cooperación e ONGD

Educación para o desenvolvemento

Enerxía e cambio climático

Iniciativas

Investigación para o desenvolvemento 

Mundo

Pobreza e exclusión

Políticas e modelos de desenvolvemento

Soberanía alimentaria e desenvolvemento rural

Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)

Tecnoloxía para o desenvolvemento humano

Voluntariado e Persoas


RECOMENDACIÓN ARTÍSTICA

    Empezamos o ano bailongas coa lista de reprodución de “Mujeres que cambian el mundo, unha lista con músicas de mulleres de todo o mundo que reivindican os seus dereitos e bailan a revolución.


E NO PRÓXIMO MES …

   Para máis info sobre cursos e eventos en Galicia  consulta a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD


A ESF-RASE DO MES

Leváronnos a todos a imaxinar un modelo que só contempla a competencia. Estamos todos enloquecidos competindo uns cos outros.

Xavier Soler, en entrevista podcast RAdiactivas