Crónicas dende Honduras, 1.

Xa están en Honduras as participantes no Programa de Coñecemento da Realidade 2022. Nos irán contando as súas experiencias persoais a través das súas crónicas. Aquí vai a primeira, de Carmen.


Recén desembarcados comezamos co choque de calor, e lembrámonos da chaqueta que no puidemos evitar traer na maleta…

Inesperadamente esa noite durmimos nun hotel mexicano preto do aeroporto. Alí coincidimos cun misionero mentres almorzábamos o “típico”, é dicir aguacate, queixo, frijoles, revolto, e tortillas de maiz.

Ao día seguinte chegamos ao noso destino, San Lorenzo, un municipio de 30.000 habitantes, moi bonito e tranquilo, cunha zona turística que ten un paseíño ao lado do mar, aínda que non é recomendable bañarse nesas praias, pero sí vemos moitas embarcacións.

Fixemos o traslado das camas para o pisiño que temos alugado aquí, xunto co bidón de auga potable. Menos mal que mercara o anticucarachas no súper, así podo sitiar o cuarto desta pequena invasión… O primeiro día non tiñamos auga, pois a municipalidade deixou de servila, e son as comunidades de veciños quen se ocupa de encargala, e pagala claro.

Ao día seguinte tivemos visita a Tegucigalpa para unha reunión de ESF coa coparte AHJASA (Asociación Hondureña De Juntas Administradoras De Sistemas De Agua), onde coñecemos a Don Omar e parte do seu equipo, aos que esperamos ver de novo por San Lorezno. De Tegus, so podo falar dos seus atascos, unha hora e pico no atasco ao chegar, e outro tanto ao saír!

Paramos a almorzar nun sitio ben interesante, que é como cafetería e zoo ao mesmo tempo. Pequeno pero tiña ata un leopardo! Restaurante ecológico el Ocotal, se chamaba, pois promove a conciencia e coidado animal, ainda que nos poida resultar algo contradictorio…

Coñecendo San Lorenzo, fomos ao mercado, a escoitar a banda tocar… ten un ritmo collonudo a verdade. Xa preguntamos se nos aceptarían, dixeron que sí! Agora están practicando a diario xa que pronto será a guerra de bandas no estadio municipal. San Lorenzo é favorito!

Por fin empeza a organizarse o meu sono, maldito jet lagggg…

Tivemos reunión en CODDEFFAGOLF, aquí en San Lorenzo, coparte de ESF, e principal organización coa que imos colaborar aquí, que nos acolle nas súas oficinas. É unha organización experimentada, pois naceu en 1988, e cuxo obxectivo é promover unha xestión eficaz e sostible da biodiversidade nos espazos naturais e protexidos, coa participación activa das comunidades, dos gobernos locais e da poboación en xeral. Levan a cabo accións de distinto tipo, como a xestión de espazos naturais, accións para o desenvolvemento socioeconómico local, fortalecemento de grupos de base, consecución de influencia política. Eles axúdannos a enfocar o noso rol nesta experiencia, combinando os nosos coñecementos e intereses coas súas necesidades.

Tamén tivemos reunión coa Red de Jóvenes por el clima, moi interesante, chea de persoas ben ben espertas e concienciadas, con quen acordamos colaborar para levar a cabo un cine foro, día de concienciación ambiental na praia, ou charlas sobre a navegación segura por Internet ou taller de reparación de equipos.

En cantidade de tendas e oficinas está o aire acondicionado, pois ao final si que lle imos dar uso á chaqueta!

Na finde aproveitamos para ir a Amapala, unha illa preto de San Lorenzo, no Golfo de Fonseca. Primeiro no bus, despois na lancha. Xa na illa collimos un mototaxi, non temos claro que fose moi necesario pero é o que nos toca aos turistas… Mais dunha vez confundíronnos con gringos!

A praia preciosa, e mirábase El Salvador ao fondo, que como turista sempre fai ilusión, non sei que nos pasa cas fronteiras… A agua quente quentísima, coñecemos lugareños moi amables, as persoas coas que atopamos en xeral son espectaculares, a verdade da gusto, eu coido que unha das cousas polas que mai paga a pena Honduras é polos seus habitantes e a súa forma de relacionarse, desde logo mais tranquila, amable e cercana que en España. Ademais a comida está boísima tamén! peixe babosa con platano frito, recomendo!

Saíndo da aula: TFG nunha subcunca do Río Limpopo, Mozambique

Dentro do programa que temos en marcha de Promoción da Tecnoloxía para O Ben Común nas Universidades Galegas, apoiado por Cooperación Galega, unha das actividades que tratamos de fomentar é a realizacións de traballos académicos e TFM/TFG, como parte da actividade “Fóra da aula!”.

No mes de setembro o alumno Ismael Porras Tejada presentou na Escola Politécnica Superior da USC en Lugo o traballo de fin de grao en Enxeñaría Forestal e do Medio Natural Análise e diagnóstico territorial e identificación de áreas de actuación nunha subcunca hidrográfica na provincia de Gaza, Mozambique. É un estudo técnico análise dos condicionantes do medio físico e a súa influencia no desenvolvemento das actividades socioeconómicas e culturais nunha das subcuencas hidrográficas do río Limpopo, en Mozambique, co fin de orientar a posta en marcha de proxectos de desenvolvemento.


Vinculándose co traballo que ESF impulsa con Augas de Galiciano país, se traballou de forma cooperativa marcándose como obxectivo levar a cabo un estudo dalgunhas áreas situadas neste país africano para analizar como afecta á poboación as condicións de seca que esta poidan darse para tentar buscar alternativas.


Con tal fin, desenvolveuse un estudo mediante sistemas de información xeográfica (SIG) que inclúe a análise tanto do medio físico, con especial énfase no impacto da seca e outros condicionantes climáticos, como o socioeconómico, empregando ferramentas e bases de datos demográficos libres dispoñibles. Desta forma, identificáronse aquelas áreas nas que a variación dos factores ambientais poidese afectar á poboación máis vulnerable co fin de poder entender de forma simplificada e global a situación destas zonas e cales son os puntos ou as posibles alternativas coas que poder axudar á poboación local, xenerando un DAFO e unha serie de estratexias adaptadas, con fichas sinxelas de actividades propostas. Unha aproximación dende o académico á problemática do cambio climático e estratexias de mitigación en zonas como o trópico seco mozambiqueño, que intenta ademais introducir a concienciación nestes temas no curriculum das carreiras técnicas.

Pódese consultar na Biblioteca Intercentros do Campus de Lugo, ou contactándonos para solicitalo.

Boletín Oficial ESFeiro. Outubro 2022

Aquí está a versión sonora do boletín.


CONTIDOS

  • Vida Asociativa
  • Honduras
  • Mozambique
  • Enlaces de interese
  • Recomendación artística
  • E no próximo mes …
  • A ESFrase do mes

VIDA ASOCIATIVA

    En setembro en Galicia quixemos facernos eco de Whame app, aplicación desenvolta por alumnado da materia Laboratorio de Proxectos de Enxeñería de Telecomunicacións con supervisión de persoas de ESF, dentro do noso programa de Tecnoloxía para o Desenvolvemento na Universidade, que nos financia Cooperación Galega da Xunta.

    No programa temático mensual de ESFRadio tivemos a ocasión de falar sobre Comunidades Enerxéticas con 3 das persoas que máis saben do tema en Galicia.

    O día da Liberdade de Software quixemos lembrar en redes sociais as 4 liberdades que fan libre ao software libre.

    Neste inicio de curso, xa figuran varios programas de ESF na oferta do Servizo de Participación e Integración Universitaria da Universidade de Santiago. Estivemos ademais na presentación do Espazo Compartido da Universidade da Coruña, programa para persoas con discapacidade cognitiva da UDC, falando de ESF e de tecnoloxía para o ben común. Tamén recuperamos os ciberfaladoiros, desta volta reflexionando de xeito crítico sobre a capacidade da agroecoloxía para asegurar a alimentación das persoas (en todo lugar, en todo momento), e as alternativas nas zonas onde pode ser inviable.

    O Banco de Reciclaxe Electrónico da Coruña, con Ecos do Sur, fixo entrega de varios equipos a familias da zona de Lugo, nunha entrega moi “silvestre”.


HONDURAS

    En Honduras a temporada de furacáns adiantouse con respecto a outros anos, pero segue o traballo no programa de Soberanía Alimentaria no convenio que financia a Agencia Española de Cooperación. Tamén dentro deste programa, tivemos a boa nova da concesión dunha subvención da Deputación da Coruña para realizar o proxecto ‘Mellora da sustentabilidade da actividade marisqueira como fonte de ingresos de grupos de mulleres nos municipios de Amapala, Alianza, San Lorenzo e Marcovia, Honduras’ con 25.809,20€. Tamén arrancou dentro deste programa a execución do proxecto financiado pola Xunta de Galicia que complementa ao da Deputación, que se pode coñecer aquí.

    Despois dalgún retraso, tamén está arrancando o único proxecto en marcha que temos dentro do outro programa no país, o programa de Dereito á Auga.

    Xa está en Honduras ademais Nicole, que viaxa para coñecer a realidade do país durante dous meses e medio, e facer prácticas do seu mestrado de Estudos Internacionais pola USC. Pronto se lle unirán Mateo e Carmen, que estiveron neste mes con preparativos para a súa estancia dentro do Programa de Coñecemento da Realidade (que cofinanciamos con cartos da casiña solidaria da declaración IRPF). Aquí están xs tres!


MOZAMBIQUE

En Moçambique estívose a preparar a visita de finais de setembro-principios de outubro por parte de Manuel (experto en hidroloxía e seca que apoia o programa) e Víctor (coordinador deste convenio entre ESF e Augas de Galicia). Aquí podemos ver algunhas das actividades nesta visita.


ENLACES DE INTERESE

Auga

Consumo responsable

Cooperación e ONGD

Educación para o desenvolvemento

Enerxía e cambio climático

Iniciativas

Investigación para o desenvolvemento 

Mundo

Pobreza e exclusión

Políticas e modelos de desenvolvemento

Soberanía alimentaria e desenvolvemento rural

Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)

Tecnoloxía para o desenvolvemento humano

Voluntariado e Persoas


RECOMENDACIÓN ARTÍSTICA

    Este mes queremos recomendar o cómic‘La odisea de Hakim’, a viaxe dun refuxiado sirio na busca da vida, do historietista francés Fabien Toulmé.


E NO PRÓXIMO MES …

   Para máis info sobre cursos e eventos en Galicia  consulta a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD


A ESF-RASE DO MES

“O gran poder que ten a tecnoloxía para axudarnos e complicarnos a vida radica na escala global na que actúa, pero especialmente en que aparentando ser una tecnoloxía ‘ao servizo das persoas’ é en primeiro lugar unha tecnoloxía ‘ao servizo do capital’ e das empresas que a crean”

Remedios Zafra

Moçambique. Empezando a colaborar coa Administraçao Regional de Águas do Norte (ARA Norte)

Estos días están en Moçambique Víctor (coordinador del convenio Augas de Galicia-Enxeñería Sen Fronteiras) y Manuel (experto del convenio en temas de sequía e hidrología). Aquí nos deja Víctor una pequeña crónica de como va la visita.

—————————————-

Buenas desde Maputo!
Todo en orden por aquí, después de haber tenido que aplazar el vuelo hace un par de semanas. La visita está yendo bastante bien.

El trabajo con la Administración Regional de Aguas del Sur (ARA Sul) se centró en la introducción de mejoras técnicas relacionadas con el boletín mensual de monitoreo de la sequía y en la revisión del estado de implementación del manual de procedimientos para su gestión.

A estas alturas podemos decir que el proyecto empieza a consolidar sus resultados ya que el ARA Sul elabora, de modo autónomo y continuado, el boletín mensual de sequía y también comienza a interiorizar la sistematización de los procedimientos recogidos en el manual de gestión de sequía.

Al mismo tiempo, y desde el punto de vista técnico, se ha introducido una nueva componente de análisis que permite, al margen de hacer el seguimiento de la sequía, hacer también un acompañamiento de en tiempo casi real de la época lluviosa que acaba de comenzar en este mes de octubre.

A su vez, estamos dando pasos para apoyar con una pequeña bolsa de estudios a uno de los técnicos del ARA Sul y valorando las opciones de ser, Manuel y yo, cotutores de su trabajo de fin de master conjuntamente con un profesor de la Universidade Eduardo Mondlane (UEM).

El plan de extender las metodologías/resultados a otras ARAs comenzó este año con el ARA Norte y, después de haber realizado bastante trabajo a distancia con el Departamento de gestión de Recursos Hídricos, durante esta visita hemos ido por primera vez a la sede central en Nampula para avanzar in situ (Nampula es la segunda ciudad más grande del país, son 700.000 habitantes y está situada a unos 2000 km al norte de Maputo).


La respuesta general de los colegas del ARA Norte está siendo muy buena, están demostrando una gran disposición, motivación y capacidad técnica y los avances con ellos (réplica de trabajo en el Sur) están siendo más rápidos de lo esperado.

Durante estos días también hemos estado organizando un curso de dos días en la Facultade de Engenharia de la UEM. Estará centrado en las herramientas que está empleando el ARA Sur para el monitoreo de la sequía, así como la evaluación de los recursos hídricos a nivel de cuencas hidrográficas. El objetivo es motivar a doctorandos y estudiantes del master de hidrología mostrando la utilización, en la “vida real” por parte del ARA Sul, de técnicas que ellos pueden desarrollar o aplicar durante sus investigaciones y estudios. El curso ha sido diseñado para que Ernesto, el técnico del ARA Sul con mayor responsabilidad en los trabajos de monitoreo de la sequía, tenga el mayor protagonismo posible. […]

También hemos aprovechado para reunirnos con el responsable de la Oficina Técnica de Cooperación de la Agencia Española de Cooperación y hemos visitado a Laura, compa en la oficina de ESF Catalunya en Maputo, para conocer como están sus proyectos y exponer el estado del nuestro. En ESF Catalunya, pero no en Maputo, sino en Inhambane, está trabajando Uxía (voluntaria de ESF Galicia). Aprovechando que estaba estos días por Maputo quedamos para tomar un café, dar un paseo y arreglar un poco el mundo de la cooperación 😉 (Uxía, ya nos vale no habernos hecho una foto por aquí!!).