Boletín Oficial ESFeiro. Xuño 2025
CONTIDOS
- Vida Asociativa
- Honduras
- Mozambique
- Enlaces de interese
- Recomendación artística
- E no próximo mes …
- A ESFrase do mes
VIDA ASOCIATIVA
En maio tivemos ciberfaladoiro sobre Fediverso e redes sociais descentralizadas.
No programa de Esf na Universidade, estivemos na Escola de Informática de Ourense falando de electrónica ética, cun repair café e tamén deixamos alí a exposición Coñeces o teu Móbil? e a nosa campaña Todo pasa e todo queda sobre machismos en personaxes históricos. Ese día ademais acompañáronnos 2 profes e 3 alumnos do IES Cosme López Rodríguez (A Rúa). Tamén estivemos na Escola de Camiños da Coruña nas materias de cartografía e de representación gráfica, falando de Tecnoloxía para o ben común.
No programa de Hackers Sen Fronteiras (en secundaria), fíxose unha actividade ben chula con alumnado do IES San Rosendo de Mondoñedo, cunha formación en xornalismo e gravación de podcast de radio, así como un encontro en liña co profesorado colaborador no programa.
No programa de ESF no eido profesional, tivemos un encontro en liña con Colexios Profesionais de Enxeñería, para reflexionar sobre boas prácticas ecosociais no eido técnico. Tamén houbo un faladoiro sobre xestión de eventos hídricos extremos co Colexio de Enxeñería Forestal, unha reunión con membros da xunta directiva do Colexio de Enxeñería Agrícola de Ourense, e participamos nunha mesa redonda con outras entidades de economía social sobre traballo digno.
O de Ourense non foi o único repair café do mes, tamén en Vigo fíxose un, no local da cooperativa Árbore, e no Casino de Carballo. Ademais, fíxose a entrega de ferramentas do novo Banco Reciclaxe Electrónica con Software Libre na ETSE de Santiago de Compostela.
No Programa de Voluntariado Internacional de Coñecemento doutras Realidades, tivemos formación en liña coas compañeiras de Honduras.
Ademais, distintas persoas da base social asistiron a eventos interesantes, como en Santiago ás xornadas da Unión Profesional de Galicia, as mesas redondes de Sostenibilidade e outra de Intelixencia Artificial, en Ourense ás xornadas “Non somos terra de sacrificio”: comunidades en loita pola defensa do territorio e da vida, ou en Carballo e Santiago aos encontros con Turiel sobre decrecemento.
Puidemos desfrutar dun novo programa de ESFRadio, desta volta falando de Por que e como facer unha transición enerxética.
HONDURAS
No eixo de traballo de soberanía alimentaria e defensa do territorio, houbo moito traballo no programa de Restauración das Lagoas de Inverno, que financian AECID e Xunta de Galicia. Dende avistamento de aves para coñecer a biodiversidade da zona, a xornadas de monitoreo comunitario e limpeza de canles das lagoas. Dentro do programa de apoio a grupos de marisqueiras que financia a Xunta de Galicia, entregouse material para monitoreo de biodiversidade á Universidade Nacional Autónoma de Honduras. Tamén houbo formación con mulleres marisqueiras. No programa de diversificación alimentaria que financia AECID, vimos como as experiencias de mellora participativa de sementes criollas están máis activas que nunca. Tamén houbo intercambio de experiencia coa Escola Agrícola Luis Landa, e un taller de productos lácteos.
No outro eixo de traballo en Honduras, o de dereito humano á auga, 8 obras de captación de auga foron melloradas ou contruidas en 5 comunidades do concello de Nacaome. Tamén houbo varias formacións, como coa Mancomunidade NASMAR de capacitación técnica en xestión da auga a municipalidades, ou en hidroxeoloxía con Acacia Naves, experta da Universidade da Coruña que estivo uns días en Honduras, e de mapeos participativos de recursos hídricos.
Ademais, no noso equipazo de traballo en Honduras tiveron un encontro convivencia no lago Yojoa, onde ademais estiveron traballando sobre ideas para estratexias futuras no país.
Tamén houbo unha visita a Galicia de dous investigadores da UNAH, Facultade de Ciencias Espaciais, onde se formaron no manexo dunha ferramenta de visores cartográficos desenvolta polo Laboratorio do Territorio da USC, coas que temos en marcha un proxecto. Ademais impartiron o relatorio Aplicaciones de la cartografía participativa para la defensa de la tierra y territorio en Honduras: Experiencias en cartografía del Departamento de Ciencia y Tecnología de la Información Geográfica- UNAH.
MOZAMBIQUE
No mes de maio tivo lugar unha visita técnica a Mozambique na que se traballou coa Administración Rexional de Augas do Sur de Mozambique nas súas oficinas de Maputo. O traballo estivo relacionado coas inundacións, pero nesta ocasión focalizouse, principalmente, na planificación e na xestión. Aquí se pode saber algún detalle máis da visita.
A mediados de xuño terá lugar unha visita a Galicia de representantes da ARA Centro co obxectivo de que poidan coñecer in situ o traballo que se realiza en Galicia en relacións as inundacións. No mes de maio tamén tivo lugar unha webinar co Colexio Oficial de Técnicos Forestais de Galicia sobre o proxecto e a xestión de eventos extremos en Mozambique.
ENLACES DE INTERESE
Activismo e persoas
- José Antonio Marina, filósofo: “Nadie te va a meter en la cárcel por decir que la Tierra es plana, pero que quede claro que eres un imbécil”
- Hacia una ética del cuidado sin heroínas
- Hombres y violencia sexual: hablar desde el lado de la culpa y la vergüenza
Auga
- Guía para o deseño de saneamento autónomo
- Hacker Days: prototipando el futuro del rural, en comunidad.
Consumo responsable
- Mapa de tiendas de segunda mano de moda en España
- Bandas de todo el Estado anuncian su salida de los festivales propiedad del fondo proisraelí KKR , que se enriquece coa promoción inmobiliaria en territorios palestinos ocupados. En Galicia temos 4 destes festivais: O Son do Camiño (Santiago de Compostela), Morriña Fest (A Coruña), Caudal Fest (Lugo) e Resurrection Fest (Viveiro, Lugo)
- Política en Eurovisión: Rusia expulsada, Israel premiada y Palestina silenciada
Cooperación e ONGD
- Viaje al norte de Honduras
- Todo cambia. Las ONGD debemos afrontar estructuralmente un cambio de época, ante el asedio de los gobiernos autoritarios y la mutación del sistema de cooperación
- A Xunta recibe ao embaixador de Israel en funcións mentres Gaza agoniza ao bordo da fame
Educación para o desenvolvemento
- Pantallas y estereotipos: ¿qué imagen de la masculinidad se transmite a los jóvenes?
- Xardín circular no IES Valga para sensibilizar coa multiculturalidade. Saiu nalgunha nova, pero para máis info contactádenos (mesmo se queredes visitalo)
- Xogos sobre sustentabilidade do grupo universitario GEEDS da Universidad de Valladolid
- GAIA, entendiendo la tierra como un ser vivo (Carlos de castro). 2h 36min 54seg
- Las universidades españolas han firmado 44 proyectos con Israel desde septiembre de 2024 (e a de Santiago, facendo caso omiso do seu compromiso)
- Una nueva cultura de la tierra
- Programa podcast. Do lecer á aula: como entender o conflito a través dos videoxogos
Enerxía e cambio climático
- Informe Clivar sobre cambio climático en España, con datos interesantes como estes sobre subida de nivel do mar en diversas cidades (entre elas A Coruña e Vigo)
- El recurrente espejismo nuclear
- Ni barata, ni fomenta la soberanía energética, ni aporta flexibilidad al sistema: los bulos sobre la nuclear
- El apagón podía pasar y pasó, como Fukushima
- Las verdades incómodas de la Transición Energética
- En la espiral de la energía (4ª edición, abril 2024)
Iniciativas
Investigación para o desenvolvemento
- Está limpo o aire de Galicia? Non, segundo os criterios da OMS
- Vanishing Culture Report. Este estudo (en inglés) destaca casos de perda cultural e subliña o papel esencial que desempeñan as bibliotecas e os arquivos na preservación de materiais para as futuras xeracións
- The 2024 state of the climate report: Perilous times on planet Earth Free
Mundo
- ECUADOR: «¡Omere goronte enamai!» ¡La selva no se vende!
- EL SALVADOR. Nayib Bukele consolida su perfil autoritario en El Salvador
- SÁHARA OCCIDENTAL: colonialismo, empleo y complicidad imperialista
- SOMALIA: el retorno de los brujos
Pobreza e exclusión
Políticas e modelos de desenvolvemento
- España entra en la carrera europea por los minerales críticos entre preocupaciones sociales
- Urgen a grupos políticos gallegos a pensar en los «límites» energéticos: «Hay una falta de un modelo real de transición»
- Budapest WAF 2025: Una introducción personal y parcialmente (des)informada de los colapso(s) social(es)
Soberanía alimentaria e defensa do territorio
- ¿Cómo hacer más accesible la alimentación sostenible a población en vulnerabilidad?
- Los retos de la digitalización para la agroecologia campesina
- Los alimentos en España están contaminados por 130 plaguicidas y afectan al 41% de la fruta
- Guía de facilitación para imaginar los montes vecinales del futuro
- La lucha por los montes gallegos: incendios, eucaliptos y amenazas a la propiedad colectiva
- Jornada sobre Minerales críticos para una Transición Ecológica justa: escenarios y alternativas. 2h 54min. Amigas de la Tierra
Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)
- FreeBSD: ¿Qué es y en qué se diferencia de Linux?
- El papel de Microsoft en Gaza va mucho más allá del bloqueo del correo electrónico de la CPI
- Aurora Gómez: “Una búsqueda con ChatGPT consume 10 veces más que una búsqueda en el Google antiguo”
- Inteligencia artificial. La máquina de los asesinatos en masa: Silicon Valley abraza la guerra
Tecnoloxía para o desenvolvemento humano
- O que iluminou o apagamento: “Somos máis que algoritmos produtivos”
- Unha nova vida para a vella canle da central hidroeléctrica do Pindo
- La ciencia: ¿una herramienta de opresión o de liberación?
- De la mina al campo de batalla (y las nuevas tensiones geopolíticas)
- Working Paper «Tecnologías feministas: herramientas para construir la Paz»
RECOMENDACIÓN ARTÍSTICA
Este mes, coa triste nova do pasamento do fotógrafo Sebastião Salgado, aproveitamos para chamar a atención sobre a súa obra, comprometida coas persoas máis oprimidas e co planeta, que nos quedará para sempre.
E NO PRÓXIMO MES …
Temos un novo apartado na nosa páxina web, onde se pode ver a axenda de próximos eventos ESFeiros ou que nos parecen interesantes pola temática. Ademais:
- 2 de xuño: Día Nacional da Doazón de órganos, tecidos e células
- 3 de xuño: Día Mundial da Bicicleta
- 5 de xuño: Día Mundial do Medio Ambiente
- Sábado 7 de xuño. 10-14h. Repair Café en #Covelo, dentro da feira de artesanía. Inscrición e máis información
- 8 de xuño: Día Mundial dos Océanos
- Xoves 12 de xuño. 11:30 a 13h. Ferrol. Xornada sobre Aprendizaxe-Servizo. Feira de Asociacións
- 12 de xuño: Día Mundial contra o Traballo Infantil
- Venres 13 de xuño. 10:30 a 12:30. Facultade de Informática A Coruña. Lab 03. Install Party e mantemento básico de equipos informáticos: dálles unha nova vida aos teus dispositivos. Coa nosa xente dos Bancos de Reciclaxe. AtlanticaConf2025. +INFO E INSCRICIÓNS
- Venres 13 de xuño. 17-20h. Formación sobre condicións de vida en Honduras. Escola Técnica Superior de Enxeñería de #Compostela.
- Venres 13 de xuño. 19-20h. Facultade de Informática A Coruña. Aula 3.2. Debate sobre tecnoloxías para o ben común: deseño ético, reparación, reutilización… AtlanticaConf2025. Coa nosa xente dos Bancos de Reciclaxe. AtlanticaConf2025. +INFO E INSCRICIÓNS
- 17 de xuño: Día Mundial de Loita contra a Desertificación e a Seca
- 20 de xuño: Día Mundial das Persoas Refuxiadas
- 23 de xuño: Día Internacional das Mulleres na Enxeñería
- 25 de xuño: Día da Xente do Mar
- Semana 14-18 de xullo. Escola de Verán de ESF na Coruña, con diversos obradoiros sobre ferramentas dixitais libres.
Para máis info sobre cursos e eventos en Galicia consulta a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD
A ESF-RASE DO MES
Cuando se é nova precísase dun pouco de utopía, crer en algo. O mundo de hoxe non motiva ás persoas novas. Pérdense no consumismo atroz ou frecuentemente pérdense na soidade.José Mujica. Ex-presidente de Uruguai, floricultor e guerrilleiro, que faleceu o pasado 13 de maio.