Posts

Enxeñeria Sen Fronteiras

Estudo sobre tecnoloxía para o ben común na Economía Social e no eido profesional da enxeñería en Galicia

/in , , ,

Ao longo dos últimos meses, estivemos analizando, man a man coas compas de AoPaso, a presenza da tecnoloxía para o ben común e os dereitos humanos nos ámbitos profesionais da enxeñería e a economía social de Galicia, como parte do Programa ESFPro.

Velaquí algunhas das conclusións do estudo:

1️⃣ Existe moito interese pola tecnoloxía para o ben común
2️⃣ A aplicación de boas prácticas está condicionada polo custo económico e polo descoñecemento de ferramentas e conceptos clave.
3️⃣ As persoas vinculadas coa economía social amosan unha maior conexión entre valores persoais e organizacionais.
4️⃣ Os colexios profesionais piden formación específica sobre tecnoloxía para o ben común e dereitos humanos.
5️⃣ Hai moita disposición para traballar en rede.

Cara aí camiñaremos!

Se queres sabelo todo, descarga o estudo AQUÍ

ESFpro conta co financiamento da Xunta de Galicia, a través de Cooperación Galega e de Fondos IRPF da casiña solidaria.

Enxeñeria Sen Fronteiras

Enxeñería Sen Fronteiras premia o uso de software libre para reactivar participativamente montes abandonados

/in , , ,

Acabamos de celebrar a primeira edición do Concurso de Iniciativas de tecnoloxía para o ben común aplicadas ao eido profesional, incluído no proxecto ESFpro, financiado pola Cooperación Galega da Xunta de Galicia e fondos da casiña solidaria da declaración da renda, que busca destacar o papel das empresas na transformación do modelo produtivo e social.

A proposta escollida foi a aplicación dun Sistema de Información Xeográfica de libre uso para reactivar montes veciñais abandonados e orientar aproveitamentos multifuncionais elaborada como a proposta gañadora da primeira edición do concurso de Iniciativas de tecnoloxía para o ben común aplicadas ao eido profesional.

Baixo o título Montes con futuro. SIG libre para reactivar montes veciñais abandonados e orientar aproveitamentos multifuncionais en Galicia, a agrupación forestal A Croa, de Camariñas, propón empregar unha metododoloxía de planificación colectiva do monte desenvolta como parte dun TFG da Politécnica de Lugo, de Ángela María Pérez Lema. Cun sistema de información xeográfica libre (QGIS) para mapear o territorio, man a man coas persoas propietarias, se verán as condicións de cada zona co obxectivo final de que a colectividade sexa quen de encaixar cada uso onde ten máis sentido e onde é máis probable que funcione. O proxecto contará cunha axuda de 400 euros e o acompañamento da ONGD para implementala, permitindo diversificar o monte con usos que poden convivir, madeira, froito, pastoreo, mel, micoloxía e outros aproveitamentos locais. Esta pilotaxe da metodoloxía se espera que sirva ademais para mellorala e poder despregala noutras zonas de Galicia.

Enxeñería Sen Fronteiras destaca a calidade das propostas recibidas na primeira edición do concurso e, de feito, engadiu unha mención especial cunha dotación de 150 euros para o proxecto Robótica Hospitalaria para Humanizar a Atención Sanitaria presentado polo Colexio Profesional de Enxeñaría en Informática de Galicia co obxectivo de mellorar o benestar emocional dos pacientes e humanizar a contorna hospitalaria.

ESFpro

O concurso de Iniciativas de tecnoloxía para o ben común aplicadas ao eido profesional forma parte do programa ESFpro que Enxeñería Sen Fronteiras desenvolve coas principais entidades profesionais da enxeñería, da tecnoloxía e da economía social e solidaria para detectar e impulsar boas prácticas á hora de levar ao ámbito profesional valores como a igualdade de dereitos entre homes e mulleres, o respecto polos dereitos humanos, a inclusión da diversidade ou a aplicación da perspectiva da sustentabilidade e do consumo ético sobre a adquisición e a xestión de materiais, de residuos e de enerxía.

Froito deste proxecto é tamén a Guía de Autodefensa Dixital e un estudo sobre a Tecnoloxía para o ben común e os dereitos humanos nos ámbitos profesionais tecnolóxicos de Galicia elaborado polo equipo do proxecto e que evidencia un alto grao de interese polas cuestións propostas desde ESFpro entre as organizacións participantes, aínda que se percibe que a aplicación efectiva de boas prácticas está condicionada por factores como o custo económico ou o descoñecemento de ferramentas e conceptos clave.

Destácanse algunhas diferenzas entre os perfís consultados: as persoas vinculadas a entidades que traballan na defensa dunha economía que poña a vida no centro mostran unha maior conexión entre valores persoais e organizacionais, mentres que entre os colexios profesionais apúntase a unha maior necesidade de clarificación conceptual e formación específica. En ambos casos, recóllese unha elevada disposición ao traballo en rede, como tamén o acreditan os distintos encontros e foros nos que se recolleron pareceres de diversas persoas e organizacións destes sectores da economía social e dos colexios profesionais de enxeñería.

Detalle mapa de profundidade media de solo por parcela
Detalle de mapa de cobertura forestal por parcela

A foto do encabezado é unha masa de Pinus pinaster (piñeiro do país), realizada por Ángela María Pérez

Enxeñeria Sen Fronteiras

Estudo sobre Tecnoloxía para o Ben Común no ensino secundario galego

/in , ,

Como parte da primeira fase do programa Hackers Sen Fronteiras: Tecnoloxías para o ben común e os Dereitos Humanos no ensino secundario de Galicia, elaborouse un estudo sobre o coñecemento e a aceptación na comunidade galega do ensino secundario do enfoque de Tecnoloxía para o Ben Común.

Por un lado, se obtivo información de profesorado e por outro de alumnado (no caso do alumnado, só dos 3 centros que participan como centros piloto de Hackers Sen Fronteiras). Queremos agradecer á Asociación do Profesorado de Tecnoloxía de Galicia (APETEGA) a súa implicación para mover a enquisa entre as súas asociadas.

DESCARGAR ESTUDO

Algúns datos de interese

Para recoller a información aportada polo alumnado deseñouse un cuestionario online 2 cunha batería de preguntas pechadas realizado polas rapazas e rapaces participantes no proxecto dos tres centros educativos. A finalidade desta enquisa é medir os seus coñecementos e actitudes en relación á tecnoloxía (e, de xeito máis concreto, á tecnoloxía para o desenvolvemento humano e o ben común).
Finalmente, a enquisa baséase en 125 cuestionarios válidos (54% mulleres). A distribución por centro é dun 58% do IES de Celanova, 22% do IES San Rosendo de Mondoñedo e 19% do IES de Curtis3.

A pesar que case a metade do alumnado cree posuír un pouco de coñecemento sobre a TpBC (e o 20% afirma ter bastante ou moito) na pregunta inicial sobre autopercepción, as respostas ás seguintes preguntas apuntan a que, en realidade, o enfoque da TpBC está moi afastado da súa realidade.

✓ Fenda de xénero: as rapazas continúan sen percibir o eido tecnolóxico como propio, sen optar por el como futuro profesional. Neste caso, nunha escala do 0 ao 10, os rapaces sitúan a probabilidade dun posible futuro laboral vinculado á tecnoloxía no 6,5, fronte ao 3,8 de media das
rapazas.

✓ No momento de sinalar o que pensan que é tecnoloxía, existe unha fenda enorme entre os exemplos de tecnoloxía duras (mencionados por unha porcentaxe de alumnado moi elevadas, de entre o 76% e o 98%) e as brandas (sinaladas como exemplos de tecnoloxía tan só por entre o 6% e o 46%). Por exemplo, a mocidade participante ten claro que os teléfonos móbiles ou os robots con intelixencia artificial son tecnoloxía, mentres que non entrarían neste concepto cousas como a organización veciñal para a xestión da monte ou unha campaña de reciclaxe.
✓ Tamén se observa esta forte tendencia ao escoller os conceptos ou ideas que, segundo o alumnado, gardan relación co eido tecnolóxico. Por exemplo, máis do 90% cre que termos como robótica, internet e informática están vinculados á tecnoloxía, fronte a menos do 10% a vincula á solidariedade, fame ou igualdade.
✓ Ademais, evidénciase que non perciben o impacto potencial que poida ter a tecnoloxía no avance no desenvolvemento humano e a consecución dos dereitos humanos. É dicir, desde a súa visión, a contribución da tecnoloxía a promover a democracia ou a erradicar a fame no mundo, por exemplo, é pouca.

A información aportada polo profesorado foi recollida a través dun cuestionario realizado de xeito online por un total de 21 persoas. 7 destas persoas pertencen aos tres centros educativos implicados no proxecto (3 do IES de Celanova, 3 do IES de Curtis e 1 do IES San Rosendo de Mondoñedo) e o resto traballan en diferentes centros de secundaria de toda Galicia. En total, cóntase coa representación de 16 centros.

O profesorado que coñecen o concepto de TpBC é moi pouco, e manifestan unha autopercepción media do seu coñecemento sobre ese tema de 4,6 nunha escala do 0 ao 10.

Porén, o interese medio manifestado por coñecer a tecnoloxía para o desenvolvemento humano e o ben común é moi alta, situándose no 8,4 na mesma escala.


Case 3 de cada 4 afirman que ten bastante ou moita importancia ese enfoque na súa actividade docente e tan só o 19% sinala que pouca ou ningunha. Ao preguntar de novo polo seu interese por introducir nalgún momento este enfoque nas aulas, saen resultados moi positivos (nunha escala do 1 ao 5, outorgáronlle un 4 de media á afirmación “Teño interese en introducir o enfoque TpDH nas miñas clases en algún momento”).

É importante subliñar que tan só o 11% do profesorado (2 persoas) considera que ten bastantes materiais ou recursos que lle axuden a introducir o enfoque da TpBC na impartición das súas materias.

Esta escaseza de coñecementos, materiais e recursos pode estar detrás de que tan só unha persoa recoñeza que realizou moitas iniciativas para traballar este enfoque na aula (e o 33% afirma que nunca). A esta liña apuntan as súas respostas ao preguntarlles polas necesidades que perciben para poder introducir o enfoque da TpBC con maior frecuencia nas aulas: máis formación-coñecementos e máis recursos didácticos son as opcións máis frecuentes (mencionadas por un 67% e 58% respectivamente).

Enxeñeria Sen Fronteiras

Estudo sobre tecnoloxía para o ben común nas universidades

/in , ,

Dentro do programa que temos en marcha de Tecnoloxía Sen Fronteiras, de promoción da tecnoloxía para o ben común nas escolas técnicas das universidades públicas galegas, fixemos en 2022 unha liña de base (diagnose) para ver o grao de coñecemento e aceptación na comunidade universitaria deste enfoque da tecnoloxía. Deste xeito, poderemos ir estudando nas seguintes fases do programa en que medida vai cambiando esta percepción.

DESCARGA VERSIÓN COMPLETA

DESCARGA RESUMO

Algunhas conclusións interesantes

✓ Destaca o coñecemento sobre os Obxectivos de Desenvolvemento Sostible. En relación coa temática concreta desta intervención, posición media (2,8 sobre 5), sen estar de acordo nin en desacordo coa afirmación “teño un bo coñecemento sobre a Tecnoloxía para o Desenvolvemento Humano e o Ben Común”.
✓ En termos xerais e exceptuando o acceso a servizos básicos, o alumnado non percibe que actualmente a tecnoloxía estea a contribuír de xeito notable ao desenvolvemento humano e sostible a nivel global.
✓ Amosa acordo coa idea de que o enfoque da Tecnoloxía para o Ben Común é necesario para a súa formación e para o seu futuro e que sería
interesante que houbese máis materias con este enfoque.

✓ Destaca o alto coñecemento sobre os Obxectivos de Desenvolvemento Sostible. En relación coa Tecnoloxía para o Ben Común, posición media-baixa no grao de coñecemento (2,5 sobre 5).
✓ En termos xerais e exceptuando o acceso a servizos básicos, o Persoal Docente e Investigador (PDI) tampouco percibe que actualmente a tecnoloxía estea a contribuír de xeito notable ao desenvolvemento humano e sostible a nivel global.
✓ Amosa certo acordo coa idea de que o enfoque da Tecnoloxía para o Ben Común é necesario para o futuro profesional do seu alumnado e que este tería
interese.
✓ Manifesta certo desacordo co afirmación de que contan cos coñecementos necesarios para introducir a Tecnoloxía para o Ben Común na súa docencia.