BOE

Boletín Oficial ESFeiro. Xullo 2025

CONTIDOS

  • Vida Asociativa
  • Honduras
  • Mozambique
  • Enlaces de interese
  • Recomendación artística
  • E no próximo mes …
  • A ESFrase do mes

VIDA ASOCIATIVA

    En Galicia tivemos un xuño de actividade intensa, a pesar de ser fin de curso. Empezamos a presentación da nosa Guía de Autodefensa Dixital, feita colaborativamente e  que está en constante actualización. 

    No programa Hackers Sen Fronteiras de tecnoloxía para o ben común no ensino secundario, pódense escoitar xa os programas de radio realizados por alumnado do IES San Rosendo de Mondoñedo, na súa visita a nosa sede na Escola de Camiños. Ademais, podemos ver o avance da iniciativa gañadora do concurso Hackers Sen Fronteiras, no CPI de Zas. Non deixedes de probar o videoxogo serio desenvolto polo alumnado de tecnoloxía de Mondoñedo, para concienciar sobre o acoso. Ademais, organizamos un ciberfaladoiro sobre As multinacionais deseñando a FP. Naturgy e o módulo de sustentabilidade, onde coñecemos a publicación do mesmo nome dun dos compañeiros do grupo de traballo (ten versión en galego e castelán)

    Dentro do programa ESF-Pro, con entidades profesionais da enxeñería e a economía social, participamos no encontro de FORESGAL, noutro sobre Auditoría Social con REAS Galicia, e tamén nun encontro de reflexión sobre participación cidadá na implementación de infraestruturas de transporte de electricidade, coa REde Renovables. Velaquí unha cŕonica.

    No programa de ESF na Universidade participamos no encontro e feira de asociacións dos 10 anos de Aprendizaxe-Servizo na Universidade da Coruña.

    Os Bancos de REciclaxe Electrónica tamén estiveron moi ocupados, con repair café en Covelo, outro na Domus da Coruña, un faladoiro sobre tecnoloxías para o ben común e un obradoiro de cacharreo na AtlanticaConf, un Repair Café e Chocolatada Solar en Ourense en colaboración con outras entidades e outro no CS Revolta de Vigo.

    Dentro do Programa de Voluntariado Internacional de Coñecemento doutras Realidades, fixéronse as últimas formacións (unha presencial e outra en liña) sobre proxectos de cooperación e tamén sobre os propios proxectos en Honduras e quen participa neles. Agora mesmo xa están en Honduras Aída e Lorenzo, á espera de que, a mediados de xullo, se lles una Belén.

    O 23 de xuño, Día Internacional da Muller na Enxeñaría, compartimos reflexións da varias mulleres da nosa base social sobre vivencias persoais e o papel das mulleres neste eido.

    Como parte do traballo en rede, houbo participación de ESF na Presentación do libro Nova Cultura da Terra, e tamén entramos a formar parte da asociación promotora da revista Soberanía Alimentaria, Biodiversidad y Culturas.


HONDURAS

    En Honduras, dentro do eixo de soberanía alimentaria, coa nosa socia CODDEFFAGOLF, houbo unha xornada de formación sobre boas prácticas pesqueiras. Tamén unha de motivación empresarial, coa participación de 50 mulleres de diversos grupos. Dentro do programa de REstauración de Lagoas de Inverno (financiado por AECID e Xunta de Galicia), tivemos xira de intercambio de experiencias. Tamén continuou a Escuela de Habilidades para la Vida.

    No eixo de Dereito á Auga, coa Mancomunidade NASMAR, houbo unha formación en toma de mostras de auga para análise de calidade, e xa se tomaron varias para fortalecer o sistema de monitoreo, que logo se analizarán no laboratorio da Región Sur, que se creou dentro deste mesmo eixo de traballo.


MOZAMBIQUE

    Ademais de continuar o traballo de asesoramento técnico coas Administracións Rexionais da Auga do país, en xuño houbo un par de eventos relevantes dentro do programa AquaMoz de fortalecemento de capacidades en xestión de eventos hídricos extremos (secas e inundacións). 

    Un dos socios do proxecto, Augas de Galicia, participou en Sevilla a través do seu director no Encontro sobre irmandades entre operadores de auga, falando do exemplo que supón de cooperación técnica entre administracións públicas a  nivel organismos de cunca hidrográfica. Tamén ESF Galicia puidemos asistir en liña a actividade e deixámosvos unha crónica, e outra das nosas compas de ESF Catalunya que puideron estar en Sevilla.

    Ademais, tivemos de xira técnica en Galicia a Francisco e Moisés, técnicos da Administración Rexional da Auga do Centro. Aquí podes coñecer como lles foi (tamén tiveron encontros coa nosa base social).

    Lembra que, se queres ter unha visión xeral do que se fai no programa AquaMoz, aquí tes unhas infografías e un pequeno vídeo moi clarificadores.


ENLACES DE INTERESE

Activismo e persoas

Auga

Consumo responsable

Cooperación e ONGD

Educación para o desenvolvemento

Enerxía e cambio climático

Iniciativas

Investigación para o desenvolvemento 

Mundo

Pobreza e exclusión

Políticas e modelos de desenvolvemento

Soberanía alimentaria e defensa do territorio

Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)

Tecnoloxía para a transición ecosocial


RECOMENDACIÓN ARTÍSTICA

    Este mes queremos chamar a atención sobre El Salvador, neste caso a través do activismo cultural e o hiphop de denuncia de rapeiras como Yezli Mic. Aquí se lle pode ver con outras compañeiras coa canción ¿Quien nos va a parar?


E NO PRÓXIMO MES …

    Temos un novo apartado na nosa páxina web, onde se pode ver a axenda de próximos eventos ESFeiros ou que nos parecen interesantes pola temática. Ademais:

  • 5 de xullo (primeiro sábado de xullo): Día Internacional das Cooperativas
  • 7 de xullo: Día da Conservación do Solo
  • 7 de xullo: Repair Café dentro da Escola Popular de Verao da Asociación Gentalha do Pichel no seu local da rúa Santa Clara 21, Santiago de Compostela.  Colaborando co Banco de Reciclaxe Electrónica Municipal de Teo.
  • 7 a 11 de xullo: Escola de Verán de Ferramentas Libres. Escola de Camiños, Campus de Elviña. A Coruña. Son varios obradoiros de distintas ferramentas. Inscríbete de balde aos que queras! +INFO
  • Domingo 13 de xullo. Picnic Veraniego ESFeiro. Encontro informal da base social na Praia Fluvial da Tarroeira (OpenStreetMap | Google Maps) en O Pino. Trae a túa comida, ou se non vén pasar un rato pola mañá ou pola tarde!
  • 15 de xullo: Día Internacional das Tecnoloxías Apropiadas
  • Xoves 24 de xullo. 18-20h. Obradoiro de Escritura Creativa “Decrecendo a Tecnoloxía”. Dende a mañá estaremos de picnic pola zona. Lugar: Merendeiro con praia fluvial → Área recreativa Os Pasos, Aiazo (Frades). Inscríbete de balde neste formulario
  • 26 de xullo: Día do manglar
  • 28 de xullo: Día Internacional da Conservación da Natureza
  • Mércores 30 de xullo sobre as 18:30 una xira coñecendo o entorno da Mina Touro-O Pino (escrebe a sergio.fernandez[arroba]isf.es para anotarte)

   Para máis info sobre cursos e eventos en Galicia  consulta a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD


A ESF-RASE DO MES

    A ética do coidado promove a substitución da escola actual, cargada dunha pesada ética liberal que educa os nenos e nenas na crenza do individuo como ser autónomo, a unha ética da persoa como ser necesitado e  dedicado á axuda mutua; un cambio de paradigma do individualismo e a despersonalización á interacción e o coidado.

GARCÍA MARÍN, Jorge, 2021. Curso de Novas masculinidades. En: UNIDADE DE IGUALDADE e VICERREITORÍA DE ORDENACIÓN ACADÉMICA E PROFESORADO. Itinerario de xénero III. Universidade de Vigo. 978-84-
8158-844-6.

Visita a Galicia de delegación da Administraçao Regional da Águas do Centro, Mozambique

Responsables da xestión de auga de Mozambique visitarón Galicia entre os días 16 e 20 de xuño, dentro de AquaMoz, un proxecto de cooperación internacional liderado por Augas de Galicia, a ONGD Enxeñería Sen Fronteiras Galicia e Cooperación Galega (DXRREE e UE), para mellorar a xestión dos recursos hídricos no país africano.

Francisco Macaringue, xefe do departamento de Recursos Hídricos da Administración Rexional de Augas do Centro de Mozambique (ARA Centro), con máis de 15 anos de experiencia na xestión de recursos hídricos desde a administración publica mozambicana e Moises Macambaco, enxeñeiro especialista en hidroloxía, con máis de 10 anos de experiencia no monitoria e xestión de bacías, coñeceron de primeira man as principais claves da xestión pública da auga en Galicia, visitando infraestruturas e compartindo espazos con técnicos e responsables da administración galega.

A Xunta de Galicia ven cooperando desde o ano 2012 co goberno mozambicano, co obxectivo de fortalecer a xestión dos recursos hídricos que realizan as Administracións Rexionais das Augas de Mozambique (ARAs). As ARAs son organismos homólogos a Augas de Galicia, con competencias similares en relación á planificación e á xestión dos recursos hídricos. Os paralelismos existentes entre ambas as estruturas facilitan notablemente o intercambio de experiencias e de coñecementos, o que constitúe un factor chave para o éxito do proxecto.

Nun contexto de cambio climático no que Mozambique presenta grandes vulnerabilidades fronte os eventos hidrolóxicos extremos (secas e inundacións), as accións desenvolvidas no proxecto AquaMoz céntranse no fortalecemento das capacidades técnicas e operativas para a mellora da xestión das inundacións e das secas. Para tal fin, son desenvolvidas 3 liñas de traballo:

  • Deseño e implementación de metodoloxías para a monitoria da seca.
  • Mellora do coñecemento en relación os eventos de precipitación extrema/inundacións.
  • Sensibilización da sociedade civil en Galicia.

Desenvolvemento da visita

Entre os días 16 e 20 de xuño, tiveron lugar diferentes sesións e visitas técnicas centradas no traballo de Augas de Galicia na xestión de inundacións, secas e encoros. A estancia tamén incluíu encontros con Enxeñería Sen Fronteiras e visitas ó Grupo de Enxeñería da Auga da UdC (GEAMA) e a Confederación Hidrográfica Miño Sil.

A primeira xornada tivo un carácter institucional e comezou en Santiago de Compostela cunha reunión coa dirección e a xerencia de Augas de Galicia na que se puxo en común a problemática relacionada coa xestión dos recursos en Galicia e en Mozambique. A xornada continuou cun encontro na Dirección Xeral de Relacións Exteriores e coa UE, nas que a Subdirectora Xeral de Cooperación Galega puido coñecer de primeira man o enfoque e os avances e resultados do proxecto.

Despois destas primeiras reunións a vista centrouse en sesións técnicas de traballo orientadas ao coñecemento e intercambio de experiencias vinculadas a planificación hidrolóxica e a xestión de inundacións e secas en Augas de Galicia. De acordo con isto, a primeira xornada continuou cunha reunión de intercambio de experiencias centrada nos traballos de planificación co responsable do servizo e con técnicos de AdG.

O segundo día estivo centrado na xestión de encoros en Galicia e Mozambique cunha sesión de traballo enfocada no intercambio de experiencias e coñecementos sobre de supervisión e a xestión de embalses, que continuou cunha visita técnica o encoro de Caldas onde os responsables e técnicos de xestión do encoro puideron compartir cos colegas de Mozambique as ferramentas e os sistemas para a vixilancia e xestión.

O mércores realizouse unha visita á Escola de Enxeñería de Camiños da Universidade de Coruña, na que despois de visitar o Centro de Innovación Tecnolóxica en Edificación e Enxeñería Civil (CITEEC), acompañados polo Vicerreitor de Innovación, tivo lugar sesión técnica na o que se avanzou no caso do estudo das inundacións nunha bacía piloto na que se está a traballar en Mozambique cunha metodoloxía desenvolvida en conxunto co Grupo de Enxeñería da Auga e do Medio Ambiente da UDC (GEAMA) que esta a colaborar co proxecto e que serve como exemplo de utilización basees de datos e ferramentas libres, como o IBER, para a mellora da xestión dos recursos hídricos nunha administración da auga mozambicana. Durante a visita tamén houbo espazo para que os visitantes puideran coñecer as oficinas e o persoal da sede de Enxeñería Sen Fronteiras na UdC.

O xoves visitouse a Confederación hidrográfica do Miño-Sil (CHMS) en Ourense co fin de coñecer in situ a utilidade do sistema de automático de información hidrolóxica e de calidade das augas, así como os principais desafíos relacionados coa súa posta en marcha e operación. A xornada completouse cunha visita a unha estación de control no río Miño na o que se destacaron as leccións aprendidas da operación e mantemento deste tipo de sistemas.

O último día centrouse nas ferramentas de planificación de inundacións e secas e tamén na rede de control de bacías, destacando a relevancia da desenvolver e contar este tipo de instrumentos de xestión e planificación. Durante os intercambios, e a pesar das diferenzas entre as “realidades” galega e mozambicana en canto a medios e necesidades de xestión (alí o territorio, as bacías, os encoros, os eventos extremos e a vulnerabilidade da poboación son moito maiores), púidose comprobar como en moitos casos os casos os enfoques para afrontar os diferentes desafíos por parte da ARA Centro e de AdG son comúns.

Durante toda a visita destacaron as similitudes nos retos e desafíos que deben afrontar Augas de Galicia e a ARA Centro en relación á xestión integral de recursos hídricos, os cales, a pesar das xa mencionadas diferenzas, son abordados partindo de principios de xestión comúns e de marcos legais e institucionais similares.

Rematados os 4 proxectos de investigación financiados no “II Programa de Impulso á Investigación Universitaria en Tecnoloxías para o Ben Común” da Rede Artigo9Tech

A convocatoria enmárcábase dentro do proxecto “Tecnoloxía ao servizo do ben común, da cidadanía global e da inclusión dende escolas técnicas da Universidade galega. Fase 2”, financiado pola Convocatoria de Accións de Educación para o Desenvolvemento 2023 da Xunta de Galicia.

O obxectivo desta convocatoria é promocionar a investigación en tecnoloxías para o ben común, con pequenos aportes financieros (até 3.000 euros), con certa facilidade de solicitude e xustificación, para realizar contribucións multidisciplinares ao desenvolvemento e á promoción de novas tecnoloxías e enfoques técnico-científicos no campo da cooperación (local e internacional).

Despois dun proceso de selección a partir destas bases, foran 4 os proxectos seleccionados das 11 candidaturas presentadas (10 delas con investigadora principal muller). Unha delas foi descartada por non cumprir criterios de elexibilidade.

Aquí deixamos un resumo de como foi o desenvolvemento dos proxectos, de diversos ámbitos e temas:

Xa temos centro gañador do II Concurso de iniciativas didácticas sobre Tecnoloxía para o Ben Común

O Centro Público Integrado de Zas acadou o premio coa súa proposta de proxecto Clics seguros en Zas. O obxectivo desta iniciativa, é a de sensibilizar ao alumnado sobre os riscos e ameazas existentes na rede e nos dispositivos dende os que acceden á ela, así como das dificultades que acarrexa a fenda dixital e o por que da súa existencia.

Para elo, o alumnado de toda a ESO traballará conxuntamente. Os cursos máis pequenos levarán a cabo a análise ética e crítica do uso dos dispositivos dixitais, e crearán contidos didácticos sobre a protección dos datos e da saúde persoal. O alumnado de 3º aprenderá sobre como protexer a nosa pegada dixital que deixamos na Internet, como crear e gardar contrasinais con seguridade e sobre o que hai detrás das condicións de privacidade das redes sociais. E 4º afondará na repercusión e beneficios do desenvolvemento de proxectos tecnolóxicos de carácter social por medio de comunidades abertas.

O material elaborado compartiranno uns cursos cos outros, vendo a importancia do traballo en rede, creando un punto de información sobre ciberseguridade no centro. E non queda aí. Sairán ás rúas para levar o seu proxecto ao concello e a institucións que traballen con xente maior. Deste xeito difundirán o aprendido coa xente da contorna, coidando de ser inclusivas co material xerado para non deixar a ninguén atrás.

Este concurso é posible grazas ao programa Hackers Sen Fronteiras, no que estamos na segunda fase, coa cofinanciación de Cooperación Galega.

Visor de parcelas afectadas pola Mina Touro-O Pino

Desde o de grupo de asesoramento para a Defensa do Territorio de Enxeñería Sen Fronteiras Galicia, en colaboración coa Plataforma veciñal mina Touro O Pino Non, realizouse  unha recompilación dos datos das parcelas afectadas que figuran na exposición pública do proxecto da mina Touro-O Pino, para facilitar o acceso á información pública ás persoas afectadas e a todo o mundo.

O resultado envorcouse nun xeovisor de acceso aberto sobre as afectacións nos concellos de Touro, O Pino, Vila de Cruces e Arzúa, ademais de recoller diversos enlaces a recursos, mapas, información, planos por parroquias dos bens afectados pola mina e a liña de alta tensión, listaxes de bens afectados co enlace á referencia catastral, etc. Esta ferramenta facilitou á Plataforma veciñal a análise e contraste de erros que detectara.

Nesta web pode navegarse polo xeovisor.

Nuevo proyecto: mejora de la sostenibilidad de la actividad marisquera en el sur de Honduras, fase 2

Este proyecto forma la Fase 2 de un Programa de Marisqueo, dentro del eje de Soberanía Alimentaria de ESF Galicia, y del Programa de Pesca y Marisqueo de la socia local CODDEFFAGOLF. Estará financiado en su mayoría por Cooperación Galega da Xunta de Galicia.

MONTO262.962,14 euros
DURACIÓN EFECTIVA15 de julio de 2024 a 31 de diciembre de 2025
ENTIDADES EXECUTORASComité para la Defensa y Desarrollo de la Flora y Fauna del Golfo de Fonseca (CODDEFFAGOLF), Universidade da Coruña, Laboratorio de Ingeniería Cartográfica (CARTOLAB)

Se diseña y ejecutará en alianza con la Dirección General de Pesca y su delegación regional del pácifico y el Centro Universitario Regional del Litoral Pácifico (CURLP). Esta Fase 2 retoma el fortalecimiento al sector con las experiencia y leciones aprendidas en la fase 1 ejecutado el 2023-2024.


En la fase 1 se abordó la cohesión organizativa de los colectivos, la experimentación para la generación de innovacíón en emprendimientos y la generación de información mediante ensayos de produción de moluscos. La fase 1 fue pertinente ya que el sector marisquero se vio afectado por la la pandemia Covid-19 y los sucesos de muertes de moluscos generalizado. En esta fase se dieron progresos importante en la reactivación económica de los grupos, se fortaleció el conocimiento local sobre la biología de la especies de moluscos y el medio marino, y se impulsó la creactividad emprededora de las mujeres mariqueras golpeadas por la inactividad económica.

Esta fase 2 se centra en continuar fortaleciendo al sector productivo, protagonizado por grupos de mujeres, e iniciar un eje de fortalecimiento de las componentes de investigación y de los titulares de obligación en la materia. Se trata que estas tres componentes: sector productivo (grupos), conocimiento del sector e investigación (Academia) y entes de regulación y normativa (DIGEPESCA, SENASA y otros) avancen de una forma paralela y progresiva, y mantengan o mejoren las dinámicas de diálogo y apoyo.


En este 2024, el gobierno presentó la nueva politica agroalimetaria del pais en la cual se observa la pesca artesanal y especialmente el marisqueo se encuentran invisibilizados. No obstante, el gobierno ha avanzado positivamente en promover un amplio proceso de consulta a la base del sector pesquero artesanal para la formulación de una nueva “Ley de Pesca y Acuacultura”. Se mantienen los diálogos con la sociedad civil hasta el momento, los pescadores artesanales en el marco de la CONAPESCA (Comisión Nacional de Acuicultura y Pesca), la cual convoca a otros sectores para promover politicas y estrategias para desarrollar el sector.
Estas circunstancias suponen un cambio en las prioridades identificadas en el sector:

1) existe una preocupación por la sostenibilidad ambiental y de salud general del recurso marisquero, siendo necesario ampliar el conocimiento al respecto;

2) se ve más necesario mejorar la articulación de los diferentes actores, con sus diferentes perspectivas y capacidades, para hacer frente a un problema complejo como es la regulación y sostenibilidad de la actividad y

3) se identifica la debilidad social y económica de los grupos tras la crisis devenida por la pandemia, el aislamiento derivado de las restricciones y el aumento generalizado de las violencias intrafamiliares y comunitarias y, por otra parte, la falta de actividad económica ocasionó una descapitalización en algunas familias.


El programa del que forma parte esta fase 2 se enfoca en dos objetivos especificos

(1) a la sostenibilidad de la actividad marisquera de grupos de mujeres en los municipios de Amapala, Alianza, Nacaome, San Lorenzo y Marcovia, Honduras y

(2) mejorar la gobernanza del sector marisquero en el sur de Honduras.

Esta fase 2 se centra en 6 resultados planteados:

  • Resultado 1: mejorada la autogestión de los grupos de mujeres y jóvenes del sector marisquero-pesquero artesanal. Aquí se pretende continuar con el fortalecimiento de los grupos desde un punto de vista de mejorar su autonomía y reducir dependencias para la toma de decisiones y acción en materia de generación de alternativas económicas e incidencia.
  • Resultado 2: mejorado el acceso y gestión responsable de los espacios productivos por parte de los grupos marisqueros. Se fomentará la regeneración de los espacios de cría de molucos fomentando buenas prácticas que aporten a la produción semi-contralado de los bivalvos; construyendo con la comunidad y el apoyo de la UNAH y DIGEPESCA un sistema de alerta temprana (SAT) que pemita identificar amenazas al recurso. También se impulsará mecanismos (contratos de usufructos u otros mecanismos) para garantizar la tenencia de los espacios para los colectivos y poder ejercer mayor control sobre la actividad marisquera.
  • Resultado 3: se fomentará el testados y validación de nuevas tecnologías en la producción marisquera, que van desde la identificación taxonómicasde las especies para determinar su comportamiento en el medio natural a documentar aquellos factores que influencia su crecimiento y desarrollo; se estableceran ensayos para documentar cada una de las etapas.
  • Resultado 4: se promoverá la generación del conocimiento con el enfoque de garantizar la sostenibilidad del sector. Tanto CODDEFFAGOLF como la Universidad desarrollaran una estancia en España para conocer los modelos de producción marisquera en Galicia con miras adaptarlos a los condiciones locales y desarrollar mejores prácticas de producción local. Se trata de buscar una mayor formalización del sector marisquero con modelos productivos más eficientes.
  • Resultado 5: se fortalecerá las capacidades de los titulares de obligación, esencialmente de la DIGEPESCA, a través de un fortalecimiento de su capacidad operativa, formación a sus cuadros técnicos en comunicación asertiva.
  • Resultado 6: se impulsara la articulación de los actores involucrado en la cadena del marisqueo, promoviendo por ejemplo un espacio de intercambio entre el funcionariado de la DIGEPESCA y CETMAR para crear lazos de cooperación que impacte un mejor desarrollo del sector marisqueras. Se pretende que la DIGEPESCA mejore la asistencia a los con personal técnico con mayores compentencias en colaboracion con la universidad e impulsar la hoja de ruta del sector marisquero.
BOE

Boletín Oficial: decembro 2024


    Un mes máis, aquí está o Boletín Oficial Esfeiro (BOE) de Enxeñería Sen Fronteiras Galicia (podes consultar os anteriores BOE na aquí).



CONTIDOS

  • Vida Asociativa
  • Honduras
  • Mozambique
  • Enlaces de interese
  • Recomendación artística
  • E no próximo mes …
  • A ESFrase do mes

VIDA ASOCIATIVA

    En Galicia tivemos unha actividade frenética en novembro. 

    Na universidade, tivemos encontros con delegacións de alumnado dalgunhas escolas de enxeñería a ver se impulsamos actividades. Na Escola de Enxeñería da USC en Compostela houbo un faladoiro de Xestión de eventos hídricos extremos en Mozambique. Celebramos a V Xornada de Tecnoloxía para o Ben Común: educación, investigación e cooperación para o desenvolvemento nas universidades galegas, coa rede Artigo9Tech, a modo de peche desta fase do programa de traballo conxunto da rede, que financiou Cooperación Galega da Xunta. Na EScola Politécnica de Lugo puidemos falar sobre Enxeñería e proxectos de cooperación internacional para o desenvolvemento. Na Escola de ARquitectura da UDC tivemos a exposición Coñeces o teu móbil, que logo foi trasladada ao IES Curtis.

    Tamén no IES Curtis tivemos un faladoiro no ciclo medio de FP de informática sobre electrónica ética. Ademais, e tamén dentro do programa Hackers Sen Fronteiras en secundaria, estivemos no IES Armando Cotarelo de Vilagarcía, falando de cacharreo con computadoras, e tivemos tempo para un Ciberfaladoiro de reflexión interna sobre se debemos traballar en centros de secundaria privados ou concertados.

    En Santiago fixemos o primeiro café formativo do curso, compartindo ideas sobre que entendemos por tecnoloxía para o ben común.

    Dentro do programa Mulleres Bravas tivemos un emotivo encontro de Defensoras da terra de Honduras e Galicia, xunto con Amigas da Terra, AGARESO e Sindicato Labrego Galego, a modo de peche desta fase do proxecto.

    Tivemos representación de ESF Galicia no encontro estatal da Federación de Ingeniería Sin Fronteras en Barcelona, e tamén no encontro Somos Ponte en Pontevedra. Tamén nas mobilizacións do 25N, en Galicia e en Honduras.

    En Vigo tivemos o 1º curso de Reparación e mantemento básico de equipos informáticos, con 4 fins de semana cacharreando, impulsado polos nosos Bancos de REciclaxe universitarios en colaboración coa ONG Diversidades. No Banco de Reciclaxe de Ferrol continúan a actividade, neste caso poñendo a punto computadoras coa fundación Amigó. O Banco da Coruña organizou un repair café na Domus, como vén facendo mensualmente. Aproveitaron para ter tamén unha formación en mantemento de bicis coa asociación Mobi-liza.

    Presentamos na nosa web o novo programa de Tecnoloxía para o Ben Común no eido profesional da tecnoloxía e a enxeñería (ESFpro). Como parte deste programa, tivemos un faladoiro en liña co Colexio de Enxeñería Forestal sobre A enxeñería forestal na cooperación internacional ao desenvolvemento: reflexións e exemplo de proxecto de restauración integral en Honduras.


HONDURAS

    En Honduras novembro foi un mes no que houbo que lamentar polo menos 6 falecidas e 250.000 afectadas, así como copiosos danos en cultivos e vivendas, pola virulencia da tormenta Sara. Houbo que reprogramas varias actividades e mesmo coordinarse coas entidades financiadoras para redirixir algúns fondos dos proxectos a paliar no posible o desastre das comunidades afectadas.

    No eixo de Dereito á Auga, tivemos a oportunidade de presentar en liña do novo proxecto auga coa Mandomunidade NASMAR e o Laborate da USC á embaixada Honduras en España. Tamén houbo visita de embaixada, desta volta a de España en Honduras, a distintos proxectos de ESF no sur do país. Aproveitouse para inaugurar o sistema de abastecemento de El Sartenejal.

    Dentro do novo proxecto coa Mancomunidade NASMAR, organizouse un Taller Teórico-Práctico sobre uso de Estación Total e GPS, dirixido a equipos técnicos municipais e se presentou o proxecto á comunidade Tres Piedras, onde se realizará un abastecemento piloto de auga.

    No eixo de Soberanía Alimentaria, a mencionada visita da embaixada española tamén chegou á zona do programa de Restauración das Lagoas de Inverno. Nesta época de intensas choivas as obras están paradas, pero hai formacións e seguimento como o monitoreo de aves.

    Ademais, a finais de novembro Zaira rematou a súa estancia en Honduras de voluntariado técnico no terreo, pero antes nos deixou esta crónica.


MOZAMBIQUE

No mes de novembro continuouse traballando principalmente no estudo de inundacións no sur do país empregando o software Iber+ como ferramenta de análise. Estase a desenvolver un traballo de formación práctica na Administración Rexional da Auga do Sur de Mozambique (ARA Sur) en Maputo para que manexen as bases de este tipo de estudos, para iso o traballo inicial estase a desenvolver con bacías piloto de interese a ARA Sur, organismo homologo a Augas de Galicia no sur Mozambique. A finais de mes houbo unha nova visita técnica que terá continuidade en decembro que ademais do traballo en Maputo coa ARA Sur, incluirá unha estancia en Tete na que se traballará no diagnostico dos estudos e a xestión de inundacións coa Administración Rexional da Auga do Centro de Mozambique.


ENLACES DE INTERESE

Activismo e persoas

Auga

Consumo responsable

Cooperación e ONGD

Educación para o desenvolvemento

Enerxía e cambio climático

Iniciativas

Investigación para o desenvolvemento 

Mundo

Pobreza e exclusión

Políticas e modelos de desenvolvemento

Soberanía alimentaria e defensa do territorio


Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)

Tecnoloxía para o desenvolvemento humano


RECOMENDACIÓN ARTÍSTICA

    Este mes toca recomendación doble do noveno arte, a banda deseñada:

  • Viñetaria, ensaio de Elisa McCausland e Diego Salgado sobre a historia deste arte contando coas mulleres, tradicionalmente invisibilizadas tamén nesta arte
  • ¿A quién benefician las migraciones? El negocio de las fronteras cerradas, da periodista Taina Tervonen co debuxante Jeff Pourquié

E, de regalo, esta entrevista ao debuxante e viñetista Miguel Brieva, un dos referentes da viñeta crítica co sistema.


E NO PRÓXIMO MES …

    Temos un novo apartado na nosa páxina web, onde se pode ver a axenda de próximos eventos ESFeiros ou que nos parecen interesantes pola temática. Ademais:

  • 1 de decembro: Día Mundial da Loita contra o SIDA
  • 2 de decembro: Día Internacional para a Abolición da Escravitude (segue habendo moitos tipos dela…)
  • 3, 10 e 11 de decembro: Seminario Dereito ao Hábitat, interseccionalidade e barrios de coidados, con Arquitectura Sen Fronteiras
  • 3 de decembro: Día internacional das Personas con Discapacidade
  • 3 de decembro: Día Internacional non uso de plaguicidas
  • 4 de decembro: data límite para presentar propostas ao concurso de propostas didácticas de tecnoloxía para a transición ecosocial e para o ben común, Hackers Sen Fronteiras
  • 5 de decembro: Día Internacional do Voluntariado para o Desenvolvemento Económico e Social
  • 5 de decembro: Día Mundial do Solo
  • 9 de decembro: data límite para presentar propostas a asistencia técnica para proxecto de ESF no Golfo de Fonseca
  • 9 de decembro: Día Internacional contra a Corrupción
  • 9 de decembro: Día Internacional para a Conmemoración e Dignificación das Víctimas do Crime de Xenocidio e para a Prevención dese Crime
  • 9 de decembro: Día Internacional da Informática
  • 10 de decembro: Día dos Dereitos Humanos
  • 16 de decembro: 20h. Ciberfaladoiro “Pode o coche eléctrico ser parte da solución?”. Aproveitaremos para coñecer de primeira man a iniciativa de coche comunitario da Comunidade Enerxética de Froxán. Nesta sala
  • 18 de decembro: Día Internacional da Persoa Migrante
  • 19 de decembro: Día das Nacións Unidas para a Cooperación Sur-Sur
  • 19 de decembro: almorzo de Nadal na oficina de ESF da Escola de Camiños na Coruña, a partir das 10h
  • 20 de decembro: Día Internacional da Solidariedade Humana
  • 20 de decembro: pecha o prazo de matrícula para o Curso de Facilitación de Grupos, nivel básico, que organiza Subúrbia con Amigas da Terra.
  • 23 de decembro: 11:30h. Encontro de nadal de ESF en Santiago de Compostela. 11 a 13h no CSC Fontiñas de Santiago de Compostela. 14h comida

   Para máis info sobre cursos e eventos en Galicia  consulta a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD.


A ESF-RASE DO MES

“A natureza non é un luxo, senón unha necesidade do espíritu humano, tan vital como a auga ou o bo pan”
Edward Abbey

Buscamos asistencia técnica de gestión del conocimiento para la recuperación y sostenibilidad del recurso marisquero en el Golfo de Fonseca

Se requiere un equipo con experiencia nacional en asesoramiento sobre procesos de generación y
gestión del conocimiento para la recuperación y sosteniblidad del recurso marisquero y fortalecimiento de capacidades con competencias en el sector marisquero.


Se valorará la composición de un plantel de expertos/as en fortalecimiento institucional, seguimiento de datos de semillas y sistemas de cultivo de marisco, evaluación de pesquerías limitadas y taxonomía de especies, además de las propias de fortalecimiento organizacional de grupos organizados y fortalecimiento de capacidades técnicas en instituciones relacionadas con el sector.

Aquí se pueden consultar los términos de referencia de la consultoría para presentar candidaturas.

Las ofertas deberán remitirse antes del día 9 de diciembre de 2024

Crónica da V Xornada de Tecnoloxía para o Ben Común

O venres 15 de novembro de 2024 tivo lugar na Escola Superior de Arquitectura da Universidade da Coruña a V Xornada de Tecnoloxia para o Ben Común (TpBC). Reuníronse nela máis de 30 persoas entre profesores e investigadores das tres Universidades galegas e representantes das ONGs colaboradoras coa rede Artigo9Tech

Aquí se pode ver un resumo da xornada.

II Concurso de iniciativas didácticas de tecnoloxía para os dereitos humanos no ensino secundario galego

Enxeñería Sen Fronteiras Galicia organiza un concurso para o financiamento dun proxecto didáctico en tecnoloxías para o ben común no ensino secundario público, incluíndo FP.

A convocatoria enmárcase dentro do proxecto Hackers Sen Fronteiras. Tecnoloxías para o ben común e os Dereitos Humanos no ensino secundario de Galicia, fase 2, financiado pola convocatoria de proxectos de educación para o desenvolvemento e a cidadanía global 2024 de Cooperación Galega da Xunta de Galicia.

Obxectivo

Promocionar a introdución de elementos e enfoques de tecnoloxía para o ben común e os dereitos humanos en centros públicos de ensino secundario.

A convocatoria ten como obxectivo que se desenvolvan propostas didácticas nas que se dea visibilidade o papel que a tecnoloxía pode ter para transformar o mundo promovendo valores como a igualdade de oportunidades, a re-apropiación tecnolóxica ou a tecnoloxía para os dereitos humanos. A tecnoloxía para o ben común enténdese dun xeito amplo, onde tan importante como o elemento tecnolóxico “duro” é o xeito de manexalo e a reflexión de quen decide sobre a tecnoloxía (o que se adoita chamar gobernanza). 

Quen se pode presentar?

Un ou máis centros públicos de ensino secundario, incluíndo de FP, de Galicia, liderados por unha persoa docente (co equipo de colaboradoras que desexen).

Os únicos requisitos indispensables son que o centro ou centros participantes sexan todos públicos e que a actividade ou proxecto involucren alumnado da Educación Secundaria Obrigatoria ou de Formación Profesional (podendo tamén incluír, a maiores, alumnado de Bacharelato).

Cal é o importe?

O premio deste concurso é dun total de 600€. 

O premio transferirase nun único pago á conta bancaria do centro ao que pertenza a persoa docente responsable antes do 20 de decembro de 2024, para que dispoña dos fondos de xeito anticipado para a realización do proxecto

Cómo participar na convocatoria?

Enviando un correo electrónico a info@galicia.isf.es.

No asunto indicarase CONCURSO HACKERS SEN FRONTEIRAS. 

No corpo do correo-e indicarase o nome do proxecto, o centro ou centros promotores, o nome da docente que encabeza o proxecto e o seu contacto (correo-e). 

Como arquivo anexo ou descargable, enviarase a descrición da proposta, que pode presentarse en formato pdf (sexa texto ou texto acompañado de imaxes ou infografías, cun máximo de 10 páxinas) ou en calquera tipo de formato audiovisual (non superior a 3 minutos de duración). En calquera caso, nesta descrición da proposta debe constar como mínimo:

  • Título do proxecto ou actividade.
  • Centro ou centros involucrados.
  • Profesorado involucrado e departamento/s e/ou materias.
  • Número de alumnas e alumnos participantes (desagregados por sexo) e cursos involucrados.
  • Antecedentes e xustificación do proxecto ou actividade.
  • Obxectivos.
  • Como se lle vai dar difusión e a que grupos (só alumnado participante, todo o centro, participación da ANPA, encontros con outros centros?).
  • Descrición das actividades e produtos esperados e pertinencia con respecto ao obxectivo previsto.
  • Orzamento da proposta e adecuación coas actividades previstas. O centro ou centros poden co-financiar a actividade para chegar a un máximo de 1200 euros (600 do premio e outros 600 doutros aportes que poidan acadar).

Prazo

Pódense presentar propostas até o 4 de decembro de 2024. 

Os resultados do proceso de selección comunicaranse o 13 de decembro de 2024. 

O proxecto seleccionado deberá desenvolverse entre xaneiro e xuño de 2025. Ao rematar o proxecto, deberá presentarse un dossier de execución con material gráfico sobre as actividades realizadas e os produtos obtidos, así como entradas en redes sociais ou outras canles de difusión.

Avaliación

O comité de avaliación estará composto por tres membros do grupo de Educación para a Cidadanía Global de Enxeñería Sen Fronteiras Galicia, polo menos un dos cales será docente en activo de educación secundaria.

Valorarase:

  • O axuste do proxecto ou actividade docente ao concepto tecnoloxía para o ben común e para os dereitos humanos 
  • A viabilidade técnica e económica do proxecto.
  • A implicación de diversos axentes da comunidade educativa e da sociedade do entorno do centro ou centros.
  • A visibilidade da actividade incluíndo as actividades de difusión previstas.
  • O grao de participación e apropiación da actividade ou proxecto por parte do alumnado.
  • Que se desenvolva en centros de ensino de concellos rurais.

Para calquera dúbida sobre as condicións da convocatoria, é posible contactar no enderezo: info@galicia.isf.es co asunto “Dúbida convocatoria concurso Hackers Sen Fronteiras”.