A convocatoria enmárcábase dentro do proxecto “Tecnoloxía ao servizo do ben común, da cidadanía global e da inclusión dende escolas técnicas da Universidade galega. Fase 2”, financiado pola Convocatoria de Accións de Educación para o Desenvolvemento 2023 da Xunta de Galicia.
O obxectivo desta convocatoria é promocionar a investigación en tecnoloxías para o ben común, con pequenos aportes financieros (até 3.000 euros), con certa facilidade de solicitude e xustificación, para realizar contribucións multidisciplinares ao desenvolvemento e á promoción de novas tecnoloxías e enfoques técnico-científicos no campo da cooperación (local e internacional).
Despois dun proceso de selección a partir destas bases, foran 4 os proxectos seleccionados das 11 candidaturas presentadas (10 delas con investigadora principal muller). Unha delas foi descartada por non cumprir criterios de elexibilidade.
Aquí deixamos un resumo de como foi o desenvolvemento dos proxectos, de diversos ámbitos e temas:
Cartografía do patrimonio público en desuso ou infrautilizado no municipio da Coruña
https://galicia.isf.es/wp-content/uploads/2024/12/foto_Artigo9Tech.png7121122Enxeñeria Sen Fronteirashttps://galicia.isf.es/wp-content/uploads/2017/07/Una_linea_Naranja_Blanco-300x92.pngEnxeñeria Sen Fronteiras2024-12-18 21:17:472024-12-18 21:17:52Rematados os 4 proxectos de investigación financiados no “II Programa de Impulso á Investigación Universitaria en Tecnoloxías para o Ben Común” da Rede Artigo9Tech
O Centro Público Integrado de Zas acadou o premio coa súa proposta de proxecto Clics seguros en Zas. O obxectivo desta iniciativa, é a de sensibilizar ao alumnado sobre os riscos e ameazas existentes na rede e nos dispositivos dende os que acceden á ela, así como das dificultades que acarrexa a fenda dixital e o por que da súa existencia.
Para elo, o alumnado de toda a ESO traballará conxuntamente. Os cursos máis pequenos levarán a cabo a análise ética e crítica do uso dos dispositivos dixitais, e crearán contidos didácticos sobre a protección dos datos e da saúde persoal. O alumnado de 3º aprenderá sobre como protexer a nosa pegada dixital que deixamos na Internet, como crear e gardar contrasinais con seguridade e sobre o que hai detrás das condicións de privacidade das redes sociais. E 4º afondará na repercusión e beneficios do desenvolvemento de proxectos tecnolóxicos de carácter social por medio de comunidades abertas.
O material elaborado compartiranno uns cursos cos outros, vendo a importancia do traballo en rede, creando un punto de información sobre ciberseguridade no centro. E non queda aí. Sairán ás rúas para levar o seu proxecto ao concello e a institucións que traballen con xente maior. Deste xeito difundirán o aprendido coa xente da contorna, coidando de ser inclusivas co material xerado para non deixar a ninguén atrás.
https://galicia.isf.es/wp-content/uploads/2024/12/GanadorConcursoHsF2024.jpg10801080Enxeñeria Sen Fronteirashttps://galicia.isf.es/wp-content/uploads/2017/07/Una_linea_Naranja_Blanco-300x92.pngEnxeñeria Sen Fronteiras2024-12-16 18:07:452024-12-16 18:25:12Xa temos centro gañador do II Concurso de iniciativas didácticas sobre Tecnoloxía para o Ben Común
Desde o de grupo de asesoramento para a Defensa do Territorio de Enxeñería Sen Fronteiras Galicia, en colaboración coa Plataforma veciñal mina Touro O PinoNon, realizouse unha recompilación dos datos das parcelas afectadas que figuran na exposición pública do proxecto da mina Touro-O Pino, para facilitar o acceso á información pública ás persoas afectadas e a todo o mundo.
O resultado envorcouse nun xeovisor de acceso aberto sobre as afectacións nos concellos de Touro, O Pino, Vila de Cruces e Arzúa, ademais de recoller diversos enlaces a recursos, mapas, información, planos por parroquias dos bens afectados pola mina e a liña de alta tensión, listaxes de bens afectados co enlace á referencia catastral, etc. Esta ferramenta facilitou á Plataforma veciñal a análise e contraste de erros que detectara.
https://galicia.isf.es/wp-content/uploads/2024/12/MinaAfectacions.jpg7761421Enxeñeria Sen Fronteirashttps://galicia.isf.es/wp-content/uploads/2017/07/Una_linea_Naranja_Blanco-300x92.pngEnxeñeria Sen Fronteiras2024-12-11 19:01:102024-12-11 20:52:34Visor de parcelas afectadas pola Mina Touro-O Pino
Este proyecto forma la Fase 2 de un Programa de Marisqueo, dentro del eje de Soberanía Alimentaria de ESF Galicia, y del Programa de Pesca y Marisqueo de la socia local CODDEFFAGOLF. Estará financiado en su mayoría por Cooperación Galega da Xunta de Galicia.
MONTO
262.962,14 euros
DURACIÓN EFECTIVA
15 de julio de 2024 a 31 de diciembre de 2025
ENTIDADES EXECUTORAS
Comité para la Defensa y Desarrollo de la Flora y Fauna del Golfo de Fonseca (CODDEFFAGOLF), Universidade da Coruña, Laboratorio de Ingeniería Cartográfica (CARTOLAB)
En la fase 1 se abordó la cohesión organizativa de los colectivos, la experimentación para la generación de innovacíón en emprendimientos y la generación de información mediante ensayos de produción de moluscos. La fase 1 fue pertinente ya que el sector marisquero se vio afectado por la la pandemia Covid-19 y los sucesos de muertes de moluscos generalizado. En esta fase se dieron progresos importante en la reactivación económica de los grupos, se fortaleció el conocimiento local sobre la biología de la especies de moluscos y el medio marino, y se impulsó la creactividad emprededora de las mujeres mariqueras golpeadas por la inactividad económica.
Esta fase 2 se centra en continuar fortaleciendo al sector productivo, protagonizado por grupos de mujeres, e iniciar un eje de fortalecimiento de las componentes de investigación y de los titulares de obligación en la materia. Se trata que estas tres componentes: sector productivo (grupos), conocimiento del sector e investigación (Academia) y entes de regulación y normativa (DIGEPESCA, SENASA y otros) avancen de una forma paralela y progresiva, y mantengan o mejoren las dinámicas de diálogo y apoyo.
En este 2024, el gobierno presentó la nueva politica agroalimetaria del pais en la cual se observa la pesca artesanal y especialmente el marisqueo se encuentran invisibilizados. No obstante, el gobierno ha avanzado positivamente en promover un amplio proceso de consulta a la base del sector pesquero artesanal para la formulación de una nueva “Ley de Pesca y Acuacultura”. Se mantienen los diálogos con la sociedad civil hasta el momento, los pescadores artesanales en el marco de la CONAPESCA (Comisión Nacional de Acuicultura y Pesca), la cual convoca a otros sectores para promover politicas y estrategias para desarrollar el sector. Estas circunstancias suponen un cambio en las prioridades identificadas en el sector:
1) existe una preocupación por la sostenibilidad ambiental y de salud general del recurso marisquero, siendo necesario ampliar el conocimiento al respecto;
2) se ve más necesario mejorar la articulación de los diferentes actores, con sus diferentes perspectivas y capacidades, para hacer frente a un problema complejo como es la regulación y sostenibilidad de la actividad y
3) se identifica la debilidad social y económica de los grupos tras la crisis devenida por la pandemia, el aislamiento derivado de las restricciones y el aumento generalizado de las violencias intrafamiliares y comunitarias y, por otra parte, la falta de actividad económica ocasionó una descapitalización en algunas familias.
El programa del que forma parte esta fase 2 se enfoca en dos objetivos especificos
(1) a la sostenibilidad de la actividad marisquera de grupos de mujeres en los municipios de Amapala, Alianza, Nacaome, San Lorenzo y Marcovia, Honduras y
(2) mejorar la gobernanza del sector marisquero en el sur de Honduras.
Esta fase 2 se centra en 6 resultados planteados:
Resultado 1: mejorada la autogestión de los grupos de mujeres y jóvenes del sector marisquero-pesquero artesanal. Aquí se pretende continuar con el fortalecimiento de los grupos desde un punto de vista de mejorar su autonomía y reducir dependencias para la toma de decisiones y acción en materia de generación de alternativas económicas e incidencia.
Resultado 2: mejorado el acceso y gestión responsable de los espacios productivos por parte de los grupos marisqueros. Se fomentará la regeneración de los espacios de cría de molucos fomentando buenas prácticas que aporten a la produción semi-contralado de los bivalvos; construyendo con la comunidad y el apoyo de la UNAH y DIGEPESCA un sistema de alerta temprana (SAT) que pemita identificar amenazas al recurso. También se impulsará mecanismos (contratos de usufructos u otros mecanismos) para garantizar la tenencia de los espacios para los colectivos y poder ejercer mayor control sobre la actividad marisquera.
Resultado 3: se fomentará el testados y validación de nuevas tecnologías en la producción marisquera, que van desde la identificación taxonómicasde las especies para determinar su comportamiento en el medio natural a documentar aquellos factores que influencia su crecimiento y desarrollo; se estableceran ensayos para documentar cada una de las etapas.
Resultado 4: se promoverá la generación del conocimiento con el enfoque de garantizar la sostenibilidad del sector. Tanto CODDEFFAGOLF como la Universidad desarrollaran una estancia en España para conocer los modelos de producción marisquera en Galicia con miras adaptarlos a los condiciones locales y desarrollar mejores prácticas de producción local. Se trata de buscar una mayor formalización del sector marisquero con modelos productivos más eficientes.
Resultado 5: se fortalecerá las capacidades de los titulares de obligación, esencialmente de la DIGEPESCA, a través de un fortalecimiento de su capacidad operativa, formación a sus cuadros técnicos en comunicación asertiva.
Resultado 6: se impulsara la articulación de los actores involucrado en la cadena del marisqueo, promoviendo por ejemplo un espacio de intercambio entre el funcionariado de la DIGEPESCA y CETMAR para crear lazos de cooperación que impacte un mejor desarrollo del sector marisqueras. Se pretende que la DIGEPESCA mejore la asistencia a los con personal técnico con mayores compentencias en colaboracion con la universidad e impulsar la hoja de ruta del sector marisquero.
https://galicia.isf.es/wp-content/uploads/2024/12/Marisqueo_F2.jpg9601280Enxeñeria Sen Fronteirashttps://galicia.isf.es/wp-content/uploads/2017/07/Una_linea_Naranja_Blanco-300x92.pngEnxeñeria Sen Fronteiras2024-12-09 18:10:002024-12-10 13:45:39Nuevo proyecto: mejora de la sostenibilidad de la actividad marisquera en el sur de Honduras, fase 2
En Vigo tivemos o 1º curso de Reparación e mantemento básico de equipos informáticos, con 4 fins de semana cacharreando, impulsado polos nosos Bancos de REciclaxe universitarios en colaboración coa ONG Diversidades. No Banco de Reciclaxe de Ferrol continúan a actividade, neste caso poñendo a punto computadoras coa fundación Amigó. O Banco da Coruña organizou un repair café na Domus, como vén facendo mensualmente. Aproveitaron para ter tamén unha formación en mantemento de bicis coa asociación Mobi-liza.
En Honduras novembro foi un mes no que houbo que lamentar polo menos 6 falecidas e 250.000 afectadas, así como copiosos danos en cultivos e vivendas, pola virulencia da tormenta Sara. Houbo que reprogramas varias actividades e mesmo coordinarse coas entidades financiadoras para redirixir algúns fondos dos proxectos a paliar no posible o desastre das comunidades afectadas.
No eixo de Dereito á Auga, tivemos a oportunidade de presentar en liña do novo proxecto auga coa Mandomunidade NASMAR e o Laborate da USC á embaixada Honduras en España. Tamén houbo visita de embaixada, desta volta a de España en Honduras, a distintos proxectos de ESF no sur do país. Aproveitouse para inaugurar o sistema de abastecemento de El Sartenejal.
Ademais, a finais de novembro Zaira rematou a súa estancia en Honduras de voluntariado técnico no terreo, pero antes nos deixou esta crónica.
MOZAMBIQUE
No mes de novembro continuouse traballando principalmente no estudo de inundacións no sur do país empregando o software Iber+ como ferramenta de análise. Estase a desenvolver un traballo de formación práctica na Administración Rexional da Auga do Sur de Mozambique (ARA Sur) en Maputo para que manexen as bases de este tipo de estudos, para iso o traballo inicial estase a desenvolver con bacías piloto de interese a ARA Sur, organismo homologo a Augas de Galicia no sur Mozambique. A finais de mes houbo unha nova visita técnica que terá continuidade en decembro que ademais do traballo en Maputo coa ARA Sur, incluirá unha estancia en Tete na que se traballará no diagnostico dos estudos e a xestión de inundacións coa Administración Rexional da Auga do Centro de Mozambique.
Este mes toca recomendación doble do noveno arte, a banda deseñada:
Viñetaria, ensaio de Elisa McCausland e Diego Salgado sobre a historia deste arte contando coas mulleres, tradicionalmente invisibilizadas tamén nesta arte
¿A quién benefician las migraciones? El negocio de las fronteras cerradas, da periodista Taina Tervonen co debuxante Jeff Pourquié
Temos un novo apartado na nosa páxina web, onde se pode ver a axenda de próximos eventos ESFeiros ou que nos parecen interesantes pola temática. Ademais:
1 de decembro: Día Mundial da Loita contra o SIDA
2 de decembro: Día Internacional para a Abolición da Escravitude (segue habendo moitos tipos dela…)
9 de decembro: Día Internacional contra a Corrupción
9 de decembro: Día Internacional para a Conmemoración e Dignificación das Víctimas do Crime de Xenocidio e para a Prevención dese Crime
9 de decembro: Día Internacional da Informática
10 de decembro: Día dos Dereitos Humanos
16 de decembro: 20h. Ciberfaladoiro “Pode o coche eléctrico ser parte da solución?”. Aproveitaremos para coñecer de primeira man a iniciativa de coche comunitario da Comunidade Enerxética de Froxán. Nesta sala
18 de decembro: Día Internacional da Persoa Migrante
19 de decembro: Día das Nacións Unidas para a Cooperación Sur-Sur
19 de decembro: almorzo de Nadal na oficina de ESF da Escola de Camiños na Coruña, a partir das 10h
20 de decembro: Día Internacional da Solidariedade Humana
20 de decembro: pecha o prazo de matrícula para o Curso de Facilitación de Grupos, nivel básico, que organiza Subúrbia con Amigas da Terra.
23 de decembro: 11:30h. Encontro de nadal de ESF en Santiago de Compostela. 11 a 13h no CSC Fontiñas de Santiago de Compostela. 14h comida
Para máis info sobre cursos e eventos en Galicia consulta a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD.
A ESF-RASE DO MES
“A natureza non é un luxo, senón unha necesidade do espíritu humano, tan vital como a auga ou o bo pan” Edward Abbey
https://galicia.isf.es/wp-content/uploads/2022/01/BOE_Apaisado_Web.jpg8771240Enxeñeria Sen Fronteirashttps://galicia.isf.es/wp-content/uploads/2017/07/Una_linea_Naranja_Blanco-300x92.pngEnxeñeria Sen Fronteiras2024-12-06 16:31:412024-12-06 16:31:44Boletín Oficial: decembro 2024
Se requiere un equipo con experiencia nacional en asesoramiento sobre procesos de generación y gestión del conocimiento para la recuperación y sosteniblidad del recurso marisquero y fortalecimiento de capacidades con competencias en el sector marisquero.
Se valorará la composición de un plantel de expertos/as en fortalecimiento institucional, seguimiento de datos de semillas y sistemas de cultivo de marisco, evaluación de pesquerías limitadas y taxonomía de especies, además de las propias de fortalecimiento organizacional de grupos organizados y fortalecimiento de capacidades técnicas en instituciones relacionadas con el sector.
Aquí se pueden consultar los términos de referencia de la consultoría para presentar candidaturas.
Las ofertas deberán remitirse antes del día 9 de diciembre de 2024
https://galicia.isf.es/wp-content/uploads/2024/12/asistenciamarisqueo.jpg415680Enxeñeria Sen Fronteirashttps://galicia.isf.es/wp-content/uploads/2017/07/Una_linea_Naranja_Blanco-300x92.pngEnxeñeria Sen Fronteiras2024-11-30 09:55:022024-12-04 11:11:21Buscamos asistencia técnica de gestión del conocimiento para la recuperación y sostenibilidad del recurso marisquero en el Golfo de Fonseca
O venres 15 de novembro de 2024 tivo lugar na Escola Superior de Arquitectura da Universidade da Coruña a V Xornada de Tecnoloxia para o Ben Común (TpBC). Reuníronse nela máis de 30 persoas entre profesores e investigadores das tres Universidades galegas e representantes das ONGs colaboradoras coa rede Artigo9Tech
https://galicia.isf.es/wp-content/uploads/2024/11/xornadas_V-2024_4.jpg9001200Enxeñeria Sen Fronteirashttps://galicia.isf.es/wp-content/uploads/2017/07/Una_linea_Naranja_Blanco-300x92.pngEnxeñeria Sen Fronteiras2024-11-29 17:19:112024-11-29 17:19:14Crónica da V Xornada de Tecnoloxía para o Ben Común
Enxeñería Sen Fronteiras Galicia organiza un concurso para o financiamento dun proxecto didáctico en tecnoloxías para o ben común no ensino secundario público, incluíndo FP.
Promocionar a introdución de elementos e enfoques de tecnoloxía para o ben común e os dereitos humanos en centros públicos de ensino secundario.
A convocatoria ten como obxectivo que se desenvolvan propostas didácticas nas que se dea visibilidade o papel que a tecnoloxía pode ter para transformar o mundo promovendo valores como a igualdade de oportunidades, a re-apropiación tecnolóxica ou a tecnoloxía para os dereitos humanos. A tecnoloxía para o ben común enténdese dun xeito amplo, onde tan importante como o elemento tecnolóxico “duro” é o xeito de manexalo e a reflexión de quen decide sobre a tecnoloxía (o que se adoita chamar gobernanza).
Quen se pode presentar?
Un ou máis centros públicos de ensino secundario, incluíndo de FP, de Galicia, liderados por unha persoa docente (co equipo de colaboradoras que desexen).
Os únicos requisitos indispensables son que o centro ou centros participantes sexan todos públicos e que a actividade ou proxecto involucren alumnado da Educación Secundaria Obrigatoria ou de Formación Profesional (podendo tamén incluír, a maiores, alumnado de Bacharelato).
Cal é o importe?
O premio deste concurso é dun total de 600€.
O premio transferirase nun único pago á conta bancaria do centro ao que pertenza a persoa docente responsable antes do 20 de decembro de 2024, para que dispoña dos fondos de xeito anticipado para a realización do proxecto
No asunto indicarase CONCURSO HACKERS SEN FRONTEIRAS.
No corpo do correo-e indicarase o nome do proxecto, o centro ou centros promotores, o nome da docente que encabeza o proxecto e o seu contacto (correo-e).
Como arquivo anexo ou descargable, enviarase a descrición da proposta, que pode presentarse en formato pdf (sexa texto ou texto acompañado de imaxes ou infografías, cun máximo de 10 páxinas) ou en calquera tipo de formato audiovisual (non superior a 3 minutos de duración). En calquera caso, nesta descrición da proposta debe constar como mínimo:
Título do proxecto ou actividade.
Centro ou centros involucrados.
Profesorado involucrado e departamento/s e/ou materias.
Número de alumnas e alumnos participantes (desagregados por sexo) e cursos involucrados.
Antecedentes e xustificación do proxecto ou actividade.
Obxectivos.
Como se lle vai dar difusión e a que grupos (só alumnado participante, todo o centro, participación da ANPA, encontros con outros centros?).
Descrición das actividades e produtos esperados e pertinencia con respecto ao obxectivo previsto.
Orzamento da proposta e adecuación coas actividades previstas. O centro ou centros poden co-financiar a actividade para chegar a un máximo de 1200 euros (600 do premio e outros 600 doutros aportes que poidan acadar).
Prazo
Pódense presentar propostas até o 4 de decembro de 2024.
Os resultados do proceso de selección comunicaranse o 13 de decembro de 2024.
O proxecto seleccionado deberá desenvolverse entre xaneiro e xuño de 2025. Ao rematar o proxecto, deberá presentarse un dossier de execución con material gráfico sobre as actividades realizadas e os produtos obtidos, así como entradas en redes sociais ou outras canles de difusión.
Avaliación
O comité de avaliación estará composto por tres membros do grupo de Educación para a Cidadanía Global de Enxeñería Sen Fronteiras Galicia, polo menos un dos cales será docente en activo de educación secundaria.
Valorarase:
O axuste do proxecto ou actividade docente ao concepto tecnoloxía para o ben común e para os dereitos humanos
A viabilidade técnica e económica do proxecto.
A implicación de diversos axentes da comunidade educativa e da sociedade do entorno do centro ou centros.
A visibilidade da actividade incluíndo as actividades de difusión previstas.
O grao de participación e apropiación da actividade ou proxecto por parte do alumnado.
Que se desenvolva en centros de ensino de concellos rurais.
Para calquera dúbida sobre as condicións da convocatoria, é posible contactar no enderezo: info@galicia.isf.es co asunto “Dúbida convocatoria concurso Hackers Sen Fronteiras”.
https://galicia.isf.es/wp-content/uploads/2024/10/Post-IG.png10801080Enxeñeria Sen Fronteirashttps://galicia.isf.es/wp-content/uploads/2017/07/Una_linea_Naranja_Blanco-300x92.pngEnxeñeria Sen Fronteiras2024-11-23 13:37:252024-12-16 18:17:56II Concurso de iniciativas didácticas de tecnoloxía para os dereitos humanos no ensino secundario galego
Zaira está a piques de completar a súa estancia de voluntariado técnico en Honduras, apoiando ao equipo da oficina de ESF en San Lorenzo. Déixanos aquí a súa segunda crónica, xa con máis experiencia na zona, na que leva dende setembro.
A rutina no mundo da cooperación é de todo menos rutinaria. De luns a venres, as miñas horas transcorren entre papeis, reunións e planificación na oficina, mais nunca se sabe cando algún imprevisto vai trastocar todo. Esta incerteza, que ao principio pode parecer caótica, é precisamente a esencia deste traballo: estar preparada para o inesperado, buscar solucións rápidas e aprender que a flexibilidade é unha boa aliada.
Recentemente, enfronteime ao desafío da miña primeira formulación para o Concello de Santiago de Compostela. Foi unha experiencia tan enriquecedora como estresante. Os tempos axustados e os inconvenientes imprevistos fixéronme entender que este traballo, a pesar de ter moito de técnico, tamén require unha enorme dose de paciencia e creatividade, moita creatividade.
Mencionar que, partía dunha base elaborada polas miñas compañeiras, cuxo traballo previo facilitou enormemente o proceso. Aínda así, non deixou de ser unha experiencia intensa. Foi un reto que me fixo entender mellor o lado técnico e burocrático deste traballo, pero tamén o nivel de presión baixo o cal operamos.
A política detrás da cooperación: Outro aspecto deste traballo que non deixa de sorprenderme é a dimensión política. Participar nunha reunión na Oficina de Cooperación Exterior (OCE) en Tegucigalpa foi revelador. Escoitáronse as necesidades das comunidades, pero decateime de que a visión dos coordinadores que raramente pisan o terreo adoita ser moi diferente á nosa, que vivimos as realidades máis de preto. Moitas veces estas visitas non logran afondar na complexidade dos problemas reais.
Durante unha xira de tres días acompañando o embaixador de España en Honduras, así como responsables de programas e coordinador, esta diferenza fíxose evidente. A preparación da visita requiriu un protocolo exhaustivo que, sinceramente, ás veces parece máis un paripé que unha verdadeira oportunidade de transformación. Foi unha mestura de expectativas e reflexións, preguntándome se este tipo de actos realmente benefician ás comunidades ou se quedan nun escaparate político.
O primeiro día da xira levounos ao cerro de Moropocay, unha zona especialmente afectada pola seca. Alí coñecemos a Don Toño e Don Adán, agricultores que traballan na recuperación de sementes autóctonas de millo. Escoitar as súas historias e ver as súas parcelas cheas de vida foi inspirador. Estas sementes, seleccionadas e coidadas co apoio técnico de proxectos financiados pola Xunta de Galicia e a AECID, son unha aposta pola soberanía alimentaria e pola resistencia fronte ao cambio climáticon e ver a implicación destas comunidades deixoume un sentimento de esperanza, de que os pequenos cambios son posibles cando se aposta pola innovación local.
O segundo día trasladámonos ás lagunas de inverno en Namasigüe e El Triunfo. Estas lagunas son unha fonte de vida para trinta comunidades, pero tamén un recordatorio da importancia de conservar os recursos naturais. Foi unha xornada que me fixo pensar no equilibrio entre a conservación ambiental e a supervivencia das comunidades. Nesta visita, acompañounos o embaixador de España en Honduras e pregúntome se o esforzo por axustar axendas, coordinar desprazamentos e cumprir coas expectativas formais achega tanto como debería ás necesidades reais da poboación…
O terceiro día centrouse na inauguración dun sistema de auga en El Sartenejal. Este proxecto, financiado pola AECID, mostra o impacto que unha boa planificación e execución poden ter nunha comunidade. Non obstante, tamén foi unha oportunidade para reflexionar sobre os desafíos aínda pendentes. A alta inflación retrasou a instalación de letrinas, e a detección de metais pesados, polo que nestes casos, decataste de cantos imprevistos poden ocorrer nun proxecto e a necesidade, moitas veces, de que o proxecto sexa a longo prazo.
A tormenta Sara: Días despois desta xira, chegou a tormenta Sara, arrasando co que atopou ao seu paso. Alertas vermellas, o que pareciame, unhas chuvias normales, chegaron para causar grandes danos. Lembro a visita ás parcelas de Don Toño e Don Adán, en Moropocay, onde mostraron con orgullo o resultado das súas colleitas, froito dun traballo conxunto coas organizacións locais e o apoio técnico de proxectos. Foi desgarrador saber que, unha semana despois, a tormenta Sara arrasaría con todo. A auga non deixou nada en pé, perdendoo todo.
Esta traxedia abriu os ollos á incerteza coa que viven moitas comunidades. Un día celebran os froitos do seu esforzo e ao seguinte enfróntanse á destrución. A resposta humanitaria é “rápida”, pero a coordinación entre actores (ONGD, administracións e comunidades…) ponse á proba. Vivilo de preto fíxome comprender mellor o impacto das emerxencias, pero tamén a importancia dunha cooperación flexible que poida adaptar os seus orzamentos e accións ás novas necesidades.
Entre todo, hai aprendizaxes que quedan: o valor do traballo en equipo, a resiliencia das persoas que o perden todo pero volven comezar, e a necesidade de cuestionar os protocolos que, por veces, parecen alonxarnos máis ca achegarnos. Porque, ao final, o esencial na cooperación non son os actos oficiais nin os informes perfectos, senón estar alí, preto das comunidades, escoitando e aprendendo delas.
Nesta experiencia, cada día aprendo algo novo. Aprendo que a cooperación non é só técnica e financiamento, senón tamén respecto, empatía e capacidade para adaptarse a circunstancias cambiantes. E, sobre todo, aprendo que detrás de cada proxecto hai persoas como Don Toño e Don Adán, cuxa forza e resiliencia nos lembran por que facemos o que facemos.
Dende aquí, dende este recuncho de Honduras, sigo aprendendo a cooperar, a sentir e a entender.
Apertiñas dende San Lorenzo.
Zaira.
Sementes seleccionadas en MoropocayVisita con Don Toño e Don Adán no millo que logo arrasaría a tormenta SaraEscoitando sobre a vida e a pesca nas lagoas de invernoZaira fotografando lagoa de invernoA vida na beira das lagoas de inverno
FOTO DE PORTADA: en Moropocay escoitando ás produtoras
https://galicia.isf.es/wp-content/uploads/2024/11/i6.jpg12001600Enxeñeria Sen Fronteirashttps://galicia.isf.es/wp-content/uploads/2017/07/Una_linea_Naranja_Blanco-300x92.pngEnxeñeria Sen Fronteiras2024-11-21 12:14:422024-11-21 12:14:45Aprendendo da Cooperación no Sur de Honduras
Abrir un grifo y que salga agua tiene algo de festivo, de celebración. Por mucho que en algunos lugares estemos acostumbradas a ello y lo veamos como algo normal, si nos paramos a pensarlo es casi magia. Esa magia ocurrió ayer en El Sartenejal, una comunidad de 120 familias de la municipalidad de Nacaome, donde se inauguró su nuevo sistema de abastecimiento de agua.
Podría parecer que lo importante en un proyecto de este tipo es la parte de tecnología dura. Pero quienes llevan tiempo en estos temas saben que en realidad los procesos son más largos y complejos, y que es la organización de la comunidad y la manera de “gobernar y gobernarse” en los procesos suele ser lo más determinante. Al fin y al cabo, la parte dura son bombas de agua, tuberías, zanjas, ladrillos y hormigón, colocados por personas que sepan lo que están haciendo. Todo relativamente fácil de conseguir con cierta cantidad de dinero. Los procesos con las personas, que luego hagan sostenible el sistema, es harina de otro costal. En este caso podemos simplificar las etapas en las siguientes:
Primero identificar la necesidad y posibles soluciones. En El Sartenejal empezó el contacto con la Junta de Agua en noviembro de 2023. Ahí salió el interés en formarse en temas de contabilidad y otros aspectos clave para la gestión.
Luego conseguir financiación (la cooperación internacional es una de las fuentes utilizadas) y, una vez que se consigue vendría el paso de socializar el proyecto con la comunidad para concretar los detalles del proyecto y actualizar las condiciones en que se ejecutará (no solo las logísticas o técnicas, sino también las sociales, como la situación en que está la junta de aguas vecinal que se encargará de la gestión del sistema una vez se ponga en funcionamiento, a falta de capacidades y/o recursos en las unidades técnicas de las alcaldías, que se aprovechó también para fortalecer). También se vieron con la comunidad posibles problemas que fueron surgiend, para acabar de concretar los detalles del proyecto y actualizar las condiciones en que se ejecutará (no solo las logísticas o técnicas, sino también las sociales, como la situación en que está la junta de aguas vecinal que se encargará de la gestión del sistema una vez se ponga en funcionamiento, a falta de capacidades y/o recursos en las unidades técnicas de las alcaldías, que se aprovechó también para fortalecer). En El Sartenejal esta socialización tuvo lugar en mayo de 2024.
Inicio de las obras, tras delimitar el lugar del depósito (que a veces puede tener el problema de quien cede el terreno para hacerlo) junto con la caseta de bombeo si hiciera falta bombear el auga (en el caso de no ser sistemas por gravedad).
En paralelo (o ya desde la propia identificación), la formación a la comunidad en diversos temas, como trabajo en equipo, enfoque de género, buenas prácticas ambientales e higiénicas, enfoque de cuenca hidrográfica o el propio fortalecimiento de la junta vecinal de agua con AHJASA (para gestionar el sistema, detectar averías, su correcto mantenimiento, cálculo y cobro de tarifas a las vecinas para mantener el sistema y cubrir posibles averías).
Final de las obras, puesta en marcha e inauguración. Es importante el espacio para festejar los logros y, si se puede involucrar a las organizaciones implicadas (también a financiadores), mejor que mejor. Es un logro de todas, gracias a grandes esfuerzos y coordinación.
Como se ve, para llegar a ese momento de abrir ese grifo (se coloca ahí solo para la inauguración, claro está :D) que nos muestra el video han tenido que ocurrir muchas cosas…, y aun así el proceso para asegurar el derecho al agua de esta aldea está empezando. Esperamos que el fortalecimiento de la comunidad y de la junta vecinal de agua, y su acompañamiento, permita que el proyecto sea sostenible en el tiempo.
Detalle aéreo de depósito y línea de bombeoDetalle de tubería que llega a la comunidad para luego distribuir en las casasDetalle caseta de bombeoLa caseta de bombeo acabadaDepósito casi acabadoAvance del depósitoIniciando construcción del depósitoEl día de la inauguración había emoción en las asistentesFormación en géneroFormación técnica en estación total a técnicas municipalesFormación de trabajo en grupo a la comunidadEl día de la socialización del proyectoEl depósito acabado
https://galicia.isf.es/wp-content/uploads/2024/11/Portada-scaled.jpg15252560Enxeñeria Sen Fronteirashttps://galicia.isf.es/wp-content/uploads/2017/07/Una_linea_Naranja_Blanco-300x92.pngEnxeñeria Sen Fronteiras2024-11-14 21:08:332024-11-18 19:34:21Inaugurado sistema de abastecimiento de agua en El Sartenejal, Honduras.
This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish.AcceptRead More
Privacy & Cookies Policy
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
