ESF RAdio. Episodio 6. Informativo Apocalipse Nau. Soberanía dixital en tempos de pandemia

Desta volta, a pesar dos problemas na redacción de Apocalipse Nau, conseguimos levar adiante unha interantísima entrevista a Álvaro e Sergio, compañeiros da Federación Española de Ingeniería Sin Fronteras, onde nos falaron sobre as aplicacións de seguemento do contaxio de COVID 19, e por que deberían ser elaboradas sobre software libre. Unha xenialidade cando explican o que é software libre comparándoo cos tomates… Aínda que non sexas un friki, podes facer cousas para defender os dereitos á privacidade e a transparencia e bo uso das tecnoloxías da información, e aquí explican como!!

  • Duración: 37min 31seg
  • Idioma: castelán

Aquí o podes escoitar:

Tamén en Spotify

II Ciberfaladoiro no confinamento: cineforum “El Hoyo”

Desta volta reunímonos para falar dunha película que sorprendeu ao ser unha das máis vistas e comentadas dos últimos meses, “El Hoyo”.

Reflexionamos sobre que a película, se se acepta o feito de que a xente está en El Hoyo sen pararse a pensar moito no contexto de por que, trata de explorar a naturaleza humana. E o fai dun xeito cru, case gore. Había que dicía que esa naturaleza de cada persoa é bastante inmutable, sen importar o grao de presión polos recursos á que esté sometida. Ou sexa, se alguén é “abusón” o é lle vaia ben ou mal. Vamos, que “che caga na cara” porque si, porque pode. Pero tamén saiu o tema de que igual hai un límite que pode ter cada persoa a partir do cal prima a supervivencia. Quizáis incluso hai xente que chega a ese límite dun xeito máis gradual, e outra que chega de pronto, pasando dunha actitude a prol do común nun contexto de certa abundancia, a unha actitude todo o contrario se se dan circunstancias de escaseza de recursos básicos.

Houbo máis división no tema do símbolo, de que serviría, se un xeito de visibilizar a dignidade da xente de El Hoyo serviría para cambiar as cousas por parte dos de fora (que pensabamos que posiblemente non), ou máis ben era un obxectivo que servía de motivación máis ao interno.

Tamén saiu na conversa os distintos xeitos de explorar a autoxestión: didáctico, bo-rollista, abusón (cando amenaza o protagonista, cansado do didactismo, con mexar todos os días na bandeixa se non respectan as racións que lles preparan e eles fan o propio) ou directamente “ecofascista” (cando baixan e obligan pola forza a comer a ración ou a ese día pasar fame, para que chegue para todas).

A tí que che pareceu?? Déixanos algún comentario!

Día da Loita Labrega

Hoxe, 17 de abril, celébrase o Día da Loita Labrega, conmemorando aquel 17 de abril de 1996, no que foron asesinadas en El Dorado dos Carajás, Estado de Pará, 19 labregas do Movemento Sen Terra de Brasil.

Un dos eidos de traballo tradicionáis en Enxeñería Sen Fronteiras é o Dereito Á Alimentación. Xa hai anos que traballamos neste dereito cun enfoque concreto, o da Soberanía Alimentaria (que inclúe a defensa do territorio e un modelo de desenvolvemento endóxeno). Aquí se pode ver o que facemos en Honduras e Galicia (e con quen, xa que non o facemos soas), pero ten moito que ver co concepto de participación e goberno das persoas en elementos claves para a vida, do “reapropiamento da tecnoloxía” e de poñela ao servizo do ben común, enfoque que ESF defende nos distintos sectores nos que traballa (soberanía dixital, enerxética ou hídrica e, en xeral, unha tecnoloxía para o desenvolvemento humano, o ben común e a emancipación).

Enxeñería Sen Fronteiras quere reivindicar máis que nunca a importancia de todas esas persoas que producen o que comemos, dende o local e o pequeno, que é o xeito de poñer a vida no centro, e NON a especulación dada polo extractivismo e a acumulación na que naceu e que promove a agroindustria. É a pequena agricultura e o desenvolvemento endóxeno os xeitos de facer máis resiliente o sistema no que vivimos, para que ninguén quede atrás (nin nós nin os que virán), e queremos chamar a atención sobre este cambio de modelo aproveitando esta época onde, pola parálise causada pola enfermidade COVID-19, lle podemos ver mellor que nunca as costuras á nosa sociedade. O pequeno é fermoso. O pequeno é grande.

Por iso, nestas últimas semanas, dende Enxeñería Sen Fronteiras quixemos amosar o noso apoio a varios manifestos:

  • Na defensa da autoxestión, promovido pola Rede de Apoio Mútuo de Lugo, asinado por 30 organizacións galegas, que se fixo chegar á Consellería de Medio Rural, e pretende a regulación do traballo en hortas de autoconsumo a máis de 500 metros, e sen necesidade de contar con carnet de manipulación de fitosanitarios. Esta produción autónoma vai ser máis importante que nunca, e tal como estaba regulado non se adaptaba á realidade rururbana galega.
  • Defensa dos mercados de proximidade en Galicia para a súa reapertura, promovido polo Sindicato Labrego Galego
  • 600 organizacións todo o Estado Español presentaron unha carta aos ministerios de Sanidade e Consumo o 8 de abril, onde se solicita formalmente que se “diten as instrucións pertinentes ás comunidades autónomas e concellos para que se busquen solucións para os mercados non sedentarios de proximidade”. Neste caso participamos a través da Federación Española de Ingeniería Sin Fronteras.

Ademais, no eido do Dereito Humano á Auga, tamén houbo movemento. A auga é parte clave da soberanía alimentaria, pero ten especificidades importantes máis aló do que é a produción alimentaria labrega que hai que ter en conta, e queremos aproveitar para chamar a atención sobre elas:

Grazas a todos os labregos e labregas e todas as organizacións que as apoiades en todo o mundo, estamos convosco na loita. A terra para quen a traballa e a coida.

Ciberfaladoiros no cofinamento I. Serieforum sobre Chernóbyl

Temos que estar confinadas, pero apetécenos vernos e falar. Por iso en ESF organizamos os xoves ás 19h para a xente da nosa base social os Ciber-faladoiros no Confinamento, empregando a ferramenta de software libre Jitsi. A semana pasada falamos sobre a serie Chernóbyl.

A verdade é que a serie deu para falar. Houbo xente que xa lera bastante do tema e nos compartiu algún enlace moi interesante. Quedámonos coa importancia de compartir os datos dende o principio, non promover o oscurantismo e o “aquí non pasa nada”, que tanto dano ten feito na historia da humanidade (non puidemos por menos que sinalar paralelismos co que ocorreu co COVID-19).

Tamén xurdiu o tema de que máis perigoso que a estructura de mando sexa piramidal é o medo, que impide que haxa espíritu crítico porque se manifestas unha opinión contraria  “córtanche” a cabeza, e as veces non é figurado. Nestes casos, a única opción que tes é obedecer aínda que non esteas dacordo co que se está facendo. E ao final o propio sistema é unha víctima de si mesmo…Comentábamos o caso da morte de Stalin e dunha película sobre o tema, moi recomendable.

Outro tema importante que se comentou é a perigosidade de que haxa puntos críticos que teñan tanto impacto, os “botóns bermellos”, que a veces por moito protocolo que haxa, estes non son infalibles e premer ese botón bermello pode ter graves consecuencias. Lembramos o caso de Stanislav Petrov que grazas ao seu sentido común (e non seguir os protocolos) evitou unha guerra durante precisamente a Guerra Fría. Isto relaciónase tamén co uso de tecnoloxías con gran complexidade e impactos potenciais moi negativos no caso de fallar algo, como é o uso da enerxía nuclerar. Nun modelo enerxético máis baseado na soberanía enerxética este tipo de enerxía non podería ter cabida máis que como transición dende os modelos de xeneración fósil centralizado en grandes infraestructuras de produción (que é o que temos, de momento).

En resumo, que para unha boa “resiliencia” ás crises ou problemas grandes, unha parte fundamental é asegurar o coñecemento aberto, compartible, eliminar o medo a preguntar, impulsar o espíritu crítico das persoas e, cando es un profesional nestes eidos técnicos, saber que sempre hai persoas na túa equipa que teñen boas ideas e poden ser consultadas. A resiliencia non é só ter equipas de emerxencia, infraestruturas e medios (que tamén) senón ademais ter coñecemento e capacidade de xenerar máis coñecemento ante imprevistos, se é necesario. A miniserie Chernobyl amosaba que isto no se cumplía. Se ben pode ser que se aproveitara para “sacudir” ao sistema soviético, o certo é que posiblemente o tiveran ben merecido, como normalmente pasa coas grandes catástrofes (Bhopal, do que tamén hai un recomendable documental, a actual pandemia, da que seguramente queda moito que investigar e divagar, e outras que nos quedan máis perto como o Prestige, que disque foi o terceiro desastre máis costoso da historia, pero polo menos serveu para engordar o PIB…).

Esperamos que vos gustaran as conclusións, deixádenos os vosos comentarios!!


BOLETÍN OFICIAL ESFEIRO: ABRIL 2020


CONTIDOS

  • Vida Asociativa
  • Honduras
  • Enlaces de interese
  • Publicacións en físico
  • E no próximo mes …
  • A ESFrase do mes

VIDA ASOCIATIVA

    Este mes, a pesar do comezo da cuarentena que paralizou a actividade presencial (tivemos que adiar as Xornadas de Multiculturalidade e Cooperación), houbo bastante movemento. Queríamos comezar dándolle parabéns á nosa Andreina polo premio do IV Concurso de TFG sobre Enxeñaría e Muller Rural na EPS-Lugo. Tamén lembrar que xa están seleccionadas as tres persoas que participarán no Programa de Coñecemento da Realidade 2020: Eva, Xoel e Irene, que están seguindo un itinerario formativo en liña que creamos para a súa formación pero que podes seguir calquera.

    Paula e Carmen, as nosas asesoras en temas de protección de datos e ciberacoso, nos ilustraron cun artigo ben interesante: Control sobre la pareja a través de redes sociales y servicios de mensajería.

    ESF Radio, o podcast de ESF, non descansa nin co estado de alarma. Aquí vai o episodio 6, que é o terceiro do informativo “Apocalipse Nau. O cambio climático son Os pais”.

    Con motivo do Día Mundial da Auga o 22 de marzo, voltamos poñer en liña o Tetris dos Dereitos Humanos, e tivemos reseñas do mesmo en medios como Revista Morcego e Balea Cultural. A ver que tal se vos da, xa nos contaredes.

   Dende Enxeñería Sen Fronteiras apoiouse tamén o manifesto En Defensa Dos Mercados De Alimentos De Proximidade Como Garantes De Seguridade Alimentaria No Estado De Alarma , con Sindicato Labrego Galego, para que se volva autorizar os mercados de alimentos de proximidade, preocupándose de que dispoñan dos medios materiais e humanos necesarios para organizar e aplicar correctamente todos os protocolos de seguridade (como ocorre nos supermercados). Tamén apoiamos o manifesto de apoio a Manuel García, do MEL, ante o intento de amedrentamento de Coren.

    Dende a Federación Española de Ingeniería Sin Fronteras sacouse tamén un manifesto con propostas de medidas ao goberno para que a aplicación móbil COVID-19 respecte a nosa privacidade.


HONDURAS

    En Honduras tamén está declarado o estado de alerta, pero está sendo complicado que a poboación poida cumplir as medidas. Hai moita precariedade e os colchóns económicos son inexistentes para unha gran parte da poboación. Por outra banda, moitos bancos e outras tendas abren só 3 días á semana en horario reducido, así que hai gran concentración de persoas, especialmente en bancos para ir cobrar salarios. Os proxectos están parados, pero hai un colchón para que as persoas asalariadas dos proxectos sigan cobrando un tempo para ver se se normaliza a situación. Só temos agora mesmo un proxecto financiado pola Xunta de Galicia en marcha. Tamén está en marcha un proxecto a 4 anos coa Axencia Española de Cooperación. Os dous son do programa de soberanía alimentaria. Este ano pode retrasarse algo a resolución dos dous proxectos que solicitamos en febreiro á Xunta de Galicia, un do programa de soberanía alimentaria-xénero e outro para dar continuidade ao programa de dereito á auga.

    Quixemos aproveitar para contar como foi a campaña levada a cabo entre 2018 e 2019 na Fase 1 do programa de soberanía alimentaria-xénero, chamada “Tejiendo justicia, tejemos igualdad“.


ENLACES DE INTERESE

Auga

Comunicación para o (como) desenvolvemento

Consumo responsable

Cooperación e ONGD

Educación para o desenvolvemento

Iniciativas

Investigación para o desenvolvemento

Mundo

Políticas e modelos de desenvolvemento

Sensibilización

Soberanía alimentaria e desenvolvemento rural

Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)

Tecnoloxía para o Ben Común

Voluntariado e Persoas


PUBLICACIÓNS EN FÍSICO

Aquí podes ver moitas das publicacións que temos disponibles para préstamo á base social xa catalogadas.
Este mes, dado o especial contexto, animámoste a revisar a túa biblioteca na procura dalgún libriño deses que lle tiñas gañas pero nunca tiñas tempo para el, ou ese que quería volver a ler porque gustárache moito no seu día. Sería xenial se nolo recomendas nas nosas redes sociais!!!


E NO PRÓXIMO MES …

   Para máis info sobre cursos e eventos en Galicia consulta a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD (ou subscríbe ao seu boletín quincenal, que conta con ofertas de emprego; formacións e actividades; novidades do sector; convocatorias de bolsas e subvencións; propostas de voluntariado, etc.). Tamén nas nosas redes sociais FacebookinstagramTwitter difundimos eventos de interese externos a ESFGalicia de temas vinculados ao noso traballo.


A ESF-RASE DO MES

… [a pedagoxía crítica] é un intento por recoñecer que a educación é sempre política e o tipo de pedagoxía que se usa ten moito que ver coa cultura, a autoridade e o poder. A función da escola debería ser conseguir crear cidadáns tolerantes, con capacidade de diálogo. Non lles ten que preparar para o traballo que terán no futuro, senón para o tipo de sociedade na que queren vivir.
Henry Giroux