Entradas

Enxeñeria Sen Fronteiras

ESFRadio. Un tema ao mes. Comunidades Enerxéticas

O obxectivo do programa é dar a coñecer esta posibilidade a público que non manexa moito o concepto de comunidades enerxéticas, para que vexan o seu potencial a prol da soberanía enerxética de Galicia, e tamén para que lle perdan «o medo» a meterse nunha iniciativa deste tipo.

Para dar esta visión, temos a sorte de contar con con Raquel Fernández, de Amigas da Terra Galicia (dende esta organización se está a impulsar un proxecto Life para visibilizar este tipo de xeito de organizarse para producir enerxía, en base a un interesante informe que publicaron hai uns meses), Fernando Malvar da Comunidade de Montes de Buchabade (que fixeron o proceso de constitución dunha comunidade enerxética no monte veciñal) e Xose Manuel Vilas, experto e asesor nestes temas.

  • Produce: Jorge Lama
  • Guión: Sergio Fernández e Jorge Lama
  • Presenta e modera: Jorge Lama
  • Participan: Raquel Fernández (Amigas da Terra Galicia), Fernando Malvar (Comunidade de Montes de Buchabade) e Xose Manuel Vilas.

Foto de portada: xornada de enerxía comunitaria en Seixalbo o pasado venres 9 de setembro (con Raquel Fernández e Xosé Manuel Vilas; Fernando Malvar estivo por teleconferencia). Fonte: instagram de Amigas da Terra

Enxeñeria Sen Fronteiras

Boletín Oficial ESFeiro: setembro 2022

Se prefires a versión sonora (resumida) do boletín, aquí tes o Boletín Sonoro de setembro. Se non, segue lendo!

CONTIDOS

  • Vida Asociativa
  • Honduras
  • Mozambique
  • Enlaces de interese
  • Recomendación artística
  • E no próximo mes …
  • A ESFrase do mes

VIDA ASOCIATIVA

   O mes de agosto foi un mes de acopio de forzas para o vindeiro curso. Pero tamén aproveitamos para visibilizar proxectos vindeiros, como o de Hackers Sen Fronteiras, para promover a tecnoloxía para os dereitos humanos no ensino secundario de Galicia, no que empezaremos con forza ao inicio do curso durante setembro.

Por outra banda, asinamos un convenio con Espazocoop, unha gran rede de cooperativas galegas que promove a economía social, coa que compartimos valores.

Seguimos en contacto co nodo galego de Rebelión Científica, que quere tratar de facer cousiñas dende as universidades. Se tes interese en colaborar contáctanos.

Ademais, aproveitamos a visita de Raquel, a nosa representante país en Honduras, para facer encontros con ela en A Coruña e Compostela, e coñecer de primeira man como vai todo por alí.

HONDURAS

  En Honduras continuou o traballo no programa de Soberanía Alimentaria, con formacións de procesado en productos lácteos e tamén unha feira de sementes criollas e productos labregos, dentro do proxecto financiado pola Agencia Española de Cooperación Internacional para el Desarrollo. Ademais, estanse a iniciar os dous novos proxectos financiados pola xunta neste 2022, tanto o de soberanía alimentaria como o de dereito á auga.

MOZAMBIQUE

    En Mozambique, na liña de traballo de difusión dun Boletín de Seca, xa o están a facer pola súa conta na Administración Regional da Agua do Sul (ARA-Sul). Na web xa se vai subindo máis ou menos mensualmente, aínda que a nivel político hai certo rexeitamento de informar e difundir temas de seca. Informa sobre niveis de embalses e, comparando con niveis doutros anos, asignan un nivel de seca. Tamén na ARA-Sul se aprobou en dirección un Manual de Procedementos da Seca, elaborado co apoio das persoas do proxecto. Cando cheguen as secas se empezará a validar. Por outra banda, se concederá unha bolsa a un técnico desta ARA-Sul para que remate o seu mestrado en xestión de recursos hídricos nunha universidade de Mozambique. Fixéronse ademais nas últimas semanas reunións con persoal da ARA-Norte (hai 3 no país, Sul, Centro e Norte), para empezar o seu fortalecemento. En setembro haberá unha visita a terreo para avanzar neste tema, xa iremos contando.

    Por se queredes saber máis do programa en Mozambique, este mes lle adicamos o programa de ESFRadio ao proxecto de Mozambique, e tivemos ocasión de conversar con Víctor Penas, o coordinador do programa en Mozambique deste consorcio, así como con Lizete Dias, Xefa do Departamento de Recursos Hídiricos da Administración Rexional da Auga Sul (ARA-Sul), institución coa que se está a traballar dende hai varios anos.

ENLACES DE INTERESE

Auga

Consumo responsable

Cooperación e ONGD

Educación para o desenvolvemento

Enerxía e cambio climático

Iniciativas

Investigación para o desenvolvemento 

Mundo

Pobreza e exclusión

Políticas e modelos de desenvolvemento

Soberanía alimentaria e desenvolvemento rural

Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)

Tecnoloxía para o desenvolvemento humano

Voluntariado e Persoas

RECOMENDACIÓN ARTÍSTICA

    Este mes toca escultura. Isaac Cordal, un artista frente a la crisis climática: “Mis esculturas cuestionan nuestra idea de progreso”.

E NO PRÓXIMO MES …

A ESF-RASE DO MES

«As cooperativas son empresas que traballan con capital, pero non para o capital»
Tino Gago (http://espazo.coop)

Enxeñeria Sen Fronteiras

ESFRadio. Un tema de ESF ao mes: Xestión de recursos hídricos en Mozambique

En Enxeñería Sen Fronteiras levamos anos tratando de abrir proxectos nalgún país da África lusófona, pola proximidade con esa cultura e por interese de moitas persoas da nosa base social.

Contar con proxectos noutros países, facilita a labor de tender pontes entre a sociedade civil galega e as outras realidades de países empobrecidos, produto do colonialismo e o extractivismo, co fin de desmontar ese sistema inxusto e opresor. Ese é o fondo real dos proxectos de cooperación internacional en Enxeñería Sen Fronteiras.

Pero non é sinxelo comezar a traballar nun país, e máis nun contexto de escaseza de recursos para a cooperación ao desenvolvemento. Gústanos traballar a fogo lento pero con seguridade, e iso fixo que desbotaramos algunhas opcións. Pero cando nos chegou a invitación para traballar nun proxecto xa con anos de recorrido, integrando un consorcio de entidades galegas xa ben coñecidas (como son Augas de Galicia, Cooperación Galega da Xunta de Galicia e a Universidade da Coruña), onde poderiamos poñer a nosa experiencia en dar a coñecer o traballo e a realidade dun país como Mozambique á sociedade civil galega, pareceunos que a oportunidade chegara por fin.

Aquí se pode coñecer algo das actividades do consorcio no que se integra ESF a partir deste 2022, pero se preferides escoitar a dúas persoas de referencia neste proxecto, temos a sorte de contar en ESFRadio con Víctor Penas, o coordinador do programa en Mozambique deste consorcio, así como con Lizete Dias, Xefa do Departamento de Recursos Hídiricos da Administración Rexional da Auga Sul (ARA-Sul), institución coa que se está a traballar dende hai varios anos. Lizete é un referente do programa dende o seu inicio.

Tamén en spotify

  • Produce: Jorge Lama
  • Guión: Sergio Fernández e Jorge Lama
  • Presenta e modera: Marc Romero
  • Participan: Lizete Dias (ARA-Sul), Víctor Penas (consorcio ESF-Augas de Galicia)

Foto de portada: a esquerda Víctor Penas, nunha das visitas a Mozambique, xunto co director del ARA Sur (no centro) e con Lizete (á dereita)

Enxeñeria Sen Fronteiras

Boletíns Sonoros ESFeiros do verán 2022

Despois de medio ano de parón, volve en ESFRadio o Boletín Sonoro ESFeiro, a versión podcast do noso Boletín Oficial ESFeiro. O facemos nun formato máis sinxelo, para poder manter a súa periodicidade.

Nuns 5 minutiños podes coñecer o máis importante do que fixemos en xuño e xullo en Galicia, Honduras e Mozambique (un novo país no que estamos a traballar), novas sobre tecnoloxía e dereitos humanos, axenda de eventos do seguinte mes e a ESFrase do mes.

  • Aquí podes escoitar o de xuño, e aquí a versión web por se queres ampliar info e seguir os enlaces
  • Aquí está o de xullo, e aquí a versión web

Producido, guionizado e locutado por Sergio Fernández

Enxeñeria Sen Fronteiras

ESFRadio. Un tema de ESF ao mes: a cooperación para o desenvolvemento que queremos dende Galicia

Benvidas a ESFRadio, o podcast de Enxeñería Sen Fronteiras Galicia. Xa mirando cara as vacacións de verán, quixemos aproveitar un encontro de reflexión da Coordinadora Galega de ONG de Desenvolvemento para coñecer a opinión dalgunhas das persoas que, en Galicia, están no día a día da cooperación ao desenvolvemento.

Neste contexto de escaseza crecente de recursos ao toparnos cos límites do planeta, aumento de desigualdade e polarización social, quixemos visibilizar a utilidade da Cooperación para o Desenvolvemento como parte da solución. Cooperación ante competencia entre países e persoas, neste contexto onde o autoritarismo, o militarismo e o peche de fronteiras poden captar cada vez máis apoios. Falamos, así, de distintos retos para o futuro, como o desexo de colaborar con outros movementos transformadores e mobilizar ás nosas bases sociais, ou como ser capaces de comunicar mellor a importancia de pensar en clave dereitos humanos globais.

En Internet Archive:

En spotify podes escoitalo aquí

Produce: Jorge Lama

Presenta e modera: Mateo González

Participan: Sara González (técnica da Coordinadora Galega de ONGD), José Luis Barreiro (coordinador de Galicia-Asturias da ONG Entreculturas e vogal da xunta directiva da CGONGD), María Paz (directora da ONG Solidariedade Internacional de Galicia e secretaria da xunta directiva da CGONGD) e Sergio Fernández (o noso técnico de proxectos en sede en Enxeñería Sen Fronteiras Galicia)

Enxeñeria Sen Fronteiras

ESFRadio. Un tema de ESF ao mes: Mulleres Bravas da economía social de Honduras

A terra non se vende, deféndese!!! Con este berro comenzamos o programa de hai dous meses, cando tivemos a visita de 3 mulleres bravas defensoras da terra ante as ameazas do extractivismo en Honduras.


Desta volta, en ESFRadio, queremos falar con Francisca e Leni, 2 mulleres bravas de Honduras, que buscan alimentar o mundo producindo doutro xeito. Dun xeito que teña en conta as necesidades das persoas, pero tamén do planeta que nos da sustento. Elas visitaron Galicia dentro do proxecto Mulleres Bravas, que desenvolvemos xunto con Amigos da Terra, e puidemos entrevistalas nun encontro sobre activismo con enfoque de xénero que tivo lugar en Teixeiro o 7 e 8 de maio pasados.


A pequena produción agropecuaria e pesqueira vén dende hai décadas sendo cuestionada polas grandes teorías económicas, que defenden o máis grande como única alternativa posible para alimentar un planeta cada vez máis superpoboado. Pero a realidade é que o modelo da gran agroindustria non deixa de ser unha cara máis do extractivismo, que está a rematar cos ecosistemas. Pan para hoxe, fame para mañá. Como di o título dun interesantísimo ensaio a partir de investigacións feitas aquí en Galicia por Emilio Carral e Xoan Carreira, da Universidade de Santiago, O PEQUENO É GRANDE.

Tamén nesta loita por outro modelo produtivo hai moitas mulleres invisibilizadas, que asumen traballos de coidados, comunitarios e produtivos (o triple rol), pero que están aprendendo a integrar todo no seu modo de vida, aínda que a costa de grandes esforzos. Tamén elas son MULLERES BRAVAS. Aquí podes escoitar as súas experiencias.

Produce: Jorge Lama

Guión: Sergio Fernández e Jorge Lama

Presentan: Claudia Méndez e Marc Romero

Participan: Leni Betancourt e Francisca Muñoz

Enxeñeria Sen Fronteiras

ESFRadio. Un tema de ESF ao mes: a tecnoloxía para o ben común no ensino secundario

A tecnoloxía nos rodea, dende cativas. Cada vez son tecnoloxías máis inmediatas no acceso, pero máis lonxanas á hora de comprender o funcionamento.  E non falamos só do dixital. En Enxeñería Sen Fronteiras pensamos que non estaremos formando persoas críticas e cuns valores solidarios, que permitan facer fronte aos desafíos da inxustiza social e a crisis ambiental, se non introducimos a tecnoloxía nos curriculae académicos, cunha carga axeitada e un enfoque de soberanía tecnolóxica e ben común.

Para traballar o enfoque de tecnoloxía para o ben común toca poñer en  entredito iso de que A TECNOLOXÍA É NEUTRAL. Toca abordar a tecnoloxía indisolublemente do seu contexto político (ou sexa, pensar quen a goberna realmente e cal é o seu obxectivo máis importante?), social (a quen discrimina e a quen favorece realmente?  crea máis desigualdade?) e tamén a ambiental.  

Dende Enxeñería Sen Fronteiras Galicia levamos anos tratando de introducir este enfoque en escolas técnicas universitarias, pero temos claro que cada vez é máis importante empezar antes a impulsalo. Por iso con este programa quixemos achegarnos a coñecer a visión sobre este tema de persoas que están no día a día da educación tecnolóxica no ensino secundario de Galicia. Tivemos o privilexio de estar con Alicia, Pere e Carlos, da Asociación de Profesorado de Tecnoloxía de Galicia (APETEGA), nada menos que nas súas décimo oitavas xornadas de tecnoloxía.    

Idioma: galego

Duración: 15 min 37 seg

Produce: Jorge Lama

Guión: Sergio Fernández

Presenta: Sergio Fernández

Enxeñeria Sen Fronteiras

ESFRadio. Un tema de ESFGalicia: A terra non se vende, deféndese! Mulleres Bravas

Grazas ao proxecto de Mulleres Bravas, impulsado por Amigos da Terra e Enxeñería Sen Fronteiras, estamos dando a coñecer os impactos sobre as persoas e o medio ambiente dos proxectos industriais e extractivos en Honduras e Galicia, así como alternativas sustentables, e as loitas das mulleres defensoras da terra por acadar outro xeito de producir.

Estes días nos visitan en Galicia tres activistas hondureñas: Karina, Adolfina e Coralia. Falamos con elas, e tamén con Belén, de Salvemos Catasós, e Maite, de Plataforma Eólicos Así Non, sobre activismos ambientais e de defensa da terra e o territorio, e do papel das mulleres nestes activismos.

Idioma: presentación en galego, entrevista en castelán

Duración: 21min 59seg

Produce: Jorge Lama

Guión: Jorge Lama, Patricia Iglesias, Sergio Fernández

Presenta: Patricia Iglesias

Eolicos nas Reservas
Enxeñeria Sen Fronteiras

ESFRadio: Eólicos vs Biosfera

Segundo programa do formato de ESFRadio “Un tema de ESF Galicia”, que estreamos este 2022. Son programas que esperamos sacar unha vez ao mes onde afondar nun tema que nos interese, dando a coñecer actividades que facemos en ESF Galicia relacionadas co mesmo.

Este programa se puido realizar grazas ao apoio do Concello de Lugo, coas axudas para proxectos de sensibilización na súa convocatoria de 2021.

Este mes o tema é “Eólicos vs Biosfera“, e o encadramos dentro do noso proxecto Mulleres Bravas. Coas nosas invitadas, tocamos a problemática da extensión sen control dos parques eólicos, seguindo un modelo extractivista en vez de aproveitar o seu potencial descentralizador e máis sustentable para avanzar nunha transición enerxética xusta. Neste caso, centrarémonos no impacto destes parques nas reserva da biosfera de Galicia. Tocaremos ademais temas máis técnicos de «trampiñas» para fragmentar parques de xeito que sexan máis sinxelos os trámites de avaliación de impacto ambiental. Tamén falaremos da Alianza Energía y Territorio, onde a poboación afectada por este descontrol eólico se agrupa para alzar a voz. ESF acaba de adherirse á Moratoria científica Reservas de la Biosfera promovida por esta alianza.

Para iso, falamos con:

Pódese escoitar en Spotify e tamén aquí:

Produción e montaxe: Jorge Lama

Narración e entrevista: Marc Romero

Guión: Carmen Molejón

Imaxe desta nova sacada do Informe Macroeólicos Galicia, de MonferoDiNon

Enxeñeria Sen Fronteiras

ESFRadio: Reciclar para reutilizar

Hoxe estreamos novo formato en ESFRadio: «Un tema de ESF Galicia». Serán programas que esperamos sacar unha vez ao mes onde afondar nun tema que nos interese, dando a coñecer actividades que facemos en ESF Galicia relacionadas co mesmo.

Hoxe o tema é «Reciclar para reutilizar«. Nel tocamos temas de reparabilidade de aparatos e coñecemos os Bancos de Reciclaxe Electrónica con Software Libre de Galicia. Para iso falaremos con persoas de Enxeñería Sen Fronteiras, voluntarias dos distintos bancos, e tamén con persoas de Ecos do Sur e IEEE-Vigo. Mesmo podemos coñecer a unha das voluntarias do que pode ser o incipiente banco de Ourense!

Pódese escoitar en Spotify e tamén aquí:

Produción e montaxe: Jorge Lama

Participan: Marc Romero (narrador), Elena Salgado (narradora), Daniel Vila (voluntario «argalleiro» de ESF), Ana Rodríguez (unha das impulsoras do incipiente banco de Ourense), Sergio Alvariño (falando do Banco de Reciclaxe Electrónica da Coruña, do que é un dos impulsores), Sergio Fernández (técnico de proxectos de ESF), Jose González (un dos impulsores do Banco en Vigo e membro de ESF e IEEE) e Natalia Monje (de Ecos do Sur). Grazas a todas por facer posible este novo episodio de ESFRadio!