Enxeñeria Sen Fronteiras

Ideas para el mundo que viene. Huertos urbanos

*Foto: https://www.campogalego.com

No es, en absoluto, una idea nueva. Se hizo desde tiempos inmemoriales, pero cuando la ola de hormigón empezó a barrer las ciudades parece que cayeron en el olvido. Pero ya en los últimos años se han ido recuperando y su visibilización social es cada vez mayor. Queremos en este post hacer un recorrido con diversos ejemplos en muchos lugares del mundo. Es posible hacer otro modelo de ciudades y acercar a las personas a los procesos que aseguran su sustento básico. La soberanía alimentaria será un enfoque cada vez más importante en un mundo hiper-conectado, pero con peligros globales que aconsejan modelos de desarrollo más endógenos.

Hay distintos tipos de huertos urbanos. Una clasificación es según si son apoyados desde la administración (local, regional o estatal) o si surgen o se apoyan en iniciativas privadas, bien sean con ánimo de lucro o bien sin ánimo de lucro.

Según la ubicación o tipología, muchas veces se clasifican en estos tipos:

– Huertos familiares o domiciliares, que pueden ser en pequeñas parcelas o incluso en terrazas o áreas sin tierra;

– Huertos comunitarios lucrativos o no lucrativos;

– Huertos escolares;

– Huertos especiales para terapias; por ejemplo, de personas con discapacidades, o para reducir el estrés en grandes ciudades.

– Huertos de ocio y ejercicio; por ejemplo, para personas aficionadas a la agricultura y para ejercicio y alimento de personas jubiladas.

Algunos ejemplos disponibles en la red:

1. INICIATIVAS PÚBLICAS O CON MEDIACIÓN DE LA ADMINISTRACIÓN:

– San Salvador, El Salvador, impulsa los huertos urbanos en época de cuarentena: https://www.telemundo.com/noticias/2020/04/03/en-el-salvador-impulsan-los-huertos-urbanos-en-epoca-de-cuarentena-tmvo9393198

– París, Francia: Una ley permite a cualquier persona en París a tener un huerto. Debe solicitar un permiso y podrá cultivar en cualquier lugar, incluso lugares públicos. Debe contar con el permiso de concesión.

https://www.elblogdelatabla.com/2016/11/reinventar-y-cultivar-calles-paris-permiso-vegetar.html
París permite por ley a cualquier persona tener un huerto urbano

– Modelo de Cuba. VÍDEO del modelo de agroecología urbana de Cuba. Es un video premiado en varios certámenes. Hablan de huertos urbanos promovidos por el Estado, y organizados o bien de forma particular o bien en cooperativas:

– Ciudad de Todmordem, en Reino Unido, que es un ejemplo a nivel mundial. Quiere producir todos sus alimentos localmente. https://ecoinventos.com/todmordem-produce-todos-sus-alimentos-frescos-localmente/

– Les Avanchets, ciudad de Suíza donde casi todos los habitantes producen sus propios alimentos. Son 900,000 parcelas pequeñas. Es una referencia mundial. https://muhimu.es/medio-ambiente/ciudad-habitantes-cultivan-comida-les-avanchets/

Otro artículo del mismo caso:

https://www.azureazure.com/es/gastronomia/comida-bebida/les-avanchets-esp/

– Lugo, Galicia, España. La alcaldía cede espacios públicos para cultivar huertos. Las personas solicitan el espacio, y se otorgan en función de prioridades (rentas bajas, por ejemplo). Normativa pública de la alcaldía o Ayuntamiento (o Concello) de Lugo: http://concellodelugo.gal/es/actuaciones/hortos-urbanos

– Santiago de Compostela, Galicia, España. Es un referente en España, ya que tiene uno de los ratios más elevados en huertos urbanos por habitante. https://www.campogalego.com/es/santiago-de-compostela-referente-en-espana-en-la-apuesta-por-las-huertas-urbanas/

– También el Ayuntamiento de A Coruña ha impulsado este tipo de iniciativas

– Diputación provincial de Lugo (provincia equivale a agrupación grande de municipios), Galicia, España. Gestionan en varios espacios un número de 175 huertos urbanos cedidos a particulares: https://www.elprogreso.es/articulo/lugo/diputacion-mejora-amplia-175-huertos-rio-rato-paradai/201810181744121339371.html

– Alcaldía de Cuenca, Ecuador. Manual práctico de huerto urbanos en Ecuador: http://www.edec.gob.ec/sites/default/files/Manual%20Pra%CC%81ctico%20de%20%20HuertosUrbanos%20EDEC.pdf

– Publicación de la Sociedad Española de Agricultura Ecológica en 2018, en el marco del III Congreso de Agroecología: Huertos Ecológicos Urbanos y Periurbanos – “Ciudades que alimentan”. https://www.agroecologia.net/wp-content/uploads/2018/04/cdr-congreso-huertos-vd.pdf

– En Bruselas, Bélgica, 19 ayuntamientos del área urbana de la capital, ponen a disposición terrenos para huertos urbanos a grupos comunitarios: https://www.diariolibre.com/actualidad/bruselas-se-suma-a-la-revolucin-de-los-huertos-urbanos-ACDL397227

– Casos de Andernach y Berlín, Alemania: https://www.agrohuerto.com/agricultura-urbana-alemania-huertos-urbanos-andernach-huertos-berlin/

– Casos de China. Crecen los huertos urbanos en los Huttongs, o calles estrechas de la capital Pekín: https://www.agrohuerto.com/huertos-en-los-hutongs-agricultura-urbana-en-china/

– Vídeo Reportaje, huertos urbanos en China. https://www.youtube.com/watch?v=Reiwy2LALRA

– Ejemplo de fábrica abandonada transformada a huerto en China: https://agroalimentando.com/nota.php?id_nota=474

– Japón transformó techos de estaciones de tren en huertos urbanos: http://www.plataformaurbana.cl/archive/2014/03/30/japon-estrena-huertos-urbanos-en-las-estaciones-de-trenes/

– Japón. Huertos en oficinas: https://www.agrohuerto.com/huerto-oficina-agricultura-urbana-en-japon/

– Huertos urbanos ecológicos en Vancouver, Canadá: https://www.youtube.com/watch?v=TfXz-IpVwzc

– Universidades en Galicia también promueven estos huertos, como la Universidade da Coruña, o la de Santiago de Compostela, que se asignan por sorteo a miembros de la comunidad universitaria que lo soliciten.

2. INICIATIVAS PRIVADAS, de particulares o empresas o de entidades de Sociedad Civil:

A- Iniciativas privadas o de sociedad civil sin ánimo de lucro:

– Red de huertos urbanos de Costa Rica: http://mvmoringa.com/hucr/

Vídeo de la red de huertos urbanos de Costa Rica: https://www.youtube.com/watch?v=lGaLRkQOjVc

– Red de Huertos Urbanos Comunitarios de Madrid, España. Un colectivo de personas que tienen sus huertos urbanos, y publican en este blog noticias y están en contacto.

https://redhuertosurbanosmadrid.wordpress.com/

– Artículo: huertos urbanos en Madrid, cultiva tus propias verduras en tu barrio. https://www.elespanol.com/cocinillas/reportajes-gastronomicos/20190724/huertos-urbanos-comunitarios-madrid-come-propias-verduras/415959097_0.html

– Ejemplo Huertos Montes de Madrid, España. Una iniciativa de una Fundación sin ánimo de lucro.

https://www.huertosmontemadrid.es/

– Ejemplo iniciativa Agrupar, Quito, Ecuador, Vídeo: https://www.youtube.com/watch?v=JZcS5LRwRi0

– Algunas guías para hacer huertos particulares en terrazas o espacios sin tierra: https://www.cultivarmihuerto.com/crea-tu-huerto/cultivo-huerto-terrazas

– En Galicia hay iniciativas como la de Amigos da Terra en Ourense: https://amigosdaterra.net/info/160415_adt/areas-de-traballo/agricultura-e-alimentacion/

B- Iniciativas privadas con ánimo de lucro. Generalmente porque alquilan terrenos a particulares que quieren sembrar su propio huerto.

– Alquiler de huertos en Madrid, España, con ´animo de lucro, rentando superficies:

https://www.huertosazor.es/es/?utm_source=ADWORDS&utm_medium=cpc&utm_campaign=84075&u=https://www.huertosazor.es/es/&gclid=EAIaIQobChMI1YPA7Pmd6QIVSb7ACh3TgwAzEAAYASAAEgKJ3vD_BwE

– Alquiler de huertos urbanos en Valencia, España: http://microhuertosurbanosvalencia.com/

Enxeñeria Sen Fronteiras

Tecnologías apropiadas en la universidad. Caudalímetro de bajo coste en la Escuela de Telecomunicación de Vigo

Este proyecto académico de dos alumnas y tres alumnos de la Escuela de Telecomunicación de la Universidad de Vigo, surge como respuesta al problema expuesto por Enxeñería Sen Fronteiras Galicia de abastecimiento de agua presente entre la población rural del sur de Honduras. Con un trabajo más que notable, el alumnado ha conseguido ganar además el Premio Optare tras presentarlo el pasado día 8 de mayo. A continuación podemos ver un pequeño resumen a partir de su trabajo. Para más detalles consultar este documento.

—————————————————–
En la actualidad, en Honduras es frecuente la mala gestión y el uso indebido por parte de terceros, en especial por parte de explotaciones mineras, de los cursos naturales de agua. El principal problema que se pretende atacar es la detección de posibles usos fraudulentos de este recurso, ya sea el agotamiento o la contaminación del mismo. De igual manera y como consecuencia de estas anomalías, se pretende proporcionar un método para encontrar potenciales fuentes de agua alternativas, que puedan servir como suministro a diferentes comunidades en un futuro.

Con estos antecedentes, el objetivo inicial es realizar una solución hardware y software que permita resolver dichos problemas de forma sencilla, escalable y con bajo coste.

HoFlow permitirá, por tanto, realizar un seguimiento de los niveles de caudal y turbidez de los cursos de agua en los que esté instalado, así como el envío de alertas en caso de detección de anomalías en los valores tomados. Además, se ofrecerán diversas interfaces de usuario desde las cuales se puedan analizar los registros, obtener un histórico de los mismos, incorporar datos de dispositivos sin conexión y correlar las precipitaciones de la zona con las medidas obtenidas.

Enxeñeria Sen Fronteiras

Crónica do IV Ciberfaladoiro no confinamento. Cineforum, «O neno que domou o vento»

Desta volta, viaxamos a Malaui, nunha liña moi de «tecnoloxía para as persoas» que nos interesaba especialmente.

As participantes na tertulia estivemos dacordo en que se trata dunha película moi ben contextualizada. Para coñecer como están no país está moi ben. O guión non nos pareceu nada do outro mundo, pero si xenera empatía coas personaxes e, aínda que artisticamente non é sobresainte, sí é un producto moi digno. Trata de transmitir esa valentía de crear algo con tecnoloxía que pode axudar nun contexto puntual de emerxencia a mellorar a calidade de vida do seu lugar, con coñecementos modernos que aprendeu e que os seus maiores non sabían (ou olvidaran, porque en moitos casos as culturas están cambiando tan rapidamente que se atopan nunha sorte de «territorio de ningures», onde xa case se perdeu a sabedoría antiga, pero non se acaba de asimilar de todo os avances e se xenera moita dependencia tecnolóxica externa, como ocorreu en Galicia e moitos outros lugares coa «Revolución Verde»; hai grupos de investigación que traballan neste eido en Galicia como HISTAGRA).

Tamén xurdiu o tema de canto talento desaproveitado pode haber no mundo por non poder acceder a educación ou a medios medianamente decentes, e non so en países empobrecidos. O adaptar a educación á persoa, potencial e talento é unha materia pendente en case todos os sistemas educativos (na película vese como o rapaz só quería estudar as ciencias).

É unha historia de superación ante adversidades é convencional, pero ben contextualizada, que visibiliza a mezcla de cultos e relixións, idiomas, etc. Isto proporciona moita veracidade, e tamén o contexto post-atentados das torres xemelgas onde se prevén efectos a nivel mundial para o que o país (mal asesorado polo Banco Mundial e o Fondo Monetario Internacional) non estaba preparado (venderan excedentes alimentarios a outros países). Tamén nos pareceu veraz como reaccionan ante esas crises as personaxes. A reacción de rexeitamento á idea do neno protanista por parte do pai igual foi pouco madurada, pero podía ser natural nun momento de moita carga e crise, pensando en solucións a curto prazo antes que en «experimentos» e solucións a medio prazo.

Tamén é unha historia sobre perseverancia, crer nas ideas e perseguilas (mesmo co amago de enfrontamento co seu pai). O neno é unha figura inspiradora, non tanto por ser un supercrack, pero si por ter unha historia para romper barreiras. Falamos de que pode ter un cheiro a ese discurso que tanto gusta en EEUU (de feito, o protagonista da historia real falou nunha TED Talk) de que calquera pode facer calquera cousa e, aínda que non se diga, é como dicir que se non o consegues é que non te esforzaches o suficiente.

A historia era atractiva para moitas de nós porque falaba de tecnoloxías apropiadas. Aquí tivemos un debate sobre se a película quedábase co tecnooptimismo e o perigo que pode ter centrarse en «tecnoloxías salvadoras» en vez de enfocar a agricultura e as súas políticas en solucionar o dereito á alimentación e a soberanía alimentaria. O tabaco non se come, nin o eucalipto… Iso posiblemente vai ter máis importancia no contexto post-COVID19. A tecnoloxía, ademais, pode crea tamén división entre as comunidades ou aldeas (ou países, ou bloques de países) se unhas contan coa tecnoloxía e outras non. Iso se pode solucionar escalando o concepto de tecnoloxías apropiadas ao de «tecnoloxías para o ben común» ou tecnoloxías para non deixar a ninguén atrás.

Non nos esquecimos de salientar como as mulleres, coma sempre, levaban o peso dos coidados, mentres o marido ten unha imaxe máis pública e interese na política, deixando á familia na casa (e o certo sacrificio que a irmá fixo, que rematou por non poder ir á universidade a pesar do seu desexo e o da súa nai).

Viches a película? Queres deixarnos a túa opinión nos comentarios?

Enxeñeria Sen Fronteiras

III Ciberfaladoiro no confinamento. Cineforum «O que arde»

Unha película que sorprendeu a propios e extranos trala súa estrea. Unha das cousas que máis falamos foi como o director conseguía frear o tempo, invitarnos a desfrutar do presente, dos pequenos momentos aparentemente cotiás e pouco importantes. A mesma relación nai e fillo, pareceunos que estimula o xeito de percibir a realidade máis intensamente, polas poucas palabras que precisan. Son esceas do día a día, do presente, onde o director regodéase coa realidade do que está a pasar, intensamente.

Para a xente do rural galego e, en xeral, para case calquera cultura illada, o que xa se sabe non fai falta decilo. De feito, soe haber certo rexeitamento se se vai demasiado abertamente e se abusa de conversas para encher o silencio. En Honduras dise “es que yo soy más indio”, referíndose a un xeito de ser onde non se dan a man de entrada, poñen máis a orella e non se miran tanto á cara, atenden máis a ton de voz, xestos, etc.

Loubouse moito a naturalidade moi lograda, por actores e actrices, quizais precisamente por non ser profesionais e estar no seu entorno. Tamén a imaxe dunha realidade moi galega como é o lume no monte, a súa perigosidade e o incontrolado que pode ser, cos exiguos medios de que se trata. Coindidimos que a loa á vida no rural non é para nada o tema da película. Simplemente é un contexto no que o director se encontraba cómodo para amosar ese presente intenso.

O que sí dalgún xeito pensamos que se manifestou é certa agonía da natureza, dada por exemplo pola primeria escea co bulldozer, ou imaxes do lume (que, por certo, lle foi moi complicadas de conseguir).

A personaxe de Amador, o protagonista, xenerounos discusión. O seu hermetismo houbo quen o comparou coa falta de transmitir emocións en xeral dos modelos masculinos, que no rural están moi asentados. Outra xente decía que era máis cousa do personaxe, polo seu pasado e xeito de ser. Tamén chamounos a atención como se pasou de tratar de incluir de novo ao prota na vida social, que o vai rexeitando ao principio pero logo parecía que ía resocializando, pero como o seu pasado segue aí moi cerca da superficie para logo xurdir e volver ser estigmatizado. Deunos moito que pensar a escea onde o acusan do lume, baten nel, e nin se defende nin proclama a súa inocencia (non nos puxemos dacordo se era ou non culpable, pero posiblemente dera o mesmo no devir da película, aínda que moitos nos quedamos coas gañas de sabelo).

Sobre a nai de Amador, foi esa incondicionalidade dos coidados. O chegar o seu fillo e, sen moitas palabras nin aspavientos, simplemente preguntarlle se tiña fame. Unha das mellores esceas da peli, que da a idea do que imos ver.

Para a xente urbanita, por outra banda, chama a atención porque se ven elementos do que logo chega á cidade en forma de servizos (alimentación, ambiente), o que hai detrás desa vida no rural. Igual transmitir esa slow life é máis difícil nun entorno de cidade…

Aquí se pode ver outra obra do mesmo director:

Se queres déixanos nos comentarios a túa opinión sobre a túa película!!

Enxeñeria Sen Fronteiras

ESF RAdio. Episodio 6. Informativo Apocalipse Nau. Soberanía digital en tiempos de pandemia

En esta ocasión, a pesar de los problemas en la redacción de Apocalipse Nau, conseguimos llevar adelante una interantísima entrevista a Álvaro y Sergio, compañeros de la Federación Española de Ingeniería Sin Fronteras, donde nos hablaron sobre las aplicaciones de seguimiento delcontagio de COVID 19, y por qué deberían ser elaboradas sobre software libre. Una genialidad cuando explican lo que es software libre comparándolo con los tomates… Aunque no seas friki, puedes hacer cosas para defender los derechos a la privacidad y la transparencia y buen uso de las tecnologías de la información, y aquí explican como!!

  • Duración: 37min 31seg
  • Idioma: castellano

Aquí lo puedes escuchar:

También en Spotify

Enxeñeria Sen Fronteiras

ESF RAdio. Episodio 6. Informativo Apocalipse Nau. Soberanía dixital en tempos de pandemia

Desta volta, a pesar dos problemas na redacción de Apocalipse Nau, conseguimos levar adiante unha interantísima entrevista a Álvaro e Sergio, compañeiros da Federación Española de Ingeniería Sin Fronteras, onde nos falaron sobre as aplicacións de seguemento do contaxio de COVID 19, e por que deberían ser elaboradas sobre software libre. Unha xenialidade cando explican o que é software libre comparándoo cos tomates… Aínda que non sexas un friki, podes facer cousas para defender os dereitos á privacidade e a transparencia e bo uso das tecnoloxías da información, e aquí explican como!!

  • Duración: 37min 31seg
  • Idioma: castelán

Aquí o podes escoitar:

Tamén en Spotify

Enxeñeria Sen Fronteiras

II Ciberfaladoiro no confinamento: cineforum «El Hoyo»

Desta volta reunímonos para falar dunha película que sorprendeu ao ser unha das máis vistas e comentadas dos últimos meses, «El Hoyo».

Reflexionamos sobre que a película, se se acepta o feito de que a xente está en El Hoyo sen pararse a pensar moito no contexto de por que, trata de explorar a naturaleza humana. E o fai dun xeito cru, case gore. Había que dicía que esa naturaleza de cada persoa é bastante inmutable, sen importar o grao de presión polos recursos á que esté sometida. Ou sexa, se alguén é «abusón» o é lle vaia ben ou mal. Vamos, que «che caga na cara» porque si, porque pode. Pero tamén saiu o tema de que igual hai un límite que pode ter cada persoa a partir do cal prima a supervivencia. Quizáis incluso hai xente que chega a ese límite dun xeito máis gradual, e outra que chega de pronto, pasando dunha actitude a prol do común nun contexto de certa abundancia, a unha actitude todo o contrario se se dan circunstancias de escaseza de recursos básicos.

Houbo máis división no tema do símbolo, de que serviría, se un xeito de visibilizar a dignidade da xente de El Hoyo serviría para cambiar as cousas por parte dos de fora (que pensabamos que posiblemente non), ou máis ben era un obxectivo que servía de motivación máis ao interno.

Tamén saiu na conversa os distintos xeitos de explorar a autoxestión: didáctico, bo-rollista, abusón (cando amenaza o protagonista, cansado do didactismo, con mexar todos os días na bandeixa se non respectan as racións que lles preparan e eles fan o propio) ou directamente «ecofascista» (cando baixan e obligan pola forza a comer a ración ou a ese día pasar fame, para que chegue para todas).

A tí que che pareceu?? Déixanos algún comentario!

Enxeñeria Sen Fronteiras

Día da Loita Labrega

Hoxe, 17 de abril, celébrase o Día da Loita Labrega, conmemorando aquel 17 de abril de 1996, no que foron asesinadas en El Dorado dos Carajás, Estado de Pará, 19 labregas do Movemento Sen Terra de Brasil.

Un dos eidos de traballo tradicionáis en Enxeñería Sen Fronteiras é o Dereito Á Alimentación. Xa hai anos que traballamos neste dereito cun enfoque concreto, o da Soberanía Alimentaria (que inclúe a defensa do territorio e un modelo de desenvolvemento endóxeno). Aquí se pode ver o que facemos en Honduras e Galicia (e con quen, xa que non o facemos soas), pero ten moito que ver co concepto de participación e goberno das persoas en elementos claves para a vida, do «reapropiamento da tecnoloxía» e de poñela ao servizo do ben común, enfoque que ESF defende nos distintos sectores nos que traballa (soberanía dixital, enerxética ou hídrica e, en xeral, unha tecnoloxía para o desenvolvemento humano, o ben común e a emancipación).

Enxeñería Sen Fronteiras quere reivindicar máis que nunca a importancia de todas esas persoas que producen o que comemos, dende o local e o pequeno, que é o xeito de poñer a vida no centro, e NON a especulación dada polo extractivismo e a acumulación na que naceu e que promove a agroindustria. É a pequena agricultura e o desenvolvemento endóxeno os xeitos de facer máis resiliente o sistema no que vivimos, para que ninguén quede atrás (nin nós nin os que virán), e queremos chamar a atención sobre este cambio de modelo aproveitando esta época onde, pola parálise causada pola enfermidade COVID-19, lle podemos ver mellor que nunca as costuras á nosa sociedade. O pequeno é fermoso. O pequeno é grande.

Por iso, nestas últimas semanas, dende Enxeñería Sen Fronteiras quixemos amosar o noso apoio a varios manifestos:

  • Na defensa da autoxestión, promovido pola Rede de Apoio Mútuo de Lugo, asinado por 30 organizacións galegas, que se fixo chegar á Consellería de Medio Rural, e pretende a regulación do traballo en hortas de autoconsumo a máis de 500 metros, e sen necesidade de contar con carnet de manipulación de fitosanitarios. Esta produción autónoma vai ser máis importante que nunca, e tal como estaba regulado non se adaptaba á realidade rururbana galega.
  • Defensa dos mercados de proximidade en Galicia para a súa reapertura, promovido polo Sindicato Labrego Galego
  • 600 organizacións todo o Estado Español presentaron unha carta aos ministerios de Sanidade e Consumo o 8 de abril, onde se solicita formalmente que se “diten as instrucións pertinentes ás comunidades autónomas e concellos para que se busquen solucións para os mercados non sedentarios de proximidade”. Neste caso participamos a través da Federación Española de Ingeniería Sin Fronteras.

Ademais, no eido do Dereito Humano á Auga, tamén houbo movemento. A auga é parte clave da soberanía alimentaria, pero ten especificidades importantes máis aló do que é a produción alimentaria labrega que hai que ter en conta, e queremos aproveitar para chamar a atención sobre elas:

Grazas a todos os labregos e labregas e todas as organizacións que as apoiades en todo o mundo, estamos convosco na loita. A terra para quen a traballa e a coida.

Enxeñeria Sen Fronteiras

Ciberfaladoiros no cofinamento I. Serieforum sobre Chernóbyl

Temos que estar confinadas, pero apetécenos vernos e falar. Por iso en ESF organizamos os xoves ás 19h para a xente da nosa base social os Ciber-faladoiros no Confinamento, empregando a ferramenta de software libre Jitsi. A semana pasada falamos sobre a serie Chernóbyl.

A verdade é que a serie deu para falar. Houbo xente que xa lera bastante do tema e nos compartiu algún enlace moi interesante. Quedámonos coa importancia de compartir os datos dende o principio, non promover o oscurantismo e o «aquí non pasa nada», que tanto dano ten feito na historia da humanidade (non puidemos por menos que sinalar paralelismos co que ocorreu co COVID-19).

Tamén xurdiu o tema de que máis perigoso que a estructura de mando sexa piramidal é o medo, que impide que haxa espíritu crítico porque se manifestas unha opinión contraria  «córtanche» a cabeza, e as veces non é figurado. Nestes casos, a única opción que tes é obedecer aínda que non esteas dacordo co que se está facendo. E ao final o propio sistema é unha víctima de si mesmo…Comentábamos o caso da morte de Stalin e dunha película sobre o tema, moi recomendable.

Outro tema importante que se comentou é a perigosidade de que haxa puntos críticos que teñan tanto impacto, os «botóns bermellos», que a veces por moito protocolo que haxa, estes non son infalibles e premer ese botón bermello pode ter graves consecuencias. Lembramos o caso de Stanislav Petrov que grazas ao seu sentido común (e non seguir os protocolos) evitou unha guerra durante precisamente a Guerra Fría. Isto relaciónase tamén co uso de tecnoloxías con gran complexidade e impactos potenciais moi negativos no caso de fallar algo, como é o uso da enerxía nuclerar. Nun modelo enerxético máis baseado na soberanía enerxética este tipo de enerxía non podería ter cabida máis que como transición dende os modelos de xeneración fósil centralizado en grandes infraestructuras de produción (que é o que temos, de momento).

En resumo, que para unha boa «resiliencia» ás crises ou problemas grandes, unha parte fundamental é asegurar o coñecemento aberto, compartible, eliminar o medo a preguntar, impulsar o espíritu crítico das persoas e, cando es un profesional nestes eidos técnicos, saber que sempre hai persoas na túa equipa que teñen boas ideas e poden ser consultadas. A resiliencia non é só ter equipas de emerxencia, infraestruturas e medios (que tamén) senón ademais ter coñecemento e capacidade de xenerar máis coñecemento ante imprevistos, se é necesario. A miniserie Chernobyl amosaba que isto no se cumplía. Se ben pode ser que se aproveitara para «sacudir» ao sistema soviético, o certo é que posiblemente o tiveran ben merecido, como normalmente pasa coas grandes catástrofes (Bhopal, do que tamén hai un recomendable documental, a actual pandemia, da que seguramente queda moito que investigar e divagar, e outras que nos quedan máis perto como o Prestige, que disque foi o terceiro desastre máis costoso da historia, pero polo menos serveu para engordar o PIB…).

Esperamos que vos gustaran as conclusións, deixádenos os vosos comentarios!!


Enxeñeria Sen Fronteiras

BOLETÍN OFICIAL ESFEIRO: ABRIL 2020

CONTIDOS

  • Vida Asociativa
  • Honduras
  • Enlaces de interese
  • Publicacións en físico
  • E no próximo mes …
  • A ESFrase do mes

VIDA ASOCIATIVA

    Este mes, a pesar do comezo da cuarentena que paralizou a actividade presencial (tivemos que adiar as Xornadas de Multiculturalidade e Cooperación), houbo bastante movemento. Queríamos comezar dándolle parabéns á nosa Andreina polo premio do IV Concurso de TFG sobre Enxeñaría e Muller Rural na EPS-Lugo. Tamén lembrar que xa están seleccionadas as tres persoas que participarán no Programa de Coñecemento da Realidade 2020: Eva, Xoel e Irene, que están seguindo un itinerario formativo en liña que creamos para a súa formación pero que podes seguir calquera.

    Paula e Carmen, as nosas asesoras en temas de protección de datos e ciberacoso, nos ilustraron cun artigo ben interesante: Control sobre la pareja a través de redes sociales y servicios de mensajería.

    ESF Radio, o podcast de ESF, non descansa nin co estado de alarma. Aquí vai o episodio 6, que é o terceiro do informativo «Apocalipse Nau. O cambio climático son Os pais».

    Con motivo do Día Mundial da Auga o 22 de marzo, voltamos poñer en liña o Tetris dos Dereitos Humanos, e tivemos reseñas do mesmo en medios como Revista Morcego e Balea Cultural. A ver que tal se vos da, xa nos contaredes.

   Dende Enxeñería Sen Fronteiras apoiouse tamén o manifesto En Defensa Dos Mercados De Alimentos De Proximidade Como Garantes De Seguridade Alimentaria No Estado De Alarma , con Sindicato Labrego Galego, para que se volva autorizar os mercados de alimentos de proximidade, preocupándose de que dispoñan dos medios materiais e humanos necesarios para organizar e aplicar correctamente todos os protocolos de seguridade (como ocorre nos supermercados). Tamén apoiamos o manifesto de apoio a Manuel García, do MEL, ante o intento de amedrentamento de Coren.

    Dende a Federación Española de Ingeniería Sin Fronteras sacouse tamén un manifesto con propostas de medidas ao goberno para que a aplicación móbil COVID-19 respecte a nosa privacidade.

HONDURAS

    En Honduras tamén está declarado o estado de alerta, pero está sendo complicado que a poboación poida cumplir as medidas. Hai moita precariedade e os colchóns económicos son inexistentes para unha gran parte da poboación. Por outra banda, moitos bancos e outras tendas abren só 3 días á semana en horario reducido, así que hai gran concentración de persoas, especialmente en bancos para ir cobrar salarios. Os proxectos están parados, pero hai un colchón para que as persoas asalariadas dos proxectos sigan cobrando un tempo para ver se se normaliza a situación. Só temos agora mesmo un proxecto financiado pola Xunta de Galicia en marcha. Tamén está en marcha un proxecto a 4 anos coa Axencia Española de Cooperación. Os dous son do programa de soberanía alimentaria. Este ano pode retrasarse algo a resolución dos dous proxectos que solicitamos en febreiro á Xunta de Galicia, un do programa de soberanía alimentaria-xénero e outro para dar continuidade ao programa de dereito á auga.

    Quixemos aproveitar para contar como foi a campaña levada a cabo entre 2018 e 2019 na Fase 1 do programa de soberanía alimentaria-xénero, chamada «Tejiendo justicia, tejemos igualdad«.

ENLACES DE INTERESE

Auga

Comunicación para o (como) desenvolvemento

Consumo responsable

Cooperación e ONGD

Educación para o desenvolvemento

Iniciativas

Investigación para o desenvolvemento

Mundo

Políticas e modelos de desenvolvemento

Sensibilización

Soberanía alimentaria e desenvolvemento rural

Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)

Tecnoloxía para o Ben Común

Voluntariado e Persoas

PUBLICACIÓNS EN FÍSICO

Aquí podes ver moitas das publicacións que temos disponibles para préstamo á base social xa catalogadas.
Este mes, dado o especial contexto, animámoste a revisar a túa biblioteca na procura dalgún libriño deses que lle tiñas gañas pero nunca tiñas tempo para el, ou ese que quería volver a ler porque gustárache moito no seu día. Sería xenial se nolo recomendas nas nosas redes sociais!!!

E NO PRÓXIMO MES …

   Para máis info sobre cursos e eventos en Galicia consulta a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD (ou subscríbe ao seu boletín quincenal, que conta con ofertas de emprego; formacións e actividades; novidades do sector; convocatorias de bolsas e subvencións; propostas de voluntariado, etc.). Tamén nas nosas redes sociais Facebook,  instagram e Twitter difundimos eventos de interese externos a ESFGalicia de temas vinculados ao noso traballo.

A ESF-RASE DO MES

… [a pedagoxía crítica] é un intento por recoñecer que a educación é sempre política e o tipo de pedagoxía que se usa ten moito que ver coa cultura, a autoridade e o poder. A función da escola debería ser conseguir crear cidadáns tolerantes, con capacidade de diálogo. Non lles ten que preparar para o traballo que terán no futuro, senón para o tipo de sociedade na que queren vivir.
Henry Giroux