Boletín Oficial ESFeiro. Xullo 2025

CONTIDOS

• Vida Asociativa
• Honduras
• Mozambique
• Enlaces de interese
• Recomendación artística
• E no próximo mes …
• A ESFrase do mes
  

---

VIDA ASOCIATIVA

    En Galicia tivemos un xuño de actividade intensa, a pesar de ser fin de curso. Empezamos a presentación da nosa Guía de Autodefensa Dixital, feita colaborativamente e  que está en constante actualización. 

    No programa Hackers Sen Fronteiras de tecnoloxía para o ben común no ensino secundario, pódense escoitar xa os programas de radio realizados por alumnado do IES San Rosendo de Mondoñedo, na súa visita a nosa sede na Escola de Camiños. Ademais, podemos ver o avance da iniciativa gañadora do concurso Hackers Sen Fronteiras, no CPI de Zas. Non deixedes de probar o videoxogo serio desenvolto polo alumnado de tecnoloxía de Mondoñedo, para concienciar sobre o acoso. Ademais, organizamos un ciberfaladoiro sobre As multinacionais deseñando a FP. Naturgy e o módulo de sustentabilidade, onde coñecemos a publicación do mesmo nome dun dos compañeiros do grupo de traballo (ten versión en galego e castelán)

    Dentro do programa ESF-Pro, con entidades profesionais da enxeñería e a economía social, participamos no encontro de FORESGAL, noutro sobre Auditoría Social con REAS Galicia, e tamén nun encontro de reflexión sobre participación cidadá na implementación de infraestruturas de transporte de electricidade, coa REde Renovables. Velaquí unha cŕonica.

    No programa de ESF na Universidade participamos no encontro e feira de asociacións dos 10 anos de Aprendizaxe-Servizo na Universidade da Coruña.

    Os Bancos de REciclaxe Electrónica tamén estiveron moi ocupados, con repair café en Covelo, outro na Domus da Coruña, un faladoiro sobre tecnoloxías para o ben común e un obradoiro de cacharreo na AtlanticaConf, un Repair Café e Chocolatada Solar en Ourense en colaboración con outras entidades e outro no CS Revolta de Vigo.

    Dentro do Programa de Voluntariado Internacional de Coñecemento doutras Realidades, fixéronse as últimas formacións (unha presencial e outra en liña) sobre proxectos de cooperación e tamén sobre os propios proxectos en Honduras e quen participa neles. Agora mesmo xa están en Honduras Aída e Lorenzo, á espera de que, a mediados de xullo, se lles una Belén.

    O 23 de xuño, Día Internacional da Muller na Enxeñaría, compartimos reflexións da varias mulleres da nosa base social sobre vivencias persoais e o papel das mulleres neste eido.

    Como parte do traballo en rede, houbo participación de ESF na Presentación do libro Nova Cultura da Terra, e tamén entramos a formar parte da asociación promotora da revista Soberanía Alimentaria, Biodiversidad y Culturas.

---

HONDURAS

    En Honduras, dentro do eixo de soberanía alimentaria, coa nosa socia CODDEFFAGOLF, houbo unha xornada de formación sobre boas prácticas pesqueiras. Tamén unha de motivación empresarial, coa participación de 50 mulleres de diversos grupos. Dentro do programa de REstauración de Lagoas de Inverno (financiado por AECID e Xunta de Galicia), tivemos xira de intercambio de experiencias. Tamén continuou a Escuela de Habilidades para la Vida.

    No eixo de Dereito á Auga, coa Mancomunidade NASMAR, houbo unha formación en toma de mostras de auga para análise de calidade, e xa se tomaron varias para fortalecer o sistema de monitoreo, que logo se analizarán no laboratorio da Región Sur, que se creou dentro deste mesmo eixo de traballo.

---

MOZAMBIQUE

    Ademais de continuar o traballo de asesoramento técnico coas Administracións Rexionais da Auga do país, en xuño houbo un par de eventos relevantes dentro do programa AquaMoz de fortalecemento de capacidades en xestión de eventos hídricos extremos (secas e inundacións). 

    Un dos socios do proxecto, Augas de Galicia, participou en Sevilla a través do seu director no Encontro sobre irmandades entre operadores de auga, falando do exemplo que supón de cooperación técnica entre administracións públicas a  nivel organismos de cunca hidrográfica. Tamén ESF Galicia puidemos asistir en liña a actividade e deixámosvos unha crónica, e outra das nosas compas de ESF Catalunya que puideron estar en Sevilla.

    Ademais, tivemos de xira técnica en Galicia a Francisco e Moisés, técnicos da Administración Rexional da Auga do Centro. Aquí podes coñecer como lles foi (tamén tiveron encontros coa nosa base social).

    Lembra que, se queres ter unha visión xeral do que se fai no programa AquaMoz, aquí tes unhas infografías e un pequeno vídeo moi clarificadores.

---

ENLACES DE INTERESE

Activismo e persoas

• Libro El deseo de cambiar: hombres, masculinidad y amor. Por Bell Hooks
• Turiel na Galiza: «Na xente nova hai un potencial de cambio enorme: hai que capitalizalo e deixalos falar»
• Acacia Naves, nueva directora de la Oficina de Cooperación y Voluntariado de la UDC
• Brais Arribas, filósofo: “Non se trata de empoderar senón de disolver o poder”
• De Séneca a los foros incel
• ¿Por qué los hombres blancos sucumben a la extrema derecha?
• Carmen Bravo, la médica de familia que lucha contra las tierras raras: «El impacto en la salud es transgeneracional cerca de una mina»
  

Auga

• Desde la escasez hacia la reasignación social y ambiental del agua · Conclusiones XIII Congreso Ibérico de Gestión y Planificación del Agua
• Mapa de conflictos da auga. Ecoloxistas En Acción
  

Consumo responsable

• David Sánchez, director de CECU: “Shein está diseñado para crear adicción a través de patrones muy oscuros”
• Portátiles Framework. Modulares e reparables de xeito sinxelo
  

Cooperación e ONGD

• Viaje al norte de Honduras 
• ONG, en riesgo de extinción mundial
  

Educación para o desenvolvemento

• Anpas Galegas critica a instrución sobre “neutralidade ideolóxica” no ensino e reivindica o fomento de “valores”
• El papel de las universidades israelíes en el asesinato y tortura de los palestinos
• Revista Galega de Educación. 84. Decembro 2022. Emerxencia climática e educación
• Tu enfermedad mental es el secreto de su éxito
• Como abordar o impacto das pantallas na infancia e adolescencia? “Estamos ante un problema de saúde pública”
• A cultura ecosocial en 7 ideas
• Los chicos jóvenes son cada vez más de derechas, machistas y rechazan más la diversidad sexual
• PUBLICACIÓN.  As multinacionais deseñando a Formación Profesional. Naturgy e o módulo de sustentabilidade (versión en galego e castelán)

Enerxía e cambio climático

• As comunidades enerxéticas galegas, cambiando o sistema dende a base
• Porque no será el último apagón: ¿Qué modelo energético y sistema de distribución para la transición ecológica?
• Tras desentenderse España e a UE, Francia lanza a primeira misión para vixiar os vertidos nucleares fronte a Galicia
• As comunidades enerxéticas, un tren que Galicia “non pode perder” malia os atrancos de administración e empresas
• Informe. Energía, poder y transición
• Sólo dos de cada diez comunidades energéticas cuentan con instalaciones de autoconsumo en funcionamiento
• Cambio climático y pobreza energética en el norte y sur globales, dos caras del mismo reto
  

Iniciativas

• Familias gallegas se suman a un gran pacto para retrasar el móvil hasta los 16: «Alivia saber que no estamos solos»
•  “El modelo de libro electrónico en las aulas E-dixgal es incompatible con las recomendaciones de los pediatras”
  

Investigación para o desenvolvemento 

• Centro de Estudos sobre o Sáhara Occidental da Universidade de Santiago de Compostela (CESO)
• Los efectos del uso excesivo de pantallas en el cerebro en desarrollo: lo que dice la ciencia
• High speed internet and the widening gender gap in adolescent mental health: Evidence from Spanish hospital records
• Impacto de las pantallas y las redes sociales en la salud mental
  

Mundo

• SAHARA OCCIDENTAL. El Frente Polisario y el cinismo de los cretinos

Pobreza e exclusión

• Vídeo. 4min. Que non nos limite ninguén! Desmontando prexuízos das persoas en risco de exclusión.

Políticas e modelos de desenvolvemento

• Una renta básica universal para una mejor vida, salud y libertad
• El laberinto de la transición ecológica
  
  

Soberanía alimentaria e defensa do territorio

• RADIO SEMILLA #152: Construcción natural y poder colectivo, con Jorge Belanko
• Verteduras aos ríos e cambios nos usos do solo: dos xurros contaminantes ao arrasamento de montes enteiros
• A esperanza da xestión colectiva fronte ao espolio: os comuneiros de Tameiga contra o Celta
• Mina Touro – O Pino NON. Arinteiro non da licencia social
  RethinkAction lanza una plataforma innovadora para impulsar la acción climática a través de un uso más inteligente del suelo
  

Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)

• La guía para Mastodon y el Fediverso (¡para punks!)
• Lembramos: ¿Es Internet un bien común?
• Iniciativa cidadá europea. «Stop Destroying Videogames» (Alto a la destrucción de los videojuegos)
• I Deleted My Second Brain (reflexión sobre esa compulsión de deixar guardadas todas as reflexións, pensamentos, axenda… en ferramentas dixitais)
• Cortar el hilo: avanzar hacia tecnologías autónomas dejando atrás la dependencia de las grandes tecnológicas
• Cómo usar internet de manera segura bajo un Estado policial
  

Tecnoloxía para a transición ecosocial

• La alucinación deshumanizante del tecnofetichismo
• 10 soluciones para habitar Internet de otra manera
• Podcast Post Apocalipsis Nau. Episodio “Sangre en la máquina, ludismos del futuro pasado con Proyecto UNA”
• Working Paper «Tecnologías feministas: herramientas para construir la Paz»

---

RECOMENDACIÓN ARTÍSTICA

    Este mes queremos chamar a atención sobre El Salvador, neste caso a través do activismo cultural e o hiphop de denuncia de rapeiras como Yezli Mic. Aquí se lle pode ver con outras compañeiras coa canción ¿Quien nos va a parar?

---

E NO PRÓXIMO MES …

    Temos un novo apartado na nosa páxina web, onde se pode ver a axenda de próximos eventos ESFeiros ou que nos parecen interesantes pola temática. Ademais:

• 5 de xullo (primeiro sábado de xullo): Día Internacional das Cooperativas
• 7 de xullo: Día da Conservación do Solo
• 7 de xullo: Repair Café dentro da Escola Popular de Verao da Asociación Gentalha do Pichel no seu local da rúa Santa Clara 21, Santiago de Compostela.  Colaborando co Banco de Reciclaxe Electrónica Municipal de Teo.
• 7 a 11 de xullo: Escola de Verán de Ferramentas Libres. Escola de Camiños, Campus de Elviña. A Coruña. Son varios obradoiros de distintas ferramentas. Inscríbete de balde aos que queras! +INFO
• Domingo 13 de xullo. Picnic Veraniego ESFeiro. Encontro informal da base social na Praia Fluvial da Tarroeira (OpenStreetMap | Google Maps) en O Pino. Trae a túa comida, ou se non vén pasar un rato pola mañá ou pola tarde!
• 15 de xullo: Día Internacional das Tecnoloxías Apropiadas
• Xoves 24 de xullo. 18-20h. Obradoiro de Escritura Creativa “Decrecendo a Tecnoloxía”. Dende a mañá estaremos de picnic pola zona. Lugar: Merendeiro con praia fluvial → Área recreativa Os Pasos, Aiazo (Frades). Inscríbete de balde neste formulario
• 26 de xullo: Día do manglar
• 28 de xullo: Día Internacional da Conservación da Natureza
• Mércores 30 de xullo sobre as 18:30 una xira coñecendo o entorno da Mina Touro-O Pino (escrebe a sergio.fernandez[arroba]isf.es para anotarte)

   Para máis info sobre cursos e eventos en Galicia  consulta a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD

---

A ESF-RASE DO MES

    A ética do coidado promove a substitución da escola actual, cargada dunha pesada ética liberal que educa os nenos e nenas na crenza do individuo como ser autónomo, a unha ética da persoa como ser necesitado e  dedicado á axuda mutua; un cambio de paradigma do individualismo e a despersonalización á interacción e o coidado.

GARCÍA MARÍN, Jorge, 2021. Curso de Novas masculinidades. En: UNIDADE DE IGUALDADE e VICERREITORÍA DE ORDENACIÓN ACADÉMICA E PROFESORADO. Itinerario de xénero III. Universidade de Vigo. 978-84-
8158-844-6.