Crónicas dende Honduras 2023. A segunda de Juan!

Segunda semana xa no sur de Honduras. Primeira tormenta eléctrica superada, sendo, sen dúbida, os tronos máis fortes e impresionantes, vistos e vividos máis de preto. Unha estampa preciosa vivida á beira dos manglares que sosteñen todas estas terras nas que vivimos en San Lorenzo. Comezo a sentirme aquí xa coma un máis, adaptándome a horarios e rutinas propias de aquí, a un ritmo diferente e a unha tranquilidade á que non estou acostumado a vivir na
miña vida, a xente acolleunos como se fosemos uns catrachos máis. Esa mesma xente que trata de coidarnos e se preocupa de que a nosa experiencia sexa aínda máis chula do imaxinado.

En CODDEFFAGOLF xa nos proporcionaron unha mesa na que traballar, e os técnicos téñennos en conta como se fosemos un máis, explicándonos cales son os proxectos nos que traballan e propoñéndonos que os acompañemos en saídas de campo para ver en primeira persoa cal é o seu traballo e cal será o noso nas próximas semanas. Acordamos que todos os luns nos organizaremos para saber cal é o programación semanal trala reunión que eles teñen como organización, para así ir enfocándonos máis nos proxectos nos que encaixamos mellor.

O martes acompañamos ao grupo de Estefania e Noelia, xunto con tres voluntarios de Jóvenes en Acción por el Clima que colaboran con CODDEFAGOLF habitualmente, a visitar tres escolas nas comunidades de El Obraje, Las Arenas e Las Pozas, todas no municipio de Marcovia. As dúas primeiras son dúas escolas con dous únicos docentes nos que se educaban de forma agrupada toda a etapa da educación primaria, de primeiro a sexto grao. A escola de Buenavista
era un centro cunhas instalación maiores, cun número máis elevado de alumnos onde, por parte dos mestres, se organizou un grupo de traballo cos alumnos máis interesados no coidado do medio ambiente. O obxectivo da actividade neste colexio é que o grupo de expertos utilice unha técnica de expansión de coñecemento onde a información sexa transmitida ao resto do alumnado do centro. A formación centrábase concretamente na regra das 3 R, reducir,
reutilizar e reciclar. Nas vindeiras semanas serán repartidos nos centros que formen parte do proxecto contenedores separadores de residuos onde o plástico reciclable como o das botellas de auga e refrescos e os recipientes de alumnio serán recollidos para reciclaxe. Esta actividade está tamén deseñada para que o material reciclable poida ser tamén traído da casa, para que se expanda a información da formación aos fogares do alumnado.

Na xornada do mércores fumos a coñecer de primeira man o lugar onde se está a realizar o muestreo de moluscos cos ténicos Víctor e Jota, encargados do proxecto de recuperación dunha zona moi rica en producción de moluscos. Nesa zona produciuse unha norte masiva dos mesmos debido a vertidos realizados, polo que toda a economía das comunidades desa rexión se veu afectada por non poder recolectar e vender esos moluscos dos qu elevaban vivindo toda
a vida. A zona visitada leva o nome de Área protexida de “Los Delgaditos”, en Pueblo Nuevo, máis concretamente na Colonia 3 de Febrero, na rexión de Marcovia. A actividade a realizar nesta xornada era o muestreo dos moluscos atopados en 25 metros cadrados concretos, en zonas de manglar, para contabilizar tanto en tipo de especie e número como en peso e tamaño. Esta actividade debe ser realizada semanalmente durante todo o tempo que este proxecto se esté a realizar, para observar como co tempo evoluciona a zona. No meu caso concreto, moita desta información foime transmitida por parte de Franklin, voluntario e membro da directiva de CODDEFFAGOLF, que leva moitos anos xa traballando coa organización.

O xoves desprazámonos co equipo de ESF, Raquel e Sandra, ata Tegucigalpa para reunirnos coa Asociación Hondureña de Juntas Administradoras de Sistemas de Aguas (AHJASA). Na sede recibíronnos Francisco Turcio e Lenin, administrativo e técnico voluntario de AHJASArespectivamente. Explicáronnos cales eran as súas funcións e o obxectivo que a asociación ten, que é a mellora da calidade de augas das comunidades membras e o fortalecemento do desenvolvemento de novas asociacións comunitarias emerxentes, para que os sistemas de augas sexan sistemas democráticos e compartidos.

Para rematar a semana acompañamos a Adan, técnico de CODDEFAGOLF, a realizar unha capacitación a alumnado de décimo e undécimo curso nunha escola na comunidade de Mojarás, tamén na rexión de Marcovia sobre medio ambiente, a regra das 3R e o coidado do medio no que viven e como afectanmoitos dos malos hábitos que temos na vida diaria da xente das comunidades cercanas e das non tan cercanas, xa que todos os residuos xerados acaban na
zona costeira e no mar, afectando ao medio de vida de moita xente.

Recibimos esta semanas tamén a visita de Paola Mondaca, persoal de ESF en Galicia, que estivo aquí en San Lorenzo coñecendo os proxectos nos que se está a traballar, e aproveitamos para que coñecese a zona de Amapala e a Illa del Tigre, e as praias da zona de Marcovia, aínda máis ao sur de San Lorenzo.