Crónicas de Honduras, 8. Despedidas

Nicole nos deixa a súa última crónica, que tamén será a última das participantes no Programa de Coñecemento da Realidade 2022. Este programa puido realizarse grazas ao apoio financeiro da Cooperación Galega da Xunta de Galicia e da Convocatoria de subvencións destinadas á realización de programas de interese xeral para fins de carácter social, con cargo á asignación tributaria do 0,7% do IRPF da Consellería de Política Social e Xuventude.


¡Hola de nuevo!

Como ya sabrán algunxs de ustedes, tuve la oportunidad de participar en la edición 2022 del Programa de Conocimiento de la Realidad que ofrece ESF anualmente. En esta ocasión quiero simplemente explicar el por qué creo que si pueden, deberían presentarse y, de ser escogidxs, deberían aventurarse.

A pesar de que mi llegada al programa tuvo un desarrollo peculiar y algo curioso, desde que me enteré de que existía una oportunidad tan increíble como para permitirte ir a conocer una cultura ajena a la tuya y aparte aprender cosas que no te enseñan dentro de un aula, la emoción que sentí no disminuyó hasta que supe que efectivamente me iría…

Aterricé en esta experiencia como suelen pasar los acontecimientos que te cambian la vida: de repente y sin esperarlos. Esta nota es una despedida a esta etapa que viví y una invitación a este maravilloso programa. Nadie que no lo viva podrá entenderlo. Les invito a presentarse y les recomiendo vivirla si se les da la oportunidad.

El proceso de adaptarse a un lugar nuevo es siempre diferente y allí no fue distinto. Vivir en Galicia te acostumbra a que si sale el sol es día de paseo y si no, también. San Lorenzo es un contraste de sol todos los días y significó una bocanada de aire (caliente) que no sabía que necesitaba. Es un lugar pequeño -dependiendo a quién le preguntes- pero que tiene un alma grande.

No voy a contar mucho más de lo que debería porque cada experiencia es única y quien vaya este año nos contará su proceso, sólo me gustaría ser honesta y decirle a quien lea que Honduras les espera con los abrazos abiertos, estoy segura. La mejor parte de este país centroamericano tan pequeño y escondido detrás de prejuicios es su gente. Sin lugar a dudas con lo que más me quedo de todo lo vivido es la calidad humana que encontré allí.

Mucha suerte a las nuevas personas que se embarquen en la aventura. Esto es un antes y un después.

Crónicas de Honduras, 7. Nicole

¡Hola mundo! Soy Nicole, una de las PCR de la edición 2022 del programa. Hacia finales de septiembre llegué a Honduras y desde el primer día en San Lorenzo, Valle -lugar en donde se encuentra la oficina/sede de ESF en el país-, estuve conociendo a las copartes con quienes compartiría durante mi tiempo allí.

Hasta ahora pueden leer una crónica de tipo más personal mía porque tuve unos meses movidos desde que empezó la experiencia hasta mi regreso a Galicia, pero lo importante es que aquí está.

Voy a empezar hablándoles un poco de las copartes con las que tiene proyectos en común ESF Galicia en Honduras: CODDEFFAGOLF, NASMAR y AHJASA. CODDEFFAGOLF es una organización que trabaja en pro del bienestar y la conservación del Golfo de Fonseca, ubicado en el departamento de Valle, Honduras. NASMAR es la Mancomunidad de Municipios del Sur de Honduras y su objetivo es la mejora de las condiciones de vida de los habitantes de los municipios socios. Por último, la Asociación Hondureña de Juntas Administradoras de Sistemas de Agua -AHJASA- trabaja en el fortalecimiento de las organizaciones prestadoras de servicios de agua y saneamiento y promueve el desarrollo comunitario para la independencia técnica y económica a nivel social.

Coddeffagolf fue mi primer contacto y mi segundo hogar. Contacto porque fue la primera coparte que conocí y con la que tuve oportunidad de participar casi de inmediato en actividades y, hogar, porque las amistades y redes que creé estando allí estaban relacionadas sobretodo con esta organización.

Tratar de resumir varios meses de vivencias en Honduras dentro de un relato corto es algo imposible de hacer, por lo que contaré algunos momentos que destacan en mis memorias ahora que regresé de la experiencia. La primera imagen que se me viene a la mente es cuando viajé hasta La Berbería, una zona perteneciente al sistema nacional de áreas protegidas y que se encuentra ubicada en la parte sur oeste del departamento de Choluteca. Allí pude conocer y colaborar con la documentación de imágenes de un proyecto para la recuperación de bosques de mangle a través de creación de canales para la rehabilitación hídrica de la zona. Durante esta experiencia conocí a varias personas de la base social de Coddeffa (como a veces le dicen cariñosamente a la organización), lo cual para mí personalmente resultó ser muy gratificante al ser un acercamiento a la realidad de la comunidad y, al mismo tiempo, me permitió ver un poco el funcionamiento de un proyecto.

Otra experiencia que me gustaría destacar de mi estancia como PCR sería cada visita que tuve al proyecto con APROEM, la Asociación de Productores Experimentadores de Moropocay. Fueron varias las visitas en las que pude participar con el proyecto y la comunidad, por lo que generé lazos con varixs de lxs integrantes de la asociación y comí todo el maíz que puedan imaginarse (más unos kilos extra) … sí, porque me encanta, pero sobretodo porque las personas en la asociación querían que probase el sabor resultante de llevar trabajando en el proyecto durante ya algunos años.

La última vivencia que quisiera mencionar es la actividad que realizamos junto a las y los chicxs de la RedJAC- Red de Jóvenes en Acción por el Clima en Honduras en la Playa de las Almejas. En esta ocasión tuvimos un día lleno de actividades para reflexionar acerca de varios temas como el medio ambiente, la importancia de la comunicación dentro de la red y por último, en retribución al espacio, hicimos una mini jornada de limpieza de la isla liderada por lxs jóvenes.

Las historias que mencioné aquí son una pequeña parte de toda la experiencia que viví durante mi estancia en Honduras. Hacen falta aún miles de historias más que se quedarán en mi memoria y allí encontrarán su hogar.

Gracias a ESF y a todas las personas en Honduras con las que me crucé en algún momento y tuvieron una sonrisa o un gesto amable. Esta definitivamente es una de esas experiencias de vida que nunca se olvidan y aunque aún no puedo creer que me haya pasado a mí, una mujer migrante latina, agradezco que haya sido así.

* Foto de cabecera: playa La Cabaña en San Lorenzo, Valle.

ESFRadio. Investigando polo ben común nas universidades galegas

Neste novo programa, un extra de Nadal, queremos visibilizar unha rede de persoal docente e investigador nas tres universidades galegas que poñen o foco na tecnoloxía para os dereitos humanos e o ben común: a rede Artigo9Tech.

Esta rede creouse hai tres anos baixo o paraugas da RGCUD e apoiada por unha axuda da Cooperación Galega da Xunta de Galicia. Se queremos chamar a atención sobre a investigación en tecnoloxía para o ben común, é que o resto de investigación tecnolóxica non ten ese foco? A que nos referimos cando falamos de investigación en tecnoloxía para o ben común?

Para falar destas cousas, e coñecer iniciativas concretas de proxectos en tecnoloxía para o ben común, temos connosco a 4 mulleres que forman parte desta rede, ou que están a piques de facelo. Todas elas participaron na xornada de clausura dun proxecto que Enxeñería Sen Fronteiras desenvolveu con Artigo9Tech en 2021 e 2022, sobre tecnoloxía para o ben común nas escolas técnicas das universidades galegas. Neste, entre outras actividades, se impulsaron bolsas de investigación para 4 proxectos onde a tecnoloxía tiña que ser posta ao servizo do ben común.

  • Vanessa Míguez é responsable da Oficina de Cooperación e Voluntariado da Universidade da Coruña en Ferrol e foi unha das fundadoras da rede.
  • Cristina López, investigadora e profesora na Universidade de Vigo, participou na rede dende o principio, e nos falará do proxecto que ela liderou dos financiados no proxecto, que ten que ver con
  • Alejandra Facal, estudante de último ano no Grao de Enxeñería Informática na Universidade da Coruña, e parte do equipo do grupo Talionis da UDC, liderado por Thais Pousada (PDI que colabora tamén na rede dende o principio), que nos falará do proxecto VisualTech.
  • Elena Arce, investigadora e profesora na Universidade da Coruña, que liderou o proxecto Xogando coas Letras, cun grupo multidisciplinar das universidades da Coruña e Vigo.
En spotify

Produce: Jorge Lama

Modera: Sergio Fernández

VisualTech, plataforma para mapeo de productos de apoyo de bajo coste

—————————————–

¿Qué es VisualTECH?

VisualTech es plataforma online colaborativa para el mapeo, categorización y difusión de la tecnología y productos de apoyo, de bajo coste o asequibles, para promover la participación y la actividad de todas las personas, especialmente de aquellas con diversidad funcional.

A pesar de que en la actualidad existen diferentes aplicaciones tecnológicas útiles, no están plenamente difundidas entre los agentes del sector de la salud, lo social y las potenciales usuarias, encontrándose infrautilizadas. Por ello, es fundamental contribuir con la difusión y divulgación de las tecnologías para el bien común disponibles, adecuadas y asequibles.

VisualTECH nace por una necesidad de las propias personas con diversidad funcional, usuarias de la tecnología y de las/os profesionales que les acompañan en sus procesos de intervención.

Su desarrollo se basó en un proceso de trabajo colaborativo, contando con la participación de profesionales y persoas pertencentes al ámbito asociativo de las entidades representantes de persoas con diversidad funcional.

El trabajo ha sido desarrollado por el grupo de investigación TALIONIS de la Universidade da Coruña, que pertenece, a su vez, al Centro de Investigación en las TIC (CITIC). TALIONIS tiene un acuerdo de colaboración con Enxeñería sen Fronteiras Galiza y participa activamente en el grupo de trabajo de “Tecnología para el bien común”, de ESF.

Con este proyecto se ha pretendido crear una red dinámica de colaboración online sobre tecnologías para todas las personas y el bien común, manteniendo un carácter de participación activa y cooperación.

¿Cuáles fueron los objetivos del proyecto?

Objetivo general:

Crear una plataforma online colaborativa para el mapeo, categorización y difusión de las tecnologías y productos de apoyo adecuados para la participación de las personas con diversidad funcional.

Objetivos específicos:

  • Promover la búsqueda y, actualización y difusión de las tecnologías y productos de apoyo de bajo coste disponibles para las personas con diversidad funcional.
  • Consolidar un recurso accesible, usable y adecuado para la consulta por parte de profesionales sociosanitarios y personas con diversidad funcional, que será una página web.
  • Crear una red dinámica de colaboración online sobre tecnologías para todas las personas y el bien común.

¿Cuáles han sido las fases del proyecto?

VisualTECH se ha desarrollado a partir de varias acciones consecutivas que se reflejan en el siguiente gráfico

¿Cuáles serán los siguientes pasos?

Este proyecto permanece vivo y activo, a un medio y largo plazo. Por eso, se realizará una actualización periódica de los datos sobre las soluciones tecnológicas incluidas en el repositorio, y se irán añadiendo nuevas aplicaciones que puedan surgir y que cumplan con el objetivo de ayudar a la participación de las personas con diversidad funcional.

El espacio colaborativo de la web, además de incluir un apartado para la recogida de necesidades y de colaboraciones, contará con un foro de consulta para que todas las personas visitantes puedan compartir experiencias, dudas e incertidumbres con respecto al uso de las tecnologías y productos de apoyo.

Se habilitará también una pequeña biblioteca con documentos, guías y manuales basados en la filosofía del bajo coste aplicada al desarrollo de recursos y dispositivos de apoyo para las personas con diversidad funcional.

Por último, se pretende completar la experiencia informativa con la elaboración y publicación de videotutoriales y presentaciones dinámicas sobre el uso y ajuste de las soluciones tecnológicas.

Trabaja en ESF. Plaza de técnica expatriada Honduras

Enxeñería Sen Fronteiras Galicia convoca la selección de una persona para el puesto de técnica para los programas de Agua y Soberanía Alimentaria en Honduras. El puesto es, inicialmente, 6 meses a jornada parcial (30h/semana), con posibilidad de ampliación según la resolución de nuevos posibles proyectos durante el año 2023.

Admítense candidaturas até o 5 de xaneiro de 2023 (inclusive).


MÁS INFORMACIÓN DE LA CONVOCATORIA AQUÍ

Intercambio sobre buenas prácticas de gestión del agua y las microcuencas en el sur de Honduras

CODDEFFAGOLF, la organización socia de ESF Galicia en Honduras en temas de soberanía alimentaria y protección del territorio, nos informa de una nueva actividad dentro de uno de los proyectos que desarrollamos en conjunto, en este caso dentro de nuestro programa de promoción del Derecho Humano al Agua: ‘Mejora de la gestión comunitaria del agua en el sur de Honduras, Fase 1’, financiado por la Xunta de Galicia. También tenemos la crónica pormenorizada (en gallego) del evento, que nos envía Mateo, único de las tres personas participantes en el Programa de Conocimiento de la Realidad 2022 que queda en Honduras.


Con el objetivo de compartir experiencias y conocimientos adquiridos en cuanto al manejo y gestión del agua, se llevó a cabo una gira de intercambio en la microcuenca Santa Isabel el municipio de Namasigüe. Se contó con la participación de consejo de microcuenca y representantes de juntas de agua de Laure y el consejo de Microcuencas de Santa Isabel. Las y los compañeros de las juntas de agua de Laure tuvieron la oportunidad de conocer la buena experiencia sobre la gestión del recurso hídrico que se desarrolla en Santa Isabel y que es una de las experiencias mas exitosas en cuanto a gobernanza comunitaria y el cuidado y conservación del agua.

Compartindo boas prácticas

A CRÓNICA DE MATEO

O pasado xoves 8 de decembro houbo unha xira de intercambio de coñecementos entre duas microcuncas do Sur de Honduras: a do río Laure e a de Santa Isabel. Dado o bo desempeño da microcunca de Santa Isabel, o obxectivo era facer unha presentación e ter unha pequena plática sobre como se constituíron, fortaleceron e chegaron a ter unha microcunca tan sólida e funcional.

Pero primeiro de todo, para xs máis despistadxs, ¿qué é unha microcunca? Unha microcunca é unha área delimitada na que se atopa un nacemento natural de auga, e polo tanto debe ser correctamente preservada e conservada para asegurar que o recurso hídrico esté limpo e saneado.

Volvendo á xeira do pasado xoves, o primeiro paso foi recoller á xente das comunidades da microcunca do río Laure nun bus, no que fumos almorzando e platicando sobre o que nos ía deparar o día. Aí xa se palpaba a confianza entre a xente e a boa disposición e intercambiar coñecementos con outros lugares.

Ademais, estábamos viaxando a outro municipio, Namasigüe, coñecido polo seu rico pozol (unha deliciosa bebida feita a base de leite, millo e canela) entre outras cousas, así que se comezaron a escoitar as primeiras peticións por facer algunha parada estratéxica. En realidade minto, eu fun a única persoa que o pediu, pero estou seguro de que a xente me apoiaba. Unha hora e pico despois xa estábamos en Namasigüe, concretamente na comunidade Santa Isabel, onde nos recibiu Don Mario na súa impresionante casa, habilitada con espazos para recibir a un gran número de xente e nun espazo natural precioso.

Unha vez situada e asentada a xente de ambas microcuncas no lugar, fixemos un par de xogos para coñecernos algo mellor e crear un espazo máis relaxado. Tras facer o xa mítico xogo ‘KIÁ’ e unha imitación diversa de animais, quedeime coa frase dun home que comentaba: ‘Ya todo el estrés que traíamos, se fue’. Despois disto a comunidade de Santa Isabel fixo unha presentación, a cargo do enxeñeiro Herson, onde explicou como se constituiu e medrou a microcunca de Santa Isabel.

Comezou comentando que a microcunca é moi lonxeva, xa que se constituiu nos anos 80, pero non foi ata o 2002 onde se convertiu en área protexida, o que permitiu mellorar os mecanismos de conservación e mantemento da área. Ademáis, contounos que esta microcunca é parte dunha rede hidrográfica máis grande, a do río Quebrada Seca – Namasigüe.

O gran tema a tocar na presentación foron as distintas compoñentes do Plan de Manexo (PM) de recursos naturais que estableceron, coa axuda inestimable doutra organización, EmprendeSur. Este ten varias verticais:

  • Mellora da xestión da auga, mediante capacitacións a fontaneirxs das Xuntas de Auga (XXAA), análises da calidade auga e xiras de intercambio de experiencia con outras microcuncas, entre outros.
  • Respecto á xestión do recurso forestal, comentaban a importancia da reforestación pero sempre mirando a ‘compatibilidade’ das árbores reforestadas co lugar no que se plantan. Neste caso eran adecuados por exemplo a amendoeira, o carreto ou papalón. Por contra quedaban terminantemente prohibidos os eucalitpos (vaia, que sorpresa) e o quebracho.
  • Neste punto tamén comentaba o enxeñeiro Herson a importancia de manter limpa de lixo a microcunca, xa que este contamina a auga e provoca inundacións xa que bloquea as alcantarillas.
  • O PM incluía tamén un apartado para a xestión de fauna silvestre, mediante mecanismos como facer inventario de fauna e a inclusión do xulgado de paz da alcaldía correspondente, para solventar e afrontar problemas como a denuncia da caza ilegal das especies da microcunca. Como dato curioso, comentaban que o morcego é o animal que máis sementes sembra en Honduras, debido á súa alimentación e ao seu desprazamento aéreo.
  • Finalmente, tocáronse outros puntos como as accións que se están tomando como prevención e adaptación ao cambio climático; ou sobre mecanismos para fortalecer o desenvolvemento comunitario, como a construcción de letrinas domiciliarias ou o cercado das fontes de auga.

Por último, para rematar a charla, Herson comentaba que teñen constituída unha Caja de Ahorro y Crédito, coa que cobran un PSA (Pago de Servicios Ambientales) mensual aos integrantes da microcunca. Este pago non está destinado ao pago da auga, xa que iso é gratuito, senón ao mantemento desta zona e dos sistemas que fan que a auga chegue ás casas.

Trala presentación, houbo foi o turno da quenda de preguntas e felicitacións pola boa xestión e bo funcionamento. Tamén se comezaba a notar aquí que facía fallar recargar forzas, así que chegou o tempo do xantar xustamente antes de arrancar de volta para a microcunca do río Laure, non sen antes dar as grazas a Don Mario e o resto de integrantes de Santa Isabel por abrirnos as portas da súa comunidade e da súa casa.

No bus de volta puiden ver a xente moi motivada e con forzas renovadas. En resumo, un día moi completo. Vémonos!



E se aprenderamos a ler e escribir? XOGANDO COAS LETRAS

Este é o segundo dos 4 proxectos seleccionados na convocatoria de proxectos de investigación no marco do “Programa de Impulso á Investigación Universitaria en Tecnoloxías para o Ben Común“, financiada por Cooperación Galega da Xunta de Galicia e organizada pola red de profesorado universitario Artigo9Tech e Enxeñería Sen Fronteiras.

Un equipo multidisciplinar das universidades da Coruña e Vigo impulsan este proxecto Xogando coas letras. A doutora Elena Arce, coordinadora do grupo, nos conta como foi o desenvolvemento do proxecto.

———————————

Este proxecto ten como obxectivo democratizar o coñecemento e, en concreto, contribuír á alfabetización global e á xeración de recursos para nenos e nenas con dificultades na aprendizaxe da lectura. Nas últimas décadas observáronse progresos constantes en materia de alfabetización, a escala mundial, segundo datos da UNESCO, 250 millóns de nenos e nenas non adquiren as competencias básicas en lectoescritura. A recente crise da COVID-19 acentuou a problemática existente en materia de alfabetización e tivo repercusións na escolarización.


A habilidade para ler e comprender é fundamental para o correcto desenvolvemento social e psicolóxico do individuo. As dificultades lectoras adoitan aparecer durante a nenez e, se estas non son remediadas a tempo, o habitual é que continúen durante a adolescencia e a idade adulta causando problemas de tipo académico e laboral: a falta de comprensión dun texto impide ao estudante aprender os contidos do currículo. Ademais, é importante subliñar a relevancia da alfabetización como ferramenta para erradicar a pobreza, reducir o abuso infantil, instaurar a igualdade entre xéneros e garantir o desenvolvemento sostible, a paz e a democracia.


Durante os primeiros anos de aprendizaxe da lectura, unha das primeiras habilidades que o neno aprende é a decodificación das palabras que aparecen no texto. Esta habilidade non se aprende de forma innata, senón que require dun ensino formal e paulatino que habitualmente comeza nos últimos cursos de educación infantil. O profesorado, a través das diferentes actividades desenvolvidas na aula, axuda a comprender como se escriben as letras e como se forman as palabras que, hasta ese momento, só eran sons. Para iso, é imprescindible dispoñer de recursos que axuden nesta tarefa. Por iso, o principal obxectivo deste proxecto é dotar de recursos para a aprendizaxe.


Metodoloxía


Para poder levar a cabo proceso de deseño, foi preciso contar coa colaboración de centros educativos da contorna. En concreto, neste proxecto participaron sete centros do concello de Ferrol: CPR Tirso de Molina, CPR Plurilingüe Santa Juana de Lestonnac, CPR San Rosendo, CPR Compañía de María, CEP de Pazos, CEIP Manuel Masdías e CPR Cristo Rey. Por parte dos centros foi preciso contar con docentes e persoal do equipo de orientación.


Seguindo a metodoloxía de Deseño Centrado en Persoas, un alfabeto completo en letras maiúsculas foi deseñado. O método de deseño estruturouse entorno a un ciclo de 3 etapas: Comprender, Crear e Contrastar. Optouse por enfocar o recurso cara letras maiúsculas, en lugar de minúsculas, xa que son os primeiros estilos de caracteres cos que se traballa nos centros educativos, debido a maduración dos nenos na etapa na que aprenden os grafemas e fonemas.
O recurso deseñado foi un alfabeto completo en formato imprenta xa que ao ser o desenvolvemento das habilidades de lectura e escritura moi paralelo, ler letras en imprenta axuda a identificar as formas que logo poden aplicar na escritura. Ademais, a actual dixitalización tamén contribúe a empregar este formato. Para favorecer a auto-aprendizaxe ou aprendizaxe autónoma, o deseño do alfabeto permite colocar os caracteres de forma inequívoca.
No referente ao material para construír os recursos, por cuestións de hixiene, lixeireza e durabilidade, optouse por empregar resina fronte a opcións como madeira, metal ou goma espuma. Tras explorar diversas opcións, optouse por empregar emoticonas como indicativo de erro. Na posición correcta, os usuarios verán unha cara sorrinte e na posición incorrecta, unha cara triste.

Na Imaxe 1 poden verse as diversas opcións de tamaños e deseños de letra que se produciron inicialmente (a) e o tamaño do modelo seleccionado (b).b) Tamaño seleccionado

Imaxe 1. Tamaños e deseños presentados aos centros e modelo seleccionado.


As letras foron realizadas empregando software de deseño paramétrico e fabricadas empregando impresoras 3D de resina con tecnoloxía MSLA (Imaxe 2). Para a fabricación das letras empregouse resina foto sensible a base de plantas. Con isto buscouse que o impacto medioambiental fose mínimo.

Imaxe 2. Lote de letras impresas sobre plataforma.

Resultados

Os recursos fabricáronse con resina translucida, xa que permite o traballo con mesas de luz. Na Imaxe 3 pode verse a un neno facendo unha actividade co alfabeto fabricado. Co obxectivo de comprobar a eficacia dos recursos, deseñáronse para cada centro probas pre e pos-intervención. As probas son ad-hoc para cada centro, xa que deben ser adaptadas as letras e fonemas traballados polos diferentes docentes, así como as necesidades do alumnado participante no estudo. Estas probas están deseñadas en base ás baterías TALE (Test de análises de lectoescritura) e PROESC (Batería de avaliación dos procesos de escritura). Nos próximos meses teremos os resultados finais destas probas.

Imaxe 3. Probas iniciais realizadas con algúns dos recursos deseñados.


Como liñas futuras de traballo, propóñese o traballo con outros formatos de letras, como poden ser as letras minúsculas enlazadas, que favorecen a transición cara modelos de escritura a man, ou recursos que axuden na motricidade fina, tal e como nos solicitaron dende os centros educativos.

Equipo de traballo
• Dra. María Elena Arce Fariña. Área de Expresión Gráfica na Enxeñaría. Departamento de Enxeñaría Industrial. Universidade de A Coruña
• Dra. Carla Míguez Álvarez. Área de Didáctica da Lingua e da Literatura. Departamento de Didácticas Especiais. Universidade de Vigo
• Dra. María Isabel Fernández Ibáñez. Área de Expresión Gráfica na Enxeñaría. Departamento de Enxeñaría Industrial. Universidade de A Coruña
• Dr. José Antonio López Vázquez. Área de Expresión Gráfica na Enxeñaría. Departamento de Enxeñaría Industrial. Universidade de A Coruña
• Dr. Miguel Cuevas Alonso. Área de Lingua Española. Departamento de Lingua Española. Universidade de Vigo
• Dr. Andrés Suárez García. Departamento de Enxeñaría Industrial. Centro Universitario de la Defensa en la Escuela Naval Militar. Adscrito á Universidade de Vigo.

ESFRadio. A Sabia, moeda social galega

Neste novo programa temático queremos tocar un tema que aínda é relativamente descoñecido: as moedas sociais. Non temos dúbida de que os cartos son unha tecnoloxía con moitos séculos de historia. Sen embargo, estase poñendo esta tecnoloxía ao servizo do ben común?

Como o imprescindible investigador José Manuel Naredo leva anos denunciando, a economía cada vez está máis financiarizada (que non financiada). Por dicilo de xeito sinxelo, a economía está baseada cada vez en máis porcentaxe en productos financieiros ficticios sen base no mundo real. Entón é cando xurden iniciativas como as moedas sociais.

Para explicarnos que son e como funcionan temos connosco hoxe a Sabela e Alberto, que colaboran en A Sabia, Moeda Social Galega

ENLACE: https://i.gal/30-esf-radio

Tamén en Spotify

Produce: Jorge Lama

Guión: Jorge Lama e Sergio Fernández
Presenta: Jorge Lama

Participan: Sabela e Alberto

Boletín Oficial ESFeiro. Decembro 2022

Aquí se pode escoitar o Boletín Sonoro ESFeiro de decembro 2022, podcast que resume o boletín oficial que podes ler a continuación

CONTIDOS

  • Vida Asociativa
  • Honduras
  • Mozambique
  • Enlaces de interese
  • Recomendación artística
  • E no próximo mes …
  • A ESFrase do mes

VIDA ASOCIATIVA

    En novembro visibilizamos o primeiro dos 4 proxectos de investigación realizados grazas a convocatoria que sacamos con Artigo9Tech de tecnoloxía para o ben común. O proxecto INVIT busca desenvolver unha vivenda de transición, que mellore a situación das persoas desprazadas no mundo.

    Estivemos na inauguración no Parlamento de Galicia da exposición De oficio, defensoras, presentando unha da fotos a varias deputadas e deputados (e tamén a estudantes dun instituto que pasaron por alí!).

    Ademais, xusto a última finde de outubro uníndose coa ponte do 1 de novembro, celebramos a reunión anual de todas as asociacións de ISF de España, a Cósmica. ESte ano veu a Galicia, a Lugo. Durante novembro deixamos algunhas crónicas do que por alí aconteceu, como este resumo xeral ou as aprendizaxes do obradoiro ISF-universidade. Incluso tivemos programa de radio!

    Os días 3 e 24 estivemos no IES Monte Carrasco de Cangas cacharreando grazas ao grupo de Bancos de REciclaxe, no programa Hackers Sen Fronteiras que estamos a desenvolver en centros de secundaria en Galicia. 

    E, para rematar ben o mes, os Bancos de REciclaxe Electrónico con Software Libre foron seleccionados como boa práctica para presentar no Congreso Estatal de Voluntariado en Tenerife. Alí foi Paola en representacion!


HONDURAS

    En Honduras, na liña de traballo de soberanía alimentaria, fíxose xa unha primeira reunión cos 4 grupos de mulleres marisqueiras do municipio isleño de Amapala, para socializar as accións do novo proxecto de fortalecemento da actividade marisqueira.

    Na outra gran liña de traballo, a de defensa do dereito á auga, tivemos unha excelente nova. Acadouse financiación de 498.355 euros da Agencia Española de Cooperación Internacional para el Desarrollo, para realizar o proxecto Mejora de la Gestión Pública y Social para la Gobernanza de los Recursos hídricos en 9 Municipio de la Región 13 Golfo de Fonseca F1. Trátase do maior proxecto para o que ESF ten acadado financiación. Pronto informaremos dos detalles do mesmo, que se desenvolverá até 2025.

    En novembro ademais recibimos varias crónicas das participantes no Programa de Coñecemento da Realidade 2022. Carmen, antes de regresar a Galicia, tivo tempo de facer varias crónicas, que se poden ver aquí, aquí e, xa de volta, mandounos a última. A crónica de Nicole centrouse no encontro que houbo no sur de Honduras a finais de outubro de persoas da Vía Campesina (incluindo unha compañeira do Sindicato Labrego Galego) con xente dos proxectos de soberanía alimentaria e CODDEFFAGOLF. A última crónica do mes correu a cargo de Mateo, con sorpresa musical incluída. Nicole marcha de Honduras xa a principios de decembro, e Mateo apurará aínda un pouco máis o tempo aló.

    Con tantas cousiñas en marcha tocaba facer un encontro do grupo de voluntariado que está pendente dos temas hondureños. Foi en liña, o día 28, e esperamos repetilos periódicamente.


MOZAMBIQUE

    En Mozambique o máis destacado, ademais de continuar o asesoramento dende Galicia para seguir cos boletíns de seca da ARA-Sul e empezar a implementar o Manual de Monitoreo de Seca, foi a concesión dunha bolsa para finalizar o Mestrado em Hidráulica e Recursos Hídricos na Faculdade de Engenharia da Universidade Eduardo Mondane. Foi para Ernesto, un dos técnicos da ARA Sul. 


ENLACES DE INTERESE

Auga

Consumo responsable

Cooperación e ONGD

Educación para o desenvolvemento

Enerxía e cambio climático

Iniciativas

Investigación para o desenvolvemento 

Mundo

Pobreza e exclusión

Políticas e modelos de desenvolvemento

Soberanía alimentaria e desenvolvemento rural

Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)

Tecnoloxía para o desenvolvemento humano

Voluntariado e Persoas


RECOMENDACIÓN ARTÍSTICA

    Este mes nos adicamos ao oitavo (hai quen di que noveno) arte, o cómic. Hubert Prolongeau, Grégory Mardon e Arnaud Delalande crearon ‘Cuando el trabajo mata‘.


E NO PRÓXIMO MES …

  • 1 de decembro: Día Mundial da Loita contra o SIDA
  • 2 de decembro: Día Internacional para a Abolición da Escravitude (segue habendo moitos tipos dela…).
  • 3 de decembro: Día internacional das Personas con Discapacidade
  • 3 de decembro: Xuntanza de Outono de Enxeñería Sen Fronteiras Galicia. Será no CS As Fontiñas, en Santiago de Compostela. Comezará ás 10h coa sesión “Tecendo o relato emocional dunha historia de violencia patriarcal denunciada en ESF“. De 12:45 a 14h coñeceremos o traballo do grupo de Mullleres Tecnólogas para o Ben Común. Pola tarde, a partir das 16h, será a Asemblea Xeral da asociación.
  • 5 de decembro: Día Internacional do Voluntariado para o Desenvolvemento Económico e Social
  • 5 de decembro: Día Mundial do Solo
  • 9 de decembro: Día Internacional contra a Corrupción
  • 9 de decembro: Día Internacional para a Conmemoración e Dignificación das Víctimas do Crime de Xenocidio e para a Prevención dese Crime
  • 10 de decembro: Día dos Dereitos Humanos
  • 14 de decembro: Encontro da Rede Artigo9Tech de profesorado pola tecnoloxía para o ben común. Será ás 10h na aula de graos 2 da Escola de Enxeñería de Camiños, Canais e Portos, A Coruña.
  • 18 de decembro: Día Internacional do Migrante
  • 19 de decembro: Día das Nacións Unidas para a Cooperación Sur-Sur
  • 20 de decembro: Día Internacional da Solidariedade Humana
  • Semana do 26 de decembro: excursión e comida de nadal de ESF

   Para máis info sobre cursos e eventos en Galicia  consulta a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD


A ESF-RASE DO MES

Este mes, dúas polo precio dunha!

Quizais o problema non é que no mundo haxa demasiada xente, senón que algúns ocupamos moito

Olayo Reynaud, no seu libro “Por donde sale el sol”

O mundo está cheo de boa xente, pero, claro, un sorriso fai menos ruído que unha bomba

Jota e Dani, amigos de Olayo Reynaud, transcrita no seu libro “Por donde sale el sol”