Posts

NOVO PROXECTO. Mellora da sostibilidade da actividade marisqueira como fonte de ingresos de grupos de mulleres nos municipios de Amapala, Alianza, San Lorenzo e Marcovia, Honduras

Este proxecto é a Fase 1 dun programa de marisqueo, con vocación de continuidade, dentro do eixo de Soberanía Alimentaria de ESF Galicia, así como do Programa de Pesca e Marisqueo da nosa socia local CODDEFFAGOLF. O proxecto se realizará co apoio do Laboratorio de Enxeñería Cartográfica da UDC (Cartolab). Para o deseño traballouse coa delegación na rexión da Dirección Xeral de Pesca, que tamén participará na execución. Está financiado pola Cooperación Galega da Xunta de Galicia.

Esta Fase 1 xorde da experiencia dun proxecto anterior sobre marisqueo, executado en 2019-2020. O devandito proxecto deixou grandes aprendizaxes en canto ao sector, xerou unhas dinámicas de unión e articulación cos actores en materia de pesca e marisqueo, e tivo que adaptarse a dúas situacións de cambio de contexto intensas:

Todo isto, derivou nunha perda acentuada da capacidade de xeración de ingresos dos grupos de mulleres mariscadoras beneficiarias, tanto polas limitacións de mobilidade pola pandemia e a crise posterior, como pola perda de recurso coas mortes. En 2022 deuse a maiores outro cambio de contexto de importancia, que é o cambio de goberno en Honduras, tras as eleccións de novembro de 2021, cun xiro das políticas que, a priori, parece que apoiarán ao pequeno/a produtor/a e ao feminismo.

Estas circunstancias supoñen un cambio nas prioridades identificadas no sector:

  • 1ª. Existe unha preocupación pola sustentabilidade ambiental e de saúde xeral do recurso marisqueiro, sendo necesario ampliar o coñecemento respecto diso;
  • 2ª. Vese máis necesario mellorar a articulación dos diferentes actores, cos seus diferentes perspectivas e capacidades, para facer fronte a un problema complexo como é a regulación e sustentabilidade da actividade
  • 3ª. Identifícase a debilidade social e económica dos grupos tras a crise debida á pandemia, o illamento derivado das restricións e o aumento xeneralizado das violencias intrafamiliares e comunitarias e, por outra banda, a falta de actividade económica ocasionou unha descapitalización nalgunhas familias.

O programa enfócase á sostibilidade da actividade marisqueira como fonte de ingresos de grupos de mulleres. Pódese considerar por tanto en si mesmo como unha acción afirmativa en xénero. Este proxecto céntrase nos 3 resultados:

  • o fortalecemento dos grupos desde un punto de vista de mellorar a súa autonomía e reducir dependencias para a toma de decisións e acción en materia de xeración de alternativas económicas e incidencia
  • a articulación horizontal e vertical de actores do sector
  • a posta en marcha das alianzas entre actores para sentar procesos de xeración de coñecemento, orientados á ordenación ou regulación da actividade.

Cos grupos, se pretende mellorar a súa capacidade económica e de toma de decisións de forma proactiva. Se reforzarán aspectos de xestión organizativa, incluíndo compoñentes de xestión emocional. Daranse capacitacións e insumos para a experimentación en formas de engadir valor agregado aos produtos do mar. Trátase de aprender técnicas, experimentar cos seus propios recursos e probar a venda en diferentes formatos, analizar os resultados e ir establecendo negocios con mellores rendementos.

Cos actores, traballarase a mellora da gobernanza do sector na rexión sur abordando: o reforzo da Comisión de Bivalvos establecida no proxecto de 2019-20, dándolle un protagonismo importante na xestión e decisións do proxecto a nivel de tomadores de decisión e titulares de responsabilidade; reforzando as reunións e capacidade de axencia das mulleres marisqueiras, dando seguimento á Axenda de incidencia das mulleres marisqueiras definida no proxecto anterior. A través do comité de seguimento local do proxecto que incluirá a comisión de bivalvos e representantes dos grupos de beneficiarias, iranse tomando decisións estratéxicas do proxecto e xerando dinámicas de acción.

En alianzas traballarase na compoñente de xestión e xeración de coñecementos, cun enfoque a curto, medio e longo prazo, sendo este un eixo fundamental e estratéxico a nivel de programa. Nesta fase 1 do programa maduraranse e farán máis específicas as metodoloxías de mostraxe e tratamento da información, xeraranse outras novas, darase capacitación específica a tomadores de decisión e titulares de responsabilidade, constituirase unha rede comunitaria de alerta temperá e unha rede de voluntariado para a toma de mostras e datos de seguimento (calidade de auga, inventario do recurso, etc). Realizarase un ensaio de cultivo de moluscos con dobre finalidade: coñecer a técnica para poder ter unha resposta rápida para a rexeneración en caso de repetirse sucesos de mortes de moluscos, e avanzar no coñecemento para a produción de moluscos con cultivos, extrapolando así o coñecemento de anos de Galicia neste campo. Para todo iso contarase co apoio técnico da Fundación CETMAR en Galicia.

FICHA

Título: Mellora da sostibilidade da actividade marisqueira como fonte de ingresos de grupos de mulleres nos municipios de Amapala, Alianza, San Lorenzo e Marcovia, Honduras.

Data execución: xaneiro 2022 a decembro 2023

Orzamento: 257.684,17 euros

Aquí deixamos un vídeo que ilustra moi ben o traballo dos grupos de mulleres e a incrible beleza do entorno que están coidando

ESFRadio. Un tema de ESF ao mes: Mulleres Bravas da economía social de Honduras

A terra non se vende, deféndese!!! Con este berro comenzamos o programa de hai dous meses, cando tivemos a visita de 3 mulleres bravas defensoras da terra ante as ameazas do extractivismo en Honduras.


Desta volta, en ESFRadio, queremos falar con Francisca e Leni, 2 mulleres bravas de Honduras, que buscan alimentar o mundo producindo doutro xeito. Dun xeito que teña en conta as necesidades das persoas, pero tamén do planeta que nos da sustento. Elas visitaron Galicia dentro do proxecto Mulleres Bravas, que desenvolvemos xunto con Amigos da Terra, e puidemos entrevistalas nun encontro sobre activismo con enfoque de xénero que tivo lugar en Teixeiro o 7 e 8 de maio pasados.


A pequena produción agropecuaria e pesqueira vén dende hai décadas sendo cuestionada polas grandes teorías económicas, que defenden o máis grande como única alternativa posible para alimentar un planeta cada vez máis superpoboado. Pero a realidade é que o modelo da gran agroindustria non deixa de ser unha cara máis do extractivismo, que está a rematar cos ecosistemas. Pan para hoxe, fame para mañá. Como di o título dun interesantísimo ensaio a partir de investigacións feitas aquí en Galicia por Emilio Carral e Xoan Carreira, da Universidade de Santiago, O PEQUENO É GRANDE.

Tamén nesta loita por outro modelo produtivo hai moitas mulleres invisibilizadas, que asumen traballos de coidados, comunitarios e produtivos (o triple rol), pero que están aprendendo a integrar todo no seu modo de vida, aínda que a costa de grandes esforzos. Tamén elas son MULLERES BRAVAS. Aquí podes escoitar as súas experiencias.

Produce: Jorge Lama

Guión: Sergio Fernández e Jorge Lama

Presentan: Claudia Méndez e Marc Romero

Participan: Leni Betancourt e Francisca Muñoz

Foto: Mulleres Bravas de Honduras e Galicia na Universidade de Santiago de Compostela.

Mulleres Bravas da Economía Social na USC

Nicole Rojas, compañeira da ONG AGARESO, déixanos esta crónica da mesa redonda que tivo lugar en Santiago de Compostela o pasado 12 de maio, dentro do proxecto Mulleres Bravas que impulsamos con Amigos da Terra.


“Se a compañeira veciña non ten terra onde cultivar, fanse parcelas colectivas e a colectividade está a dar bos resultados”: Francisca Sipriana Muñoz, labrega e activista hondureña.

O segundo encontro de Mulleres Bravas organizado por Amigos da Terra e Enxeñería Sen Fronteiras co apoio de AGARESO, levouse a cabo o pasado xoves 12 de maio como parte do curso Escola de Sustentabilidade e Cidadanía Global na Universidade de Santiago de Compostela.

Desde Honduras chegaron de novo algunhas representantes da tenacidade no ámbito ambiental e agrícola do país centroamericano, Leni Suyapa Betancourt e Francisca Sipriana Muñoz, que aproveitaron para compartir e reunirse con outras mulleres galegas, tamén tenaces, que lles falaron un pouco acerca dos proxectos que se producen aquí como Mulleres Salgadas e Arousa en Transición.

Durante o encontro, un espazo aberto para coñecer as experiencias de todas as participantes e o seu traballo, a primeira en tomar a vocería foi Francisca, unha muller hondureña sen pelos na lingua, a quen lle gusta compartir as súas experiencias de máis de 20 anos en defensa do territorio e os dereitos das mulleres. Foi fundadora do Comité Municipal de Defensa da Natureza e da Asociación de Comités Ecolóxicos do Sur de Honduras e, desde hai 4 anos é coordinadora da Oficina Municipal da Muller. Actualmente o seu traballo enfócase nunha escola de campo que basea a súa actividade na agricultura ecolóxica.

A seguinte en participar e contarnos un pouco sobre ela foi Leni, quen fai parte da Comisión Ambiental Municipal do seu pobo e tamén participa de forma activa na defensa do seu territorio ante as ameazas da minería e da industria fotovoltaica.
Leni contou como chegou a integrarse na gandería sostible cando na súa casa comezaron a producir e distribuír leite de vaca e queixos. Ela fai parte dun grupo de mulleres organizadas que traballan para xerar ingresos con estas vendas e así fortalecer o traballo colectivo e os grupos de base.

Ao finalizar os relatos de Leni e Francisca de Honduras, deuse paso a Dores Gómez Ordóñez, directora e representante da Asociación de Mulleres Salgadas, a primeira e única asociación de ámbito autonómico galego de mulleres do sector pesqueiro.

 A asociación de Mulleres Salgadas é unha organización feminista, pois recoñece e promove o valor do traballo das mulleres en calquera ámbito relacionado co mar e busca, por suposto, a mellora nas condicións das traballadoras, razón pola que esta organización acolle todas as profesións e labores do mar. Hoxe en día conta con máis de 1.500 asociadas.

Por último, pero non menos importante, deuse paso a Arousa en Transición, unha ONG que traballa defendendo o medioambiente e busca xerar camiños cara á transición enerxética. Exemplo diso, é o traballo que realizan mediante a sensibilización da poboación para a procura de solucións á crise ecolóxica e procesos de investigación. O seu máximo piar podería dicirse que é a creación dunha comunidade enerxética que logre xerar beneficios ambientais, económicos e sociais e por suposto, enerxéticos.

Pero a xornada non acabou alí, pois ao finalizar as intervencións de todas as representantes, falouse acerca de como o papel da muller nos campos da economía social e a sustentabilidade non é só vital, senón que é moitas veces menosprezado e non se ten en conta a carga doutros aspectos sociais vinculados normalmente ao papel da muller. Inclusive mencionouse como é evidente aínda, a falta de representación en cargos de importancia e directivas fronte á porcentaxe normalmente alta de homes.

Pese ao debate e o desgusto dun sentimento colectivo de desigualdade aínda bastante presente na sociedade e nos gremios alí presentes, a conclusión da xornada foi máis alentador, ao darnos conta de que, aínda que a intres parece que imos a pasos demasiado lentos, son pasos firmes. A colectividade e o traballo en grupo en busca dun ben común, si transforma e é así como, por exemplo, as mulleres hondureñas puideron posicionarse como pezas craves no traballo ambiental no seu país, a pesar da cultura e as dinámicas que historicamente oprimiron e minimizaron o papel da muller

O encontro non podía terminar doutra maneira que non fose agradecendo a todas as Mulleres Bravas presentes. Desde as representantes educando e compartindo as súas historias e proxectos, ata as participantes, escoitando e tratando de empaparnos un pouco de toda esa sabedoría que nos acompañou durante un par de horas nun aula pero que nos quedará como ensino para sempre.

Segue o traballo pola soberanía alimentaria no Golfo de Fonseca

Dentro das accións impulsadas no Convenio18-CO1-1126 coa Agencia Española de Cooperación Internacional para el Desarrollo, que impulsamos VSF Justicia Alimentaria Global, Amigos de la Tierra España e Enxeñería Sen Fronteiras Galicia, xunto con varias organizacións hondureñas que coñecen moi ben o que está a pasar, queremos resaltar un par de actividades realizadas durante o mes de maio, impulsadas pola nosa socia CODDEFFAGOLF.

Por un lado, as compañeiras do Comité de Investigación Local CIAL-APROEM, estableceron un ensaIo para a mellora de dúas variedades de millo (langueño e campesino), en Zuniga Abajo, Moropocay. A finais de 2020 fixeran tamén un con variedades de sorgo.

Por outro, a organización da “Feria verde”, onde participaron productoras e emprendedoras do concello de Nacaome. A actividade se organiza pola Mesa Seguridad Alimentaria y Nutricional de Nacaome. Alí están á venda productos locais a prezos xustos.

Ciberfaladoiro: a vida das mulleres marisqueiras do Golfo de Fonseca, Honduras

El día 4 de mayo tuvimos la ocasión de encontrarnos para hablar sobre la situación de las familias que se dedican a la pesca y marisqueo en el Golfo de Fonseca, Honduras. Aprovechábamos el encuentro para hablar sobre el interesantísimo diagnóstico que CETMAR con el apoyo de CODDEFFAGOLF levantaron a finales de 2020 de la zona, y que recomendamos consultar a quienes tengan interés en saber más de la sociología de esta zona. Además, tuvimos la inmensa suerte de contar desde Honduras con la participación de 5 de las mujeres marisqueras, que contra viento y marea siguen impulsando su actividad, siempre abiertas a aprender e innovar, protegiendo el hábitat del que dependen ellas y sus familias. Verdaderas “mulleres bravas do mar”.

Queremos dejar aquí algunos de los hallazgos más importantes del diagnóstico, que fueron además corroborados y enriquecidos por Claudia, Judit, Alba, Lourdes y Mariela, de los grupos de mujeres marisqueras organizadas de los municipios de Amapala y Marcovia.

Momento den encuentro

Destaca la diferencia de de actividad pesquera dependiendo del género. Conchas y cangrejos lo hacen las mujeres. El hombre va a la pesca propiamente dicha (el trasmallo, un tipo de red, es el más empleado).

En más de la mitad de los hogares encuestados la dependencia de la pesca y marisqueo es muy grande (2 o 3 personas de la familia). Aun así, no les llega para cubrir sus necesidades básicas, teniendo que buscar la manera de complementarlos a través sobre todo de agricultura y comercio (pequeñas tiendas llamadas pulperías, o similar).

Las instituciones públicas no se ocupan demasiado de la pesca y marisqueo artesanal, es un sector muy invisibilizado (se apuesta más por la gran industria camaronera, por ejemplo). Pero las mujeres están mejor organizadas que los hombres. Incluso ellos reconocen esa deficiencia en las encuestas. Sin embargo, las mujeres tienen menos presencia en toma de decisiones, aun estando más organizadas, aunque es algo que va cambiando poco a poco. Actualmente empiezan a tenerlas más en cuenta, incluso en Marcovia, donde aun no tienen centro de acopio (en Amapala llevan 15 días con su centro de acopio en el mercado, donde ya están vendiendo sin participación de acopiadores).

Aun así, hay una desprotección del hábitat, ya que no se promulgan ordenanzas que regulen la explotación, que otorguen concesiones o promuevan vedas o zonas protegidas. Por desgracia el acceso es libre . Por eso les es tan dificil a ellas estar pendientes, porque luego llega gente incluso de otras zonas y recolectan sin control (incluso las semillas sembradas). Al final esa vigilancia que hacen no tiene respaldo institucional y se arriesgan a enfrentamientos violentos. En Galicia llevó mucho tiempo esa regulación y “profesionalización” del sector, a través de cofradías y sistemas de distribución como las lonjas. Aun hoy se dan situaciones de furtivismo a pesar de todo… Pero es una buena dirección hacia la que avanzar.

En los siguientes eslabones (transformación, comercialización) es cuando aumenta el valor añadido, y no en la producción, que es de lo que se ocupan las mujeres marisqueras, aunque es algo también que se quiere mejorar.

Existe una gran dependencia de la figura del acopiador o intermediario (es común a casi todos los lugares de Centroamérica). El acopiador es alguien que se acerca a su zona a comprarles lo que capturan. Muchas veces es quien alquila insumos y materiales para salir a pescar, y luego marca los precios. Casi una relación feudal. Pescadores y mariscadoras están en situación de desventaja. La estrategia de diferenciación y añadir valor aun no se ha dado lo suficiente, es algo también a explorar, lo mismo que otras técnicas como la de siembra de semillas de marisco (también lo vieron cuando dos de estas mujeres visitaron Galicia en 2019).

Algunas de las mujeres marisqueras en plena faena

Un problema es que las disputas entre distintos intereses en el Golfo de Fonseca frena el desarrollo de políticas integrales para su protección. Hay datos que hablan de más de 200.000 personas en situación de emergencia alimentaria en la zona del Golfo de Fonseca. Esto hace que se someta el recurso a más presión. Es un tema a tener muy en cuenta en las acciones futuras, porque además se añade la contaminación, el cambio climático (que afecta a esta zona de trópico seco muy especialmente) y los mencionados intereses extractivistas (con la amenaza de las ZEDES, agricultura industrial, canal seco centroamericano), así como la ausencia de enfoque de cuenca hidrográfica en la gestión del agua. Sería muy importante un estudio en profundidad de todo el Golfo en sus afectaciones, calidad de agua, etc. Muchos ríos que desembocan en el Golfo, portando agrotóxicos, residuos de minería y otros, agravándose todo con deforestación de manglar y salinización por sobre-explotación de pozos por grandes plantaciones de meloneras, caña de azúcar…, que favorecen la penetración en tierra de la cuña salina.

Si se quiere conocer más de la vida y el trabajo de estas “mulleres bravas” os recomendamos este precioso vídeo de minuto y medio y este otro elaborado por las propias mujeres marisqueras.

Inaugurado el Centro de acopio de mariscos de 4 empresas de servicios múltiples de mujeres marisqueras de Amapala

El pasado 20 de abril se logró un gran hito para 4 grupos de mujeres marisqueras de Amapala. Fue la culminación del trabajo que se comenzó ya en 2015 con los proyectos de fortalecimiento de la actividad marisquera de estos grupos de mujeres, con financiación de la Cooperación Galega da Xunta de Galicia. Durante este tiempo, nuestra organización socia CODDEFFAGOLF consiguió movilizar más fondos de otros financiadores, como la cooperación Alemana. Este centro de acopio es parte de las acciones en sostenibilidad económica, ambiental y social de nuestro programa de Soberanía Alimentaria en el Golfo de Fonseca de Honduras, apostando por un fuerte empoderamiento de las mujeres y la profesionalización de la actividad marisquera, en la que ellas son mayoría.

Momento de la inauguración


El centro de acopio está en el mercado municipal de Amapala. Reúne condiciones higiénicas de manejo del marisco. Tiene congelador, nevera, lugar de trabajo para limpieza y despiezado, así como envasadora al vacío. Lo usarán 4 grupos de mujeres marisqueras (dos de las cuales visitaron hace un tiempo Galicia y a muchas de las cuales las pudimos conocer con esta campaña). Conformaron un equipo de 8 mujeres para su gestión, con 2 representantes de cada grupo. Ya tienen producto en venta. Ayer se firmaba convenio con la alcaldía para manejo general (limpiez, seguridad, etc) porque el mercado es municipal.

Detalle do interior do centro


Todo fruto de un trabajo incansable de estas mujeres, que tienen que afrontar una brutal brecha de género, desprotección por parte de las administraciones públicas (al dedicarse a un sector muy desregulado como el de la pesca y marisqueo artesanal), así como problemas ambientales que las han llevado al límite en varios momentos, como a principios de 2020 (y encima después llegó la COVID). Estaremos a su lado!

8M. Visibilizando a mulleres bravas de Honduras!

Nunha preciosa campaña impulsada dende AECID-Honduras, presentáronse distintas mulleres traballadoras e lideresas das que colaboran coas distintas ONGD españolas presentes en Honduras. Queremos presentarvos ás que temos a sorte de coñecer e coas que compartimos esforzos nos programas que Enxeñería Sen Fronteiras impulsa no sur de Honduras, neste caso en colaboración con CODDEFFAGOLF e financiación da Cooperación Galega da Xunta de Galicia.

Neste enlace pódense ver as imaxes de catro delas:

  • Lorena Núñez, presidenta do grupo de mulleres marisqueiras de San Lorenzo
  • Nelly Villagra, do grupo de mulleres marisqueiras de San Lorenzo
  • María Teresa Flores, emprendedora do grupo de mulleres marisqueiras Estrellas del Mar de Marcovia
  • Mariela Burgos, presidenta do grupo de mulleres marisqueiras Estrellas del Mar de Marcovia

Neste outro pódese coñecer ao resto:

  • Dania Brugos, comercializadora de alimentos (marisco e tortillas)
  • Grupo de mulleres marisqueras emprendedoras

Aproveitamos para lembrar a visita doutras 6 mulleres bravas a Galicia hai xa ano e medio. A de cousas que pasaron dende aquela…

Eleccións Galegas 2020: as propostas de ESF aos partidos

Dende Enxeñería Sen Fronteiras Galicia fixemos chegar aos partidos unha serie de propostas no eido da Tecnoloxía para os Dereitos Humanos e o Ben Común.

En 2020 cumprimos 27 anos de traballo en Galicia, e pola nosa condición de asociación experta en servizos básicos e tecnoloxía para os dereitos humanos, ese traballo se desenvolveu tanto en Galicia como en diversos países do mundo (actualmente en Honduras). Iso danos unha visión global dos problemas e causas da pobreza e desigualdade, e das posibilidades de actuar dende o local para acabar con elas. Esta visión de cidadanía global e de activismo tecnolóxico é a que queremos poñer ao servizo das organizacións políticas concorrentes ao proceso electoral galego neste ano tan complicado. Máis que nunca, somos conscientes de que a sociedade global é un sistema, e non queremos que haxa elos débiles na cadea, nin en Galicia nin en outros lugares. E non o queremos tanto por unha razón ética e moral, como por outra máis pragmática de pura sustentabilidade socio-ambiental no único planeta que temos para vivir.

A continuación, presentamos as propostas en 8 piares básicos do noso traballo:

  1. Dereito á auga
  2. Dereito á enerxía: novo modelo enerxético
  3. Dereito á alimentación: soberanía alimentaria, desenvolvemento endóxeno e proximidade
  4. Dereito á información e a comunicación: soberanía dixital e transparencia radical
  5. Xestión de residuos: residuo cero
  6. Educación e tecno-ciencia para o ben común
  7. Outras realidades no mundo. Cooperación ao desenvolvemento no mundo post Covid 19
  8. Tecnoloxía para a inclusión

Aquí as tendes!!

Ideas para el mundo que viene. Huertos urbanos

*Foto: https://www.campogalego.com

No es, en absoluto, una idea nueva. Se hizo desde tiempos inmemoriales, pero cuando la ola de hormigón empezó a barrer las ciudades parece que cayeron en el olvido. Pero ya en los últimos años se han ido recuperando y su visibilización social es cada vez mayor. Queremos en este post hacer un recorrido con diversos ejemplos en muchos lugares del mundo. Es posible hacer otro modelo de ciudades y acercar a las personas a los procesos que aseguran su sustento básico. La soberanía alimentaria será un enfoque cada vez más importante en un mundo hiper-conectado, pero con peligros globales que aconsejan modelos de desarrollo más endógenos.

Hay distintos tipos de huertos urbanos. Una clasificación es según si son apoyados desde la administración (local, regional o estatal) o si surgen o se apoyan en iniciativas privadas, bien sean con ánimo de lucro o bien sin ánimo de lucro.

Según la ubicación o tipología, muchas veces se clasifican en estos tipos:

– Huertos familiares o domiciliares, que pueden ser en pequeñas parcelas o incluso en terrazas o áreas sin tierra;

– Huertos comunitarios lucrativos o no lucrativos;

– Huertos escolares;

– Huertos especiales para terapias; por ejemplo, de personas con discapacidades, o para reducir el estrés en grandes ciudades.

– Huertos de ocio y ejercicio; por ejemplo, para personas aficionadas a la agricultura y para ejercicio y alimento de personas jubiladas.

Algunos ejemplos disponibles en la red:

1. INICIATIVAS PÚBLICAS O CON MEDIACIÓN DE LA ADMINISTRACIÓN:

– San Salvador, El Salvador, impulsa los huertos urbanos en época de cuarentena: https://www.telemundo.com/noticias/2020/04/03/en-el-salvador-impulsan-los-huertos-urbanos-en-epoca-de-cuarentena-tmvo9393198

– París, Francia: Una ley permite a cualquier persona en París a tener un huerto. Debe solicitar un permiso y podrá cultivar en cualquier lugar, incluso lugares públicos. Debe contar con el permiso de concesión.

https://www.elblogdelatabla.com/2016/11/reinventar-y-cultivar-calles-paris-permiso-vegetar.html

– Modelo de Cuba. VÍDEO del modelo de agroecología urbana de Cuba. Es un video premiado en varios certámenes. Hablan de huertos urbanos promovidos por el Estado, y organizados o bien de forma particular o bien en cooperativas:

– Ciudad de Todmordem, en Reino Unido, que es un ejemplo a nivel mundial. Quiere producir todos sus alimentos localmente. https://ecoinventos.com/todmordem-produce-todos-sus-alimentos-frescos-localmente/

– Les Avanchets, ciudad de Suíza donde casi todos los habitantes producen sus propios alimentos. Son 900,000 parcelas pequeñas. Es una referencia mundial. https://muhimu.es/medio-ambiente/ciudad-habitantes-cultivan-comida-les-avanchets/

Otro artículo del mismo caso:

https://www.azureazure.com/es/gastronomia/comida-bebida/les-avanchets-esp/

– Lugo, Galicia, España. La alcaldía cede espacios públicos para cultivar huertos. Las personas solicitan el espacio, y se otorgan en función de prioridades (rentas bajas, por ejemplo). Normativa pública de la alcaldía o Ayuntamiento (o Concello) de Lugo: http://concellodelugo.gal/es/actuaciones/hortos-urbanos

– Santiago de Compostela, Galicia, España. Es un referente en España, ya que tiene uno de los ratios más elevados en huertos urbanos por habitante. https://www.campogalego.com/es/santiago-de-compostela-referente-en-espana-en-la-apuesta-por-las-huertas-urbanas/

– También el Ayuntamiento de A Coruña ha impulsado este tipo de iniciativas

– Diputación provincial de Lugo (provincia equivale a agrupación grande de municipios), Galicia, España. Gestionan en varios espacios un número de 175 huertos urbanos cedidos a particulares: https://www.elprogreso.es/articulo/lugo/diputacion-mejora-amplia-175-huertos-rio-rato-paradai/201810181744121339371.html

– Alcaldía de Cuenca, Ecuador. Manual práctico de huerto urbanos en Ecuador: http://www.edec.gob.ec/sites/default/files/Manual%20Pra%CC%81ctico%20de%20%20HuertosUrbanos%20EDEC.pdf

– Publicación de la Sociedad Española de Agricultura Ecológica en 2018, en el marco del III Congreso de Agroecología: Huertos Ecológicos Urbanos y Periurbanos – “Ciudades que alimentan”. https://www.agroecologia.net/wp-content/uploads/2018/04/cdr-congreso-huertos-vd.pdf

– En Bruselas, Bélgica, 19 ayuntamientos del área urbana de la capital, ponen a disposición terrenos para huertos urbanos a grupos comunitarios: https://www.diariolibre.com/actualidad/bruselas-se-suma-a-la-revolucin-de-los-huertos-urbanos-ACDL397227

– Casos de Andernach y Berlín, Alemania: https://www.agrohuerto.com/agricultura-urbana-alemania-huertos-urbanos-andernach-huertos-berlin/

– Casos de China. Crecen los huertos urbanos en los Huttongs, o calles estrechas de la capital Pekín: https://www.agrohuerto.com/huertos-en-los-hutongs-agricultura-urbana-en-china/

– Vídeo Reportaje, huertos urbanos en China. https://www.youtube.com/watch?v=Reiwy2LALRA

– Ejemplo de fábrica abandonada transformada a huerto en China: https://agroalimentando.com/nota.php?id_nota=474

Japón transformó techos de estaciones de tren en huertos urbanos: http://www.plataformaurbana.cl/archive/2014/03/30/japon-estrena-huertos-urbanos-en-las-estaciones-de-trenes/

Japón. Huertos en oficinas: https://www.agrohuerto.com/huerto-oficina-agricultura-urbana-en-japon/

– Huertos urbanos ecológicos en Vancouver, Canadá: https://www.youtube.com/watch?v=TfXz-IpVwzc

– Universidades en Galicia también promueven estos huertos, como la Universidade da Coruña, o la de Santiago de Compostela, que se asignan por sorteo a miembros de la comunidad universitaria que lo soliciten.

2. INICIATIVAS PRIVADAS, de particulares o empresas o de entidades de Sociedad Civil:

A- Iniciativas privadas o de sociedad civil sin ánimo de lucro:

– Red de huertos urbanos de Costa Rica: http://mvmoringa.com/hucr/

Vídeo de la red de huertos urbanos de Costa Rica: https://www.youtube.com/watch?v=lGaLRkQOjVc

– Red de Huertos Urbanos Comunitarios de Madrid, España. Un colectivo de personas que tienen sus huertos urbanos, y publican en este blog noticias y están en contacto.

https://redhuertosurbanosmadrid.wordpress.com/

– Artículo: huertos urbanos en Madrid, cultiva tus propias verduras en tu barrio. https://www.elespanol.com/cocinillas/reportajes-gastronomicos/20190724/huertos-urbanos-comunitarios-madrid-come-propias-verduras/415959097_0.html

– Ejemplo Huertos Montes de Madrid, España. Una iniciativa de una Fundación sin ánimo de lucro.

https://www.huertosmontemadrid.es/

– Ejemplo iniciativa Agrupar, Quito, Ecuador, Vídeo: https://www.youtube.com/watch?v=JZcS5LRwRi0

– Algunas guías para hacer huertos particulares en terrazas o espacios sin tierra: https://www.cultivarmihuerto.com/crea-tu-huerto/cultivo-huerto-terrazas

– En Galicia hay iniciativas como la de Amigos da Terra en Ourense: https://amigosdaterra.net/info/160415_adt/areas-de-traballo/agricultura-e-alimentacion/

B- Iniciativas privadas con ánimo de lucro. Generalmente porque alquilan terrenos a particulares que quieren sembrar su propio huerto.

– Alquiler de huertos en Madrid, España, con ´animo de lucro, rentando superficies:

https://www.huertosazor.es/es/?utm_source=ADWORDS&utm_medium=cpc&utm_campaign=84075&u=https://www.huertosazor.es/es/&gclid=EAIaIQobChMI1YPA7Pmd6QIVSb7ACh3TgwAzEAAYASAAEgKJ3vD_BwE

– Alquiler de huertos urbanos en Valencia, España: http://microhuertosurbanosvalencia.com/

Día da Loita Labrega

Hoxe, 17 de abril, celébrase o Día da Loita Labrega, conmemorando aquel 17 de abril de 1996, no que foron asesinadas en El Dorado dos Carajás, Estado de Pará, 19 labregas do Movemento Sen Terra de Brasil.

Un dos eidos de traballo tradicionáis en Enxeñería Sen Fronteiras é o Dereito Á Alimentación. Xa hai anos que traballamos neste dereito cun enfoque concreto, o da Soberanía Alimentaria (que inclúe a defensa do territorio e un modelo de desenvolvemento endóxeno). Aquí se pode ver o que facemos en Honduras e Galicia (e con quen, xa que non o facemos soas), pero ten moito que ver co concepto de participación e goberno das persoas en elementos claves para a vida, do “reapropiamento da tecnoloxía” e de poñela ao servizo do ben común, enfoque que ESF defende nos distintos sectores nos que traballa (soberanía dixital, enerxética ou hídrica e, en xeral, unha tecnoloxía para o desenvolvemento humano, o ben común e a emancipación).

Enxeñería Sen Fronteiras quere reivindicar máis que nunca a importancia de todas esas persoas que producen o que comemos, dende o local e o pequeno, que é o xeito de poñer a vida no centro, e NON a especulación dada polo extractivismo e a acumulación na que naceu e que promove a agroindustria. É a pequena agricultura e o desenvolvemento endóxeno os xeitos de facer máis resiliente o sistema no que vivimos, para que ninguén quede atrás (nin nós nin os que virán), e queremos chamar a atención sobre este cambio de modelo aproveitando esta época onde, pola parálise causada pola enfermidade COVID-19, lle podemos ver mellor que nunca as costuras á nosa sociedade. O pequeno é fermoso. O pequeno é grande.

Por iso, nestas últimas semanas, dende Enxeñería Sen Fronteiras quixemos amosar o noso apoio a varios manifestos:

  • Na defensa da autoxestión, promovido pola Rede de Apoio Mútuo de Lugo, asinado por 30 organizacións galegas, que se fixo chegar á Consellería de Medio Rural, e pretende a regulación do traballo en hortas de autoconsumo a máis de 500 metros, e sen necesidade de contar con carnet de manipulación de fitosanitarios. Esta produción autónoma vai ser máis importante que nunca, e tal como estaba regulado non se adaptaba á realidade rururbana galega.
  • Defensa dos mercados de proximidade en Galicia para a súa reapertura, promovido polo Sindicato Labrego Galego
  • 600 organizacións todo o Estado Español presentaron unha carta aos ministerios de Sanidade e Consumo o 8 de abril, onde se solicita formalmente que se “diten as instrucións pertinentes ás comunidades autónomas e concellos para que se busquen solucións para os mercados non sedentarios de proximidade”. Neste caso participamos a través da Federación Española de Ingeniería Sin Fronteras.

Ademais, no eido do Dereito Humano á Auga, tamén houbo movemento. A auga é parte clave da soberanía alimentaria, pero ten especificidades importantes máis aló do que é a produción alimentaria labrega que hai que ter en conta, e queremos aproveitar para chamar a atención sobre elas:

Grazas a todos os labregos e labregas e todas as organizacións que as apoiades en todo o mundo, estamos convosco na loita. A terra para quen a traballa e a coida.