Enxeñeria Sen Fronteiras

Boletín Oficial ESFeiro: xaneiro 2021

/in ,

Nesta ocasión, no apartado de enlaces de interese, deixamos unha sección especial adicada ao Sahara Occidental, onde nas últimas semanas produciuse unha preocupante escalada de violencia, e é unha realidade á que en ESF somos moi sensibles, pois traballamos tempo nos campamentos de refuxiados e tamén en Galicia dando a coñecer a súa problemática.

    Outro suceso que nos impactou foi o comezo da cotización da auga en mercados de futuros (de feito, o vindeiro 20 de xaneiro ás 19 falaremos sobre este tema no noso vindeiro ciberfaladoiro, encontro informal para falar do que nos preocupa vía teleconferencia, ao que nos encantaría que viñeras, o cal podes facer nesa data simplemente pinchando aquí).   

CONTIDOS

  • Vida Asociativa
  • Honduras
  • Enlaces de interese
  • E no próximo mes …
  • A ESFrase do mes

VIDA ASOCIATIVA

    Como parte da participación de varias persoas de ESF no curso de xestión por resultados da CGONGD creamos un grupo de telegram ESFeiro para poder compartir dúbidas e materiais sobre temas máis técnicos de xestión de proxectos de cooperación (marco lóxico, xestión por resultados, xestión do cambio e de procesos e demais “palabros” do mundo da cooperación). Se tes interese, podes entrar sen chamar neste enlace.

    Ademais, tivemos dous ciberfaladoiros no mes, un sobre os problemas que deixaron os furacáns Eta e Iota en Honduras e estratexias futuras de traballo no país (no que contamos coa nosa xente no país e do que aquí están as reflexións que sairon), e outro sobre comercio local e compras por internete, con motivo da cercanía do Nadal. Tamén falamos sobre Educación e Software Libre no noso Grupo de Apoio Mútuo Dixital, e fixemos un pequeno encontro formativo para aprender a organizar mapathones.

    O día 19 de decembro tivemos por vía telemática unha Asemblea Xeral extraordinaria da asociación, para vernos as caras e falar de como nos foi en 2020 e o que nos deparaba o novo ano (presentando as contas previstas para 2021). Vai adxunta a acta, por se tes interese en saber de que se falou.

    Sobre eventos “en físico”, en A Coruña se pode visitar até o 5 de febreiro a exposición a aire libre Tecedoras do Cambio, e ademáis dende ESF apoiuse a campaña de Rebelión polo Clima de protesta ante empresas en Galicia polo “lavado verde” co que agochan a súa “inacción climática”.

HONDURAS

    Durante decembro fíxose un importante traballo con AHJASA deseñando un novo proxecto que veña paliar os problemas que deixaron os furacáns Eta e Iota no acceso á auga potable.

    Continuouse o traballo no programa de soberanía alimentaria destacando tres actuacións:

– nova versión máis lixeira da app de mapeo participativo de áreas sensibles ambientais en Honduras SIROS traballando con CODDEFFAGOLF e o CartoLab da UDC (implicando ademais á Universidade Nacional Autónoma de Honduras), co apoio da Xunta de Galicia,

– impulsando a selección de variedades locais de sementes co apoio da Agencia Española de Cooperación Internacional para el Desarrollo (AECID)

– monitoreo de bivalvos, cando se cumple un ano da misteriosa mortandade dos mesmos da que aínda se está tratando de esclarecer as causas, e que iniciou un annus horribilis para as mulleres marisqueiras do sur de Honduras, ás que seguiremos apoiando en 2021.

    Séguese traballando ademais na Fase 2 proxecto de fortalecemento das “oficinas municipais da muller” (OMM) dos 7 municipios da Mancomunidad NASMAR e apoio a actividades produtivas de grupos de mulleres, co apoio do CEXEF da UDC na parte de orzamentos etiquetados de xénero.

ENLACES DE INTERESE

Auga

Comunicación para o (como) desenvolvemento

Consumo responsable

Cooperación e ONGD

Educación para o desenvolvemento

Iniciativas

Investigación para o desenvolvemento 

Mundo

Especial Sahara Occidental

Políticas e modelos de desenvolvemento

Sensibilización

Soberanía alimentaria e desenvolvemento rural

Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)

Tecnoloxía para o desenvolvemento humano

Voluntariado e Persoas

E NO PRÓXIMO MES …

   Para máis info sobre cursos e eventos en Galicia  consulta a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD (ou subscríbe ao seu boletín quincenal, que conta con ofertas de emprego; formacións e actividades; novidades do sector; convocatorias de bolsas e subvencións; propostas de voluntariado, etc.). Tamén nas nosas redes sociais Facebook,  instagram e Twitter difundimos eventos de interese externos a ESFGalicia de temas vinculados ao noso traballo. 

A ESF-RASE DO MES

Creo que o mero feito de existir implica certa responsabilidade co futuro, co que existirá despois que nós. Se fomos quen de construir avións, submarinos, satélites espaciais, deberiamos ser quen de transformar o mundo que nos rodea, de xeito que todos podamos vivir polo menos dignamente. É case inconcibible que nesta era da “tecnoloxía” haxa xente que morra de fame, que nunca vira un médico… Felipe a Lavinia no libro La mujer habitada, de Gioconda Belli

Enxeñeria Sen Fronteiras

Cibefaladoiro. Contra vientos huracanados. Efectos del Iota y el Eta en Honduras

/in ,

El todavía reciente paso devastador de no uno sino dos huracanes por Centroamérica, suscitó que la semana pasada en ESF organizásemos un Ciberfaladoiro para tratar el tema del impacto que tienen este tipo de catástrofes naturales. Concretamente nos centramos en los daños materiales y personales que han causado ambos ciclones, Eta primero y Iota después, sobre la zona de El Salvador, Honduras y Nicaragua el pasado mes de noviembre. Contamos con el inestimablemente valioso testimonio de Elmer, estrecho colaborador de ESF en Honduras (es nuestro secretario técnico).

Antes de que se conectase Elmer (que estaba ocupado en una reunión y se unió al ciberfaladoiro en su hora de comer, por el cambio horario), charlamos un poco para ponernos en contexto. Sabemos que los huracanes pueden ser devastadores y más si su ira se desata sobre países empobrecidos. Las impactantes imágenes que hemos visto estas últimas semanas de lluvias torrenciales, crecidas, inundaciones, personas huyendo o refugiadas en lo lato de los tejados, hielan la sangre. Los daños directos ya están más o menos evaluados, se sabe que han sido mayores en la zona norte del país. Los indirectos se tardarán más en conocer pero también están ahí. La zona del golfo de Fonseca, al sur, donde se localiza la mayoría del trabajo que lleva a cabo ESF, ha sufrido en menor magnitud el impacto estos ciclones. Hay que destacar que, al estar a finales de la estación húmeda, una de las cosechas (“la postrera”) estaba casi lista para ser recogida, y mucha se ha perdido. Esto supone un paso atrás en el trabajo que viene desarrollado ESF sobre soberanía alimentaria estos últimos años. También una razón más para seguir con el trabajo duro.

En realidad esto ha venido a complicar una situación ya de por si difícil. Honduras lleva ya mucho tiempo con problemas políticos y económicos, últimamente a esto se le ha sumado la crisis del coronavirus. Tampoco ha sido buen año para el sector marisquero que ha experimentado una bajada considerable debido a una misteriosa mortalidad de las especies marinas. Nadie esperaba la “mala suerte” de que a estas alturas de la estación húmeda (casi acabada) se desarrollasen huracanes de tal poder destructor. No dos seguidos. Como es lógico se espera ayuda humanitaria a escala internacional en esta situación que tanto recuerda a la vivida en 1998 con el huracán Mitch, sin embargo se augura que esta vez sea menos generosa y que llegue tarde [1].

Acabado este preludio que también puede entenderse como una introducción o mismo un resumen, pasamos a la parte en la que contamos con Elmer. Aunque no fue exactamente una entrevista, sino más bien un coloquio, a modo de simplificación vamos a presentarla como tal.

Ciberfalantes – ¿Cómo han afectado los huracanes al sur del país? (recordemos que al sur es donde trabaja ESF y donde vive el propio Elmer).

Elmer – En la zona sur fue poca la lluvia, pero si hubo crecidas porque el río Choluteca viene de la zona de Tegucigalpa (la capital, en el centro de Honduras, más afectada). Como ya había temporada de cosecha de frijoles y maíz las pérdidas en las tierras que se inundaron y también por la falta de sol, fueron muchas. Aquí en el sur se dice que se ha perdido un 50%, en el norte 90%, zonas que todo se ha perdido (100%). El problema es que al norte también están las tierras más productivas (hortalizas, grano).

C – ¿Han sido estos huracanes distintos a otros que hayas vivido?

E – Sí, esto ha sido diferente. Es normal que en esta época pueda haber tormentas. Pero no tanta…el huracán Mitch (1998) es el anterior referente.

C – ¿Dio tiempo a evacuar? ¿Funcionaron las medidas preventivas?

E – Sí, en la zona sur funcionó. No hubo pérdidas humanas. En la zona norte la zona norte lo que pasó es que la gente tuvo miedo de dejar sus hogares, se negaron a dejar lo que tenían. Al final muchos lo perdieron todo, algunos hasta la vida por desgracia. Se hizo un llamamiento pero mucha gente lo desoyó.

C – ¿Cuánto tiempo tuvieron para reaccionar?

E – Antes de que empezara el huracán Eta había un feriado (día festivo) planeado (la Semana Morazánica). La central de huracanes de EEUU [2] avisó de él. Se llegó a decir que iba a ser como 2 Mitch. El gobierno tuvo tiempo a desalojar a la gente, pero en vez de dedicar recursos a esto lo que hicieron fue desviar estos recursos para la prevención de la COVID19 para asegurar el feriado. O sea, en vez de divulgar en prevención de huracanes y evacuación ordenada se habló de covid durante los días precedentes a Eta. Se les juntó todo.

C – ¿Cómo se ha actuado, tanto a nivel interno como externo, para paliar esta catástrofe?

El Salvador destinó ayuda humanitaria muy temprano, aunque hubo denuncias porque no se gestionó bien la logística y el almacenaje de esta ayuda. Gran parte de esta ayuda se “perdió” por el camino o se pudrió en almacenes. Hay que recordar que gran cantidad de gente quedó sin nada y era prioritario que recibieran esa ayuda. Ahora las personas responsables están en proceso de investigación. Ahorita está habiendo bastante acción política. El gobierno actual ha sacado un proyecto que se llama “No estás solo” para ayudar a los afectados. Las ONG también están ayudando. Entre las medidas clave las prioritarias giran en torno a otorgar vivienda a estas personas y de darles una oportunidad de reintegrarse. Por ejemplo a los agricultores que se han quedado sin tierras. Os voy a contar una anécdota para que veáis el papel de las autoridades durante la catástrofe: justo después de que pasara Eta, con el tiempo todavía revuelto, muchos sureños salieron con sus barcas a ayudar a sus hermanos norteños. Contra viento huracanado navegaron dispuestos a llevar víveres a las zonas más castigadas. Pues bien, resulta que la policía se dedicó a parar lanchas y multarlas por no tener los permisos en regla, y tras requisar los materiales (a veces requisaban también la lancha) mandaron a los tripulantes de vuelta. Algo parecido pasó con la ayuda de organizaciones como Cruz Verde Internacional que fueron obligadas a ceder su cargamento humanitario a las autoridades para que en teoría estas lo gestionaran.

Aquí se abre un pequeño debate ya que es cierto que en estos casos, para evitar el caos, es importante que haya un mando centralizado que gestione un poco todo. Pero también es cierto que, como pasó con la ayuda de El Salvador, mucha de esa ayuda puede no alcanzar su objetivo si su gestión es mala. También se habla que el gobierno buscaba acaparar poder con esta estrategia de requisar el material, que se viera que eran ellos los que la entregaban daría buena publicidad.

Entrando ya en la parte final del Ciberfaladoiro le preguntamos a Elmer sobre las consecuencias y la magnitud del desastre.

C – ¿Qué efectos vamos a ver de ahora en adelante?

E – Ya de antes teníamos un problema con la producción de comida (Honduras consume más comida de la que produce, importa gran cantidad [3]). Muchas tierras de cultivo están siendo dedicadas a caña de azúcar o palma africana por parte de multinacionales. Con esto, la escasez de alimentos se va a agudizar. Las reacciones del gobierno parece que van a ir enfocadas a apoyar a la empresa privada, incluidas estas multinacionales, y para el turismo. Descuidan, pues, el tema de la soberanía alimentaria, lo que creo que es un grave error para el largo plazo. También se esperan campañas de publicidad para las elecciones que son el año que viene, tal vez sobornos baratos (“vótame y te doy casa” y que la casa sea una chabola pero es mejor que nada). La gente a veces siente genuino agradecimiento por aquellos que los ayudan, aunque esta ayuda sea interesada. Hay mucho caciquismo.

C – ¿Qué porcentaje de la población ha sido afectada por esto huracanes? ¿Cuánta área? ¿Qué pasa con los negocios?

E – Las zonas por las que han pasado los huracanes cubren el 90% del territorio. Los mayores desastres fueron en la cuenca del río Sula. En esas zonas la totalidad de las personas se han visto muy perjudicadas y los negocios han quebrado prácticamente todos también, solo les queda la esperanza de que les salgan bien las reinversiones o que les ayude el gobierno. No hay seguros que cubran estas catástrofes, ni bancos que financien una reconstrucción sin garantías. Se necesita ayuda internacional. El Salvador ha hecho algo pero no puede más. Hay un sistema muy malo de impuestos en Honduras, los ricos pagan menos porque tienen exenciones fiscales con la excusa de que generan trabajo. Esto último está yendo a más con el desarrollo de zonas especiales de empleo y desarrollo económico (ZEDE [4]) que son zonas francas en las que hay leyes e impuestos distintos, enfocando todo a que se genere trabajo. Hay muchas extorsiones y amenazas contra la gente que no quiere ceder sus terrenos para que se desarrollen estas “ciudades modelo”. Mientras, la canasta básica está alta, el combustible está por las nubes. El salario mínimo no aumenta de forma acorde. Igualmente, muchas grandes empresas se saltan la ley y pagan por debajo del salario mínimo. Además, no hay opciones para cambiar de trabajo porque no hay tanta oferta laboral. El pequeño comercio tampoco pagan muchas veces el sueldo mínimo.

C – ¿Cómo están los ánimos de la gente?

E – Pues, paradójicamente, el pueblo no se está dejando derrotar. Está comprendiendo que el gobierno no les ayuda, ni lo va a hacer, entonces que su alternativa es autoorganizarse de manera autónoma. Y esto les va haciendo más fuertes. Se piensan que les están hundiendo pero les están alzando. En realidad ya llevan tiempo con manifestaciones, de antes de la pandemia.

C – ¿Hay perspectiva de futuro?

E – Por ahora tenemos esperanza en las elecciones del año que viene.

Elmer se tiene que ir a comer. Los Ciberfalantes quedamos pensando en el perfil que debe tomar ESF en Honduras en este contexto de cambio social. Acaba este Ciberfaladoiro, hasta el próximo!

[1]. https://www.univision.com/noticias/america-latina/tras-el-paso-de-iota-y-eta-ayudara-estados-unidos-a-honduras-y-nicaragua-como-hizo-tras-el-huracan-mitch

[2]. https://www.cdc.gov/nceh/features/hurricanepreparedness/index.html

[3]. https://revistasumma.com/honduras-importa-un-60-de-alimentos-que-consume/#:~:text=El%2060%20%25%20de%20los%20alimentos,la%20seguridad%20alimentaria%20del%20pa%C3%ADs

[4]. https://youtu.be/ZU3QkNT_HGo

Enxeñeria Sen Fronteiras

Boletín Oficial ESFeiro: decembro 2020

/in ,

CONTIDOS

  • Vida Asociativa
  • Honduras
  • Enlaces de interese
  • E no próximo mes …
  • A ESFrase do mes

VIDA ASOCIATIVA

    O 27 Novembro estivemos no Ciclo Novos Tempos A Coruña Global, falando sobre municipalismo e cooperación. A administración local é a máis próxima e pode promover mellor a visión “glocal” (pensar en clave global e de solidariedade internacional, actuando dende o local). Se non puideches estar, podes velo aquí (a nosa participación comeza en 1h 03min 33seg).

    Tamén continuamos a celebrar máis ciberfaladoiros, este mes tivemos unha sesión adicada o documental “O dilema das redes sociais” onde debatemos sobre o uso destas e como inflúen na sociedade. Noutra estivemos falando sobre o comercio local e como lle afecta o aumento das compras por internet, especialmente nas grandes plataformas.

    Ademais, continuamos a organizar encontros do Grupo de Apoio Mútuo Dixital.

HONDURAS

Este mes queremos presentarvos a páxina web da Mancomunidade NASMAR, coa que levamos xa dende 2014 traballando, e que por fin están en internet con novos contidos.

Ademais, fixémonos eco da traxedia do furacán Eta, que logo aínda tivo un novo episodio co furacán Iota, e que causaron gravísimos danos no país. Seguiremos máis que nunca apoiando ás súas xentes, esperamos que coa túa axuda. En novembro, avanzaron os traballos no programa de soberanía alimentaria con CODDEFFAGOLF, con formacións en DHANA (Dereito Humano á Alimentación e á Nutrición Axeitada).    

Aproveitamos para dar a coñecer o acadado cun proxecto rematado en 2020, tamén neste programa de soberanía alimentaria e defensa do territorio, traballando no fortalecemento de organizacións da sociedade civil que velan polos dereitos ambientais no sur de Honduras.

ENLACES DE INTERESE

Auga

Comunicación para o (como) desenvolvemento

Consumo responsable

Cooperación e ONGD

Educación para o desenvolvemento

Iniciativas

Investigación para o desenvolvemento 

Mundo

Políticas e modelos de desenvolvemento

Sensibilización

Soberanía alimentaria e desenvolvemento rural

Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)

Tecnoloxía para o desenvolvemento humano

Voluntariado e Persoas

E NO PRÓXIMO MES …

   Para máis info sobre cursos e eventos en Galicia  consulta a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD (ou subscríbe ao seu boletín quincenal, que conta con ofertas de emprego; formacións e actividades; novidades do sector; convocatorias de bolsas e subvencións; propostas de voluntariado, etc.). Tamén nas nosas redes sociais Facebook,  instagram e Twitter difundimos eventos de interese externos a ESFGalicia de temas vinculados ao noso traballo. 

A ESF-RASE DO MES

De súpeto decatámonos de que en realidade temos que asegurarnos de que a web esté servindo á humanidade. Non só manténdoa libre e aberta, senón asegurándonos de que as cousas que as persoas constrúen neste espazo realmente estean axudando á democracia”.

Tim Berners-Lee

Enxeñeria Sen Fronteiras

Ciberfaladoiro: Comercio local e as compras vía Internet

/in ,

Durante a pasada edición do “Ciberfaladoiro Esfeiro” tivemos a oportunidade de partillar impresións sobre un tema de actualidade coa achega do Nadal: o comercio local e as compras online.

Compañeiras e compañeiros de Reino Unido, Catalunya ou Galicia compartimos as problemáticas entre estes dous termos “comercio local” e merca “online” que, tal como fomos desenvolvendo, non teñen por que ser contrapostos. Así de primeiras xa detectamos a distinción entre comercio local vs grandes superficies e comercio online vs presencial.

Primeiramente xurdiron diferentes opinións ao respecto das compras online. En concreto, falouse do seu impacto medioambiental respecto á compra presencial.

Comentouse un estudo (podedes atopalo, xunto con outras referencia do falado, nos enlaces de abaixo) de Greenpeace que asegura que, postos a facer compras vía online, pode mellorarse ese impacto pedindo que o envío se faga a un punto de recollida, en lugar de ao domicilio. Deste xeito, evítase ese “último quilómetro”. Nesta liña, comentouse o impacto do embalaxe no caso de mercar por esta vía.

Tamén se resaltou, en base a un exemplo dunha pequena tenda local, a dificultade para adaptarse ao comercio online. O tempo de recepción de pedido, preparación, seguimento e confirmación de recepción supón un tempo e esforzo que moitas veces o pequeno comercio non pode asumir. Ademais, coméntanse as problemáticas debidas ás comisión asociadas ao pago vía tarxeta e vía Internet.

Aínda así xurdiron tamén achegas sobre o feito de que moitas pequenas empresas teñen que mellorar a nivel tecnolóxico/venda online. Do mesmo xeito, a carencia de servizos como as devolucións supoñen unha barreira fronte ás grandes superficies.

Un punto importante da conversa foi a identificación coa compra online e en grandes superficies co “quero isto sen máis historias”, ademais de evitar cola. Apréciase una forte relación entre unha cultura do “aceleracionismo”, ir rápido, ser produtivos, etc., que bate coa filosofía do comercio de proximidade. A loita por ou contra a inmediatez.

No medio de toda esta problemática, coméntase como están a desaparecer as pequenas tendas de barrio, o que tamén leva a unha falta de acceso a determinados produtos no rural, relacionando isto cunha concentración non sostible de agrupacións urbanas. Se este proceso está a producirse amodo nos pobos e cidades, cada vez máis invadidos pola grandes superficies; no comercio online, o feito de ter máis medios, fixo que sexan estas grandes superficies as primeiras en “chegar” e cubrir este baleiro, sendo agora moi difícil a entrada do comercio local nesta vía.

Por último, gustaríanos achegarvos algunhas ideas que se comentaron para loitar contra estas desigualdades comerciais existentes

– Empregar páxinas coma Amazon coma buscador de opinións de produtos e unha vez tes unha idea clara do que queres mercar buscalo en tenda física.

– Prestar atención ás tendas que venden os artigos que estás a mercar en páxinas coma Amazon, buscar a súa páxina web e mercala a través desta (ou, se está preto, en persoa).

Tamén vos achegamos as seguintes iniciativas e páxinas de interese sobre o tema deste ciberfaladoiro:

Alternativas:

https://dbarrio.com/

http://www.mercadodeabastosdesantiago.com/

https://amtega.xunta.gal/es/aplicaciones/mercados-y-plazas-de-galicia

exemplo de pequeno negocio rural tradicional con venta en liña: https://carabunhas.com/

https://benmercado.gal/market/gl/

https://www.todostuslibros.com/

https://www.mercadosocial.net/galicia

En Barcelona:

https://www.mensakas.com/es/

Contra a filosofía da inmediatez:

El DECRECIMIENTO explicado en 1 minuto: caminamos lento porque vamos lejos

O artigo de Greenpeace comentado:

https://es.greenpeace.org/es/noticias/ecommerce-comercioelectronico/

Black Friday:

https://www.elsaltodiario.com/consumismo/greenpeace-graves-impactos-ambientales-comercio-electronico-online-black-friday

Prácticas chunguillas de Amazon:

https://www.businessinsider.es/amazon-vigila-empleados-impedir-creen-sindicatos-732069

https://www.eldiario.es/economia/amazon-infiltra-espias-almacenes-europeos-vigilar-trabajadores-grupos-sindicales_1_6458286.html

Enxeñeria Sen Fronteiras

Boletín Oficial ESFeiro: novembro 2020

/in ,

CONTIDOS

  • Vida Asociativa
  • Honduras
  • Enlaces de interese
  • E no próximo mes …
  • A ESFrase do mes

VIDA ASOCIATIVA

    Durante o mes de outubro, seguimos organizando ciberfaladoiros, enfocados como encontros informais para manter espazos de reflexión e vínculos na base social. Na liña dos últimos ciberfaladoiros, de coñecer situacións de conflicto ambiental e/ou social en Galicia, da man de persoas de ESF que os están vivindo de primeira man, puidemos falar sobre impactos da minaría extractivista coa presidenta da Asociación de Afectadas polas Canteiras de Budiño, e tamén con dúas persoas que estiveron a vivir dende hai máis de 10 anos os problemas nos estaleiros de Ferrol, como industria sobre a que pivota a economía de Ferrol-terra. Xa se pode ver ademais a intervención que fixemos na Flisol (conferencia sobre software libre), falando de por que para unha organización como ESF o avance na soberanía dixital é parte imprescindible para a transformación cara unha sociedade máis xusta e solidaria. Continuamos ademais cos encontros do Grupo de Apoio Mútuo Dixital, ao que calquera se pode unir para saber máis sobre como reutilizar vellas computadoras usando software libre, neste contexto tan “en liña”.

HONDURAS

    En Honduras o traballo segue nos dous programas de traballo de ESF. No de Soberanía Alimentaria e Defensa do Territorio séguese traballando a mellora participativa de sementes, desta volta co sorgo. No eido pesquero e marisquero, sigue o problema da morte dos moluscos que se empezara a detectar a finais de 2019, o cal, unido á pandemia da COVID19, está provocando un escenario moi delicado no sur de Honduras para os grupos de mulleres marisqueiras coas que traballamos. Afortunadamente, a temporada de choivas foi boa e houbo boas colleitas, pero moita dificultade para a comercialización polas restriccións de mobilidade. Estase por outra banda iniciando a segunda fase da liña de traballo en xénero, na que, entre outras cousas, se traballará en experiencias piloto de etiquetado de xénero de orzamentos municipais
    O programa de defensa do Dereito á Auga segue á espera de acadar financiación. No entanto, segue habendo resultados tempo despois do remate da Fase 4 do programa, neste caso coa contratación de persoal técnico comunitario de promoción da auga, formado dentro do programa de AHJASA.

ENLACES DE INTERESE

Auga

Comunicación para o (como) desenvolvemento

Consumo responsable

Cooperación e ONGD

Educación para o desenvolvemento

Iniciativas

Investigación para o desenvolvemento 

Mundo

Políticas e modelos de desenvolvemento

Sensibilización

Soberanía alimentaria e desenvolvemento rural

Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)

Tecnoloxía para o desenvolvemento humano

Voluntariado e Persoas

E NO PRÓXIMO MES …

   Para máis info sobre cursos e eventos en Galicia  consulta a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD (ou subscríbe ao seu boletín quincenal, que conta con ofertas de emprego; formacións e actividades; novidades do sector; convocatorias de bolsas e subvencións; propostas de voluntariado, etc.). Tamén nas nosas redes sociais Facebook,  instagram e Twitter difundimos eventos de interese externos a ESFGalicia de temas vinculados ao noso traballo.

A ESF-RASE DO MES

O que o impide (unha revitalización do rural) non é só a incompetencia dos responsables, senón as súas políticas que camiñan deliberadamente no sentido da desertización rural dirixidas por determinados intereses empresariais que precisan un territorio desertificado, envellecido e sin perspectivas de futuro para facilitar a implantación dos seus negocios. Unha vez máis non é unha cuestión técnica, senón política.

Antón Sánchez

Enxeñeria Sen Fronteiras

Huracán Eta en Honduras

/in ,

En medio de los efectos de la pandemia de COVID19, Centroamérica se enfrenta a otra amenaza. Sobre todo Honduras y Nicaragua sufren desde hace días los efectos del huraćan Eta.

Con la información de las organizaciones con las que trabajamos en Honduras y revisando los partes de emergencias, creemos que posiblemente los mayores efectos (además de la cifra de personas fallecidas hasta el momento, entre 11 y 20 según fuentes), se verán en unos meses. Se habla de muchas infraestructuras y cultivos dañados que van a hacer retroceder un paso más a la ya difícil situación del país. En fotos y vídeos que acompañamos a esta entrada nos podemos hacer una idea de a qué nos referimos.

En Honduras, la zona norte ha sufrido el impacto más directo. Se trata de una zona llana muy poblada en la costa del Caribe. Se han dado graves inundaciones y muchas familias seguían ayer noche en los tejados de las casas y otros refugios que pudieron encontrar. Deslaves (desprendimientos) que provocaron carreteras cortadas, puentes caídos o con peligro para el paso y una zona con gran producción de maíz, justo en el momento pre-cosecha, que seguramente haya perdido mucha producción. Por eso se teme que en los próximos meses haya que lamentar un incremento de la pobreza… y la repetición de lo que se dio después de las lluvias torrenciales de otoño de 2018: caravanas de migrantes.

Nosotras trabajamos en el Sur – zona Pacífico. Nuestra oficina y de nuestras socias hondureñas está en una zona que no suele dar problemas de inundaciones porque no bajan ríos grandes cerca. Y en esa zona no llovió tanto, pero el río Choluteca baja desde el centro del país cargado de agua, con lo que se esperaba el pico de inundación esta madrugada y ayer a la tarde se estaba trabajando intensamente para desalojar toda la zona inundable. Es una zona grande… pero parece que se ha trabado rápido para desalojar según nos informan. Esperamos que no haya que lamentar más víctimas y se minimicen en lo posible los efectos. Desde Enxeñería Sen Fronteiras Galicia seguiremos trabajando para apoyar estrategias de resiliencia y de denuncia popular codo con codo con nuestras socias de la zona (CODDEFFAGOLF, AHJASAS y Mancomunidad de Municipios NASMAR).

  • Derrumbe sobre carretera
  • Personas refugiadas en tejados, zona norte
  • Derrumbe de puente
  • Río Choluteca
  • Río Goascorán en Caridad

El apoyo internacional y una relación más justa entre países se hace cada vez más imprescindible, cuando cada vez es más complicado revertir los efectos de catástrofes que, en gran parte, vienen dadas por malas prácticas del extractivismo y el colonialismo.

A continuación compartimos algunos de los vídeos enviados por nuestras fuentes:

Enxeñeria Sen Fronteiras

Primeiras contratacións do persoal formado no programa de técnicas en administración de sistemas de auga

/in ,

Medio ano despois de rematado este proxecto, financiado pola Xunta de Galicia e cun aporte das compas de Ingeniería Sin Fronteras Aragón a través dunha campaña de “merchandaising hídrico”, seguimos vendo resultados que esperamos poder seguir impulsando se acadamos financiación para seguintes fases do noso programa de Defensa do Dereito á Auga en Honduras (niso estamos!). Mentres se conclúe a etapa de entrega de certificados ao persoal técnico capacitado co Programa de Persoal Técnico Certificado en Administración, Operación y Mantenimiento de Sistemas de Agua y Saneamiento da Asociación Hondureña de Juntas Administradoras de Agua y Saneamiento (AHJASA), ao que se contribuiu co proxecto, xa se comeza a promocion para a contratación do mesmo en grupos de aproximadamente 6 comunidades (aldeas) por persoa técnica formada. Este persoal técnico vai facilitar todo un proceso de desenvolvemento en xestión dos sitemas de abastecemento e saneamento en cada comunidade que participe na contratación da asistencia ofrecida. Do que se trataría é de que as propias comunidades poidan xuntarse varias para pagar o salario dunha persoa que se ocupe do sistema. No folleto da imaxe pódese ver máis información.

Folleto informativo sobre o programa de formación de persoal técnico

Confírmannos dende AHJASA a contratación das primeiras dúas persoas técnicas segundo o seu plan proposto ás comunidades, despois de que se formaran co programa mencionado, un en Olancho e outro en Francisco Morazán (neste caso, dentro dos programas de AHJASA con outras financiacións). Outras dúas asambleas comunitarias que se realizaron, aprobaron xa asinar os respectivos contratos para recibir a asistencia deste perssoal técnico certificado. Ademais, na recente reunión da Junta Directiva de AHJASA de Amapala (no sur de Honduras, onde si apoiamos directamente o programa), como contan só cun técnico, falouse de que probablemente van ter que buscar outra persoa técnica das formadas polo programa.

Reunión en Sabana Grande (departamento Francisco Morazán)

Reunión en Amapala (departamento de Valle)
Enxeñeria Sen Fronteiras

Boletín Oficial ESFeiro: outubro 2020

/in ,

CONTIDOS

  • Vida Asociativa
  • Honduras
  • Enlaces de interese
  • E no próximo mes …
  • A ESFrase do mes

VIDA ASOCIATIVA

    O 8 de Setembro foi o día da persoa cooperante, a nosa Raquel, representante en Honduras de Enxeñería Sen Fronteiras, deu voz ás cooperantes galegas polo mundo na Radio Galega Galicia por diante e tamén na TVG. Orgullosas de todas a nosas expatriadas!     Durante este mes seguimos coas reunións, cada 15 días, do Grupo de Apoio Mútuo Dixital, así como os ciberfaladoiros (podes ver os resumos dos que fixemos sobre o Futuro da Cooperación e sobre o problema de As Pontes. O 26 de outubro participamos na Flisol2020 (evento de difusión de Software Libre), gravada en A Coruña e retransmitida en liña, onde falamos sobre “Soberanía dixital para a defensa dunna cidadanía global: o caso de Enxeñería Sen Fronteiras” (se non puideches estar, aquí a podes ver, e aquí descargar todos os relatorios co son mellorado). Xa podes coñecer o que fixemos na asociación en 2019 coa nosa memoria. Pero aquí podes atopar 6 infografías resumo das diferentes actividades e proxectos, para que se vexa máis bonitiño. O 27 Septembro fixemos o primeiro roteiro ESFeiro da tempada, desta volta no Río Maneses. Foi todo un éxito e xa estamos agardando o seguinte!

HONDURAS

    Neste mes se estiveron realizando reunións para concretar o traballo do Centro de Estudos de Xénero e Feministas da Universidade da Coruña na Fase 2 do proxecto de xénero que empezou este ano (apoiarán entre outras actividades en impulsar unha experiencia piloto de orzamentos etiquetados de xénero en concellos da Mancomunidade NASMAR). Continúa tamén o traballo para ir pechando as actividades do proxecto de apoio a grupos de mulleres marisqueiras que rematará en decembro, e tívose unha reunión con CETMAR para pechar este traballo. Os dous proxectos son financiados pola Cooperación Galega da Xunta de Galicia.

    O 2 Outubro pechouse o prazo para presentar candidaturas ao posto de representante país Honduras para traballar connosco (substitución temporal).

ENLACES DE INTERESE

Auga

Comunicación para o (como) desenvolvemento

Consumo responsable

Cooperación e ONGD

Educación para o desenvolvemento

Iniciativas

Investigación para o desenvolvemento 

Mundo

Políticas e modelos de desenvolvemento

Sensibilización

Soberanía alimentaria e desenvolvemento rural

Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)

Tecnoloxía para o desenvolvemento humano

Voluntariado e Persoas

E NO PRÓXIMO MES …

   Para máis info consulta o noso CALENDARIO DE ACTIVIDADES, así como a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD (ou subscríbe ao seu boletín quincenal, que conta con ofertas de emprego; formacións e actividades; novidades do sector; convocatorias de bolsas e subvencións; propostas de voluntariado, etc.). Tamén nas nosas redes sociais Facebook,  instagram e Twitter difundimos eventos de interese externos a ESFGalicia de temas vinculados ao noso traballo.

A ESF-RASE DO MES

Se as máquinas producen todo o que necesitamos, o resultado dependerá de como as cousas son distribuidas. Todas as persoas poden disfrutar dunha vida de luxos se o que producen as máquinas é partillado, ou máis persoas poden rematar miserablemente pobres s os donos das máquinas fan lobby en contra da redistribución. Até agora, a tendencia parece inclinarse pola segunda opción, coa tecnoloxía volvéndose cada vez máis inequitativa. O tan temido Apocalipse non virá da man dos robots, como tantas películas de ciencia ficción nos quixeron facer crer, senón que será xenerado por capitalismo do propio ser humano.
Stephen Hawking

Enxeñeria Sen Fronteiras

Resumo do ciberfaladoiro “Modelos de transición enerxética: o caso de As Pontes”

/in ,

O agotamento das materias primas como o carbón e o petróleo, impón á humanidade un dos seus grandes retos no futuro próximo.

A transición enerxética é un proceso que nos vai acadar, mais cedo que tarde, a todas as persoas. A nivel particular cadrou que persoas que conforman a base social de Enxeñería sen Fronteiras están vivindo esa transición no pobo dás Pontes. Esa foi a semente deste ciberfaladoiro.

Como documento previo, propuxose o vídeo-documental “Ciclo combinado”. Fálase sobre a existencia de outros documentos audiovisuais. Sobre a transformación da mina na lagoa existe Azul y verde sobre Negro. Tamén El carbón, fuente de energía de As Pontes. Historia del complejo minero-eléctrico de As Pontes 1972 – 2012, o cal non fumos capaces de atopar nas redes.

Partellamos as seguintes conclusións.

– Falamos sobre o ciclo vital das industrias, e que cando rematan hai que prever alternativas. Falouse de que o plan dás Pontes tiñase que ter posto en marcha fai 20 anos, cando se anuncia o peche da mina.

– Sobre a importancia da transparencia e a participación cidadá para levar a cabo procesos de desenvolvemento da vila. Púxose de manifesto carencias nese sentido.

– Falase sobre as estructuras credas na vila, fitos patrimoniais que ainda de titularidade privada, son ben de interese público e social. A importancia da súa posta en valor, e da súa significancia como ben común. Polo tanto, sobre o futuro dos cales deben tomar partido todas as persoas do pobo. No caso dás Pontes, cítanse:

  • A chimenea da central térmica (Endesa Termic), cunha altura de 356 metros supón unha estructura única no mundo, a terceira mais alta de Europa e aparecendo no Libro Guinness dos Records como a estructura de maior volume do mundo.
  • O parque de carbóns. Unha cuberta metálica, menos coñecida por estar á sombra da chimenea pero singular. Para facerse unha idea das súas dimensións, dentro dela colllerían tres estadios de Riazor completos.

– Faise unha análise sobre as loitas levadas a cabo no último ano. E sobre a estratexia de darlle ó pobo “esperanzas” que o final acaban diluindo o movemento e a forza inicial, creando frustración, dinámicas e sentimentos de impotencia que acaban favorecendo os grupos de poder e de interés.

– Fálase sobre o feito de que as decisións de Endesa-Enel se tomen nun Consello de  Administración en Italia sen ningún coñecemento da realidade dos pobos sobre os cales se toman decisións.

– Comentase sobre a opacidade na toma de decisións, a todos os niveis, e a necesidade de crear espazos de participación.

Para rematar, acordamos seguir intercambiando información e opinións. Ademáis, proponse facer un roteiro na vila dás Pontes, para que a base social coñeza de primeira mán a realidade dese pobo.

Enxeñeria Sen Fronteiras

Traballa connosco! Praza persoa expatriada Honduras

/in ,

ENXEÑERÍA SEN FRONTEIRAS GALICIA (ESF GALICIA) convoca a selección dunha persoa para facer unha sustitución por baixa de maternidade e período de transferencia da representante país en Honduras, que faga o seguimento dos seus programas de Dereito á Auga e Soberanía Alimentaria en Honduras.

CONTEXTO DA OFERTA DE EMPREGO

ESF Galicia é unha asociación independente, sen ánimo de lucro, baseada no voluntariado, que busca construir unha sociedade mundial xusta e solidaria mediante a cooperación para o desenvolvemento e poñendo a tecnoloxía ao servizo do desenvolvemento humano.

ESF Galicia require incorporar unha persoa que poida facer a sustitución por baixa de maternidade como representante no país, con experiencia en cooperación internacional para o desenvolvemento, para dar asistencia en terreo aos proxectos que está a executar en Honduras e facer de enlace coas organizacións socias locais e outros axentes de desenvolvemento na zona.

ESF Galicia traballa en Honduras desde o ano 2007 con actividades de identificación e desde mediados de 2008 estableceuse no sur do país (Golfo de Fonseca) executando a parte hondureña do Programa de “Reducción da vulnerabilidade en áreas empobrecidas, a través do acceso á agua potable, o saneamento e a xestión sostible de recursos hídricos e do territorio con enfoque de cunca hidrográfica en Honduras, Nicaragua e O Salvador”. Este programa, con diversas fases, prolongouse até o 2013, traballando nos municipios de San Francisco de Coray e de Marcovia. Posteriormente, en 2014, comenzouse o programa que se está a executar na actualidade, escalando as actividades do programa anterior a toda a Mancomunidade de Municipios de NASMAR (á que Marcovia pertence), traballando co persoal técnico da propia Mancomunidade e tamén coa Asociación Hondureña de Juntas de Agua y Saneamiento. Os elementos máis importantes do programa son:

  • Xerar instrumentos de planificación dos recursos hídricos na rexión do Golfo de Fonseca, a través de procesos participativos coas comunidades e administracións locais co fin de establecer prioridades de actuación na xestión hídrica e territorial, así como as inversións a realizar polas administracións locais e os actores de cooperación internacional presentes no país.
  • Promover procesos participativos de desenvolvemento comunitario en materia de auga e saneamento que garantan a viabilidade e sustentabilidade dos proxectos, fomentando a inclusión da poboación, con especial énfase nas mulleres, nos espazos de decisión, e posibilitando que sexa os titulares de dereitos os protagonistas do seu propio desenvolvemento.
  • Realizar obras de abastecemento, saneamento e boas prácticas para a conservación dos recursos hídricos en base a ferramentas de planificación locais e ás xeradas polo propio plan, cun enfoque de innovación e de tecnoloxías apropiadas.
  • Realizar procesos de capacitación, sensibilización e incidencia de boas prácticas para a xestión dos recursos hídricos e o Dereito Humano á Auga.

Por outra banda, no ano 2010 ESF Galicia comezou a traballar no segundo gran programa que está activo na actualidade no país: o de soberanía alimentaria e defensa do territorio no sur Honduras. A organización socia hondureña de referencia neste programa é o Comité para la Defensa y Desarrollo de la Flora y Fauna del Golfo de Fonseca (CODDEFFAGOLF), pero participan tamén outros axentes hondureños e españois (universidades como a de A Coruña ou a Universidade Nacional Autónoma de Honduras, centros de investigación como a Misión Biolóxica de Galicia do CSIC, e outras ONGD como Amigos de la Tierra España ou VSF Justicia Alimentaria Global). No programa se traballa en varios niveis, tanto directamente con familias labregas ou pescadoras, como con grupos organizados (cooperativas, grupos de mulleres, caixas rurais…) e tamén en mesas de coordinación a nivel cunca hidrográfica, municipal, rexional ou estatal (mesas de Seguridade Alimentaria, comités de cunca hidrográfica, etc.). O programa contempla unha serie de actuacións coas que se pretende fortalecer e diversificar sistemas de producción familiar para que sexan sustentables, implementar medidas para a conservación dos recursos naturais, fortalecer as capacidades de incidencia dos actores locais na reducción de riscos do territorio (que afecta especialmente a esta zona, sobre todo as secas) e a xestión dos recursos naturais con enfoque de cunca hidrográfica, e sensibilizar e capacitar á poboación sobre a conservación e acceso equitativo e sustentable aos recursos naturais con enfoque de xénero.

Nos últimos tempos intensificamos as accións neste programa no que ten que ver co xénero, con apoio a grupos mulleres marisqueiras e as Oficinas Municipales de la Mujer dos 7 concellos da Mancomunidade NASMAR. Neste caso traballamos con CODDEFFAGOLF e coa Mancomunidade NASMAR.

FUNCIÓNS PRINCIPAIS

  • Realiza-lo seguimento técnico e económico en terreo das actuacións que ESF Galicia leve a cabo na zona. Elaboración de informes das actuacións realizadas, peche de xustificacións parciais e finais de proxectos en marcha. Este vai ser o punto con máis carga de traballo.
  • Coordinar o traballo do persoal de apoio administrativo de ESF en Honduras (unha ou dúas persoas, dependendo da época).
  • Ser responsable da sede de ESF Galicia en San Lorenzo, Honduras, coordinándose co persoal administrativo en terreo.
  • Coordinación cos socios locais e outros axentes para a identificación e formulación de novos proxectos.
  • Manter un fluxo axeitado de información con ESF Galicia e coordinarse no traballo coas persoas voluntarias dos grupos responsabeis en Galicia dos proxectos en execución e coas persoas contratadas en sede que dan apoio aos grupos.

FUNCIÓNS SECUNDARIAS (cun carácter máis anecdótico)

  • Colaborar estreitamente coa Coordinadora de ONGD españolas en Honduras.
  • Exercer de representante de ESF Galicia en Honduras coa poboación beneficiaria, autoridades locais, nacionais e internacionais, financiadores e demais axentes de desenvolvemento presentes nas zonas de intervención.
  • Traballar en coordinación cos socios locais e outras organizacións locais que estean implicadas nos proxectos. Elaboración de plans de traballo e supervisión.
  • Realización de capacitacións a comunidades e técnicos locais sobre a xestión dos recursos hídricos, recursos naturais e outros temas que se consideren de interese.
  • Apoiar e promover outras actividades que se realicen en Honduras e en España. Fará o seguimento e apoio das personas voluntarias ou en prácticas de ESF Galicia que se desplacen á zona e participará tamén en actividades de sensibilización e incidencia, informando sobre a situación do país e os proxectos a través das canles de ESF e outras que puideran existir.

PERFIL

Requisitos

Formación/coñecementos requeridos

  • Formación/coñecementos en polo menos unha destas áreas en temas relacionados coa xestión dos recursos naturais, xestión de recursos hídricos, ordenamento territorial e/ou desenvolvemento rural, xénero e desenvolvemento (a valorar especialidades na titulación, proxectos fin de carreira, traballos de investigación, materias, cursos, etc.).
  • Formación/coñecementos en cooperación internacional e proxectos para o desenvolvemento.
  • Coñecemento de ofimática con ferramentas de software libre a nivel de usuario.

Experiencia previa

  • Experiencia en terreo en cooperación ao desenvolvemento facendo xestión, administración e seguemento de proxectos de polo menos un dos seguintes ámbitos: fortalecemento institucional e de capacidades locais; transferencia tecnolóxica; ordenamento territorial; desenvolvemento rural ou abastecemento de auga potable e saneamento; xénero e desenvolvemento.
  • Experiencia en coordinación e traballo en equipo.

Habilidades persoais requeridas

  • Flexibilidade e capacidade de adaptación ao cambio e a contextos culturais diversos.
  • Capacidade de planificación e organización.
  • Capacidade de comunicación, escoita e negociación.
  • Iniciativa e autonomía.
  • Manexo de situacións de estrés en contextos de certa inseguridade.

Outros

  • Permiso de conducir B e dispoñibilidade para conducir en Honduras.
  • Castelán fluido e galego medio a nivel comprensión oral e lectora.
  • Dispoñibilidade para realizar entrevista en liña se se supera o proceso de selección previo (entre o 7 e o 9 de outubro).
  • Dispoñibilidade para incorporarse ao traballo en liña e viaxe a Honduras cando a situación sanitaria o permita e se completen os traballos en sede.

Valorarase:

  • Experiencia en voluntariado, especialmente en ESF Galicia u outras organizacións que actúen en líneas de traballo similares.
  • Experiencia de traballo en terreo en América Central ou Sudamérica, sobre todo específicamente no Golfo de Fonseca hondureño.
  • Formación específica en Educación para o Desenvolvemento, Dereitos Humanos, enfoque de equidade de xénero e novas masculinidades, dereito humano á auga, soberanía alimentaria, agroecoloxía e/ou multiculturalidade e interculturalidade.
  • Coñecemento da forma de traballo de ESF Galicia e identificación cos seus valores.
  • Formación e experiencia de traballo sobre software libre e ferramentas de comunicación 2.0
  • Idioma Galego avanzado na escrita e na fala.

CONDICIÓNS LABORAIS

  • O posto de traballo é a tempo completo. Se realizará un período de formación en Galicia con traballo en sede, que inicialmente poderá ser en liña. Posteriormente, o traballo desenvolverase na oficina de ESF Galicia en San Lorenzo, Honduras, con desplazamentos frecuentes á área rural dos municipios de El Triunfo, Marcovia, Nacaome, Amapala e San Lorenzo, así como ás cidades de Tegucigalpa e Choluteca.
  • O traballo será supervisado pola Xunta Directiva e coordinándose coas persoas técnicas de sede e, no período de formación, coa persoa da que se fai a substitución.
  • Data de incorporación: 19 de outubro de 2020.
  • Duración: 6 meses (incluindo 2 de proba) ampliables en función das circunstancias
  • Soldo según convenio, actualmente 2.093,03 euros brutos (con pagas extra prorrateadas), inclúe seguro médico en terreo e un viaxe internacional ao ano.

CONTACTO

As persoas interesadas poden enviar por correo-e unha carta de motivación e o seu curriculum vitae, ambos en formato pdf (non se terán en conta as candidaturas que non envíen esta documentación) a: info[arroba]galicia.isf.es

Indicar no asunto a referencia da plaza á que se opta*: SUBSTITUCIÓN REPRESENTANTE PAÍS HONDURAS.*

IMPORTANTE: todos os requisitos deben quedar referidos na carta de motivación ou no CV, se non é así automaticamente quedará excluída a candidatura.

Tras o proceso de selección se contactará vía correo-e para avisar sobre a selección ou non para a fase de entrevistas persoais.

Para máis información contactar con info[arroba]galicia.isf.es ou tfno. 881 01 1479


DATA LÍMITE PARA ENVIAR O CV: 2 de outubro de 2020 ás 23:59