Posts

Presentado proyecto CADMIO, que estudiará la contaminación del agua subterránea en el sur de Honduras

Ayer se presentó en la Escuela de Ingeniería de Caminos de la Universidade da Coruña el proyecto de Generación de conocimiento sobre la contaminación por metales pesados en el agua subterránea del Sur de Honduras, financiado con 30.000 euros por Cooperación Galega da Xunta de Galicia, y que lideran investigadoras de la propia UDC, de la Universidade de Santiago, de la Universidade do Minho y de la Universidad Nacional Autónoma de Honduras (UNAH).

Desde ESF se dio apoyo en la formulación y está relacionado con nuestras solicitudes de investigación. Trata de dar respuesta científica a hallazgos que encontramos en las aguas subterráneas y necesidades de conocimiento en un tema que nos tiene muy preocupadas en los proxectos del eje de trabajo de Derecho al Agua que desarrollamos allá junto con la Mancomunidad NASMAR y la Asociación Hondureña de Juntas Administradoras de Agua y Saneamiento

Se aprovechó la visita tanto de Tania como de Joselyn, personal investigador y docente de la Universidad Nacional Autónoma de Honduras, del Instituto Hondureño de Ciencias de la Tierra, que pertenece a la UNAH. Además llevan el máster de recursos hídricos de la UNAH.

El proyecto para ESF es muy muy importante porque:

  • hay aguas contaminadas con metales pesados y se tiene la sospecha que esa agua puede ser una de las culpables de la alta incidencia de enfermedad renal y otras enfermedades vinculadas a metales pesados;
  • por otra parte los sistemas de tratamiento estandarizados son muy caros y no son apropiados para las comunidades;

Por esto, parte del proyecto es ver qué tecnologías low cost, tipo filtros y similares, pueden funcionar para retener algo de estos metales de forma que el agua sea potable. Así que será necesaria la experimentación con tipos de filtros y otras tecnologías sencillas (cambios de pH, etc), para que se mantengan los metales pesados en el rango potable.

Por otra parte, se incluyen capacitaciones importantes también a instituciones públicas que hacen análisis de agua, y especialmente en medios de cultivo para extraer metales pesados de tejidos, sangre, plasma,… para poder analizarlos después con métodos estándar. Y así ver la bioacumulación de metales pesados. Es importante para la Secretaría de Salud (bioacumulación de m.p. en casos de enfermedad renal), y para las áreas ambientales y de alimentación (bioacumulación en pescados, ganadería doméstica, etc).

Crónicas de Honduras: Sandra II

Sandra, unha participantes no noso Programa de Voluntariado Internacional de Coñecemento doutras Realidades (PCR) 2024, grazas ao proxecto de Mulleres Bravas de intercambio entre activistas de Honduras e Galicia e IRPF universidade, e coa financiación da bolsa PCR da Oficina de Cooperación e Voluntariado da Universidade da Coruña, traenos a súa segunda crónica, moi cultural.

——————————————————————

Hooolaaa!

Os vengo a hacer un poquito de actualización de estas semanas. Poco a poco me voy
adaptando más a Honduras, conociendo más lugares, personas e historias de este país
(mención especial a Aminta por sus relatos de sociopolítica Hondureña).

Conocer la historia de Honduras, a través de distintas voces, me ha permitido poder visionar
esta tierra con un prisma más amplio. El fin de semana pasado, Martina y yo nos aventuramos
hasta el Salvador, pasamos por Amatillo, Santa Rosa, San Miguel….hasta llegar a La Unión, y
específicamente al volcán de Conchagua. Ahí nos reunimos con Vicky, una de mis amigas
del alma 🩷

Las vistas desde el mirador eran mágicas, desde lo alto podías observar la belleza del Golfo de
Fonseca, abarcando Honduras, El Salvador y Nicaragua. Además, tuvimos la oportunidad de
enriquecernos un poquito de la cultura lenca, que da nombre al propio volcán, que en esta
lengua significa el tigre que vuela, en honor a la heroína local llamada Comizahual. Desde la
cosmovisión lenca se vivencia una fuerte conexión con la tierra y todos los seres que la habitan,
como bien indicaba Berta Cáceres:


En nuestras cosmovisiones somos seres surgidos de la tierra, el agua y el maíz, de los
ríos somos custodios ancestrales el pueblo lenca. Resguardados por los espíritus de las
niñas que nos enseñan que dar la vida de múltiples formas por la defensa de los ríos es
dar la vida por el bien de la humanidad y de este planeta”


Entender esta cosmovisión, me permitió comprender de otra forma la historia contra la invasión
y colonización en Honduras. El 20 de julio, fue el día de la conmemoración de Lempira,
ancestro indígena lenca, que organizo comunitaria y territorialmente a todos los pueblos lencas
produciendo el “Levantamiento de Cerquín” en 1537. El cual supuso el inicio de las luchas por
la libertad y la defensa de Honduras. Este viernes, con la compañía de Flor y Marvin, tuvimos
el placer de ir a Choluteca a la Casa del Sabio Valle, quien fue uno de los guerrilleros por la
independencia de Honduras.


La llegada de Chevi, este jueves fue inagurada con esta gran excursión cultural a Cholu. Y con
cultural no solo me refiero a la historia de lempira, sino que también nos adentramos en la
cultura musical (mi parte favorita). Escuchamos desde sopa de caracol hasta tengo un plan de
Key-Key
. Aunque he de decir, que de la música que estoy descubriendo en estos días me quedo
con Lejos de la ciudad de Muerdo y Pla ta tá de Mon Laferte (recomendaciones de Yuli).

También me quedo con los ataques de risa con Flor y Martina, y las conversaciones cotidianas
en las comunidades con coca-cola de por medio, y las 45 aves que supuestamente avistamos
pero no….Este jueves fuimos a Quebrachal a un avistamiento de aves, en el que también
conocimos las lagunas de invierno y a la maravillosa comunidad que trabaja en ellas, y que nos
recibió en sus hogares, ofreciéndonos buenas platicas y una comidaaa increíblee. Porque aquí,
como dice calle 13:

Aquí se comparte, lo mío es tuyo
Este pueblo no ahoga con marullos
Y si se derrumba yo lo reconstruyo


Feliz semana a todxs, seguiremos informando y disfrutando. Un cálido abrazo, Sandra 🫂

Crónicas dende Honduras. A primeira de Sandra!

Sandra, xunto con Martina, son as dúas participantes no Programa de Voluntariado Internacional de Coñecemento doutras Realidades (PCR) 2024 que xa están en Honduras. En breve, uniráselles Víctor. Sandra participa no PCR grazas ao programa de Mulleres Bravas, de intercambio entre activistas de Honduras e Galicia, neste caso coa financiación da bolsa PCR da Oficina de Cooperación e Voluntariado da Universidade da Coruña. Aquí deixamos a súa primeira crónica tras un par de semanas por alí!

——————————————————————————————

Boaaasss!
Xa levamos unhas semaniñas en Honduras, tras un longo viaxe e unha adaptación agridulce,
marcada pola cultura do piropo (como ben di Martina), que tanto impactounos á nosa
chegada….Xa superamos a nosa semanaversario aquí. E como non, o celebramos comendo
uns xeadiños de Sarita, a mellor xeadería de San Lorenzo (e a única que probamos).


O luns fumos a CODEFFAGOLF a presentarnos e a coñecer ao equipo, quedamos con moitas
ganas de facer cousiñas con eles, e estamos desexando que chegue a próxima semana para
que así sexa.

O mércores tivemos o pracer de ir a Sartenejal para coñecer o depósito de auga do seu novo sistema de abastecemento. Alí coñecimos a Doña Jacoba, a presidenta da comunidade, quen estivo explicandonos o longo camiño de loitas e resistencias que recorreron durante 25 anos, ata conseguir este sistema de abastecemento.


O xoves estivemos de novo en Sartenejal. Co convite de Alondra (técnica de la Mancomunidad NASMAR) e da comunidade, participamos no obradoiro de xénero (ver foto de portada). Nel trataronse os roles e estereotipos de xénero na cotideanidade, así como sobre a consecución de dereitos humanos. Foi un espazo fermoso, no que pintamos, xogamos e sobretodo rimos. Pereceume moi interesante escoitar ás mulleres da comunidade falar sobre como no seu día a día rompen coas barreiras e estigmas patriarcais, e escoitalas definirse como: loitadoras.


Con esa adrenalina comezou a nosa finde, que dende logo, xa tiña grandes expectativas de antemán. O sábado pola mañá fumos ao Parque Nacional de La Tigra en Tegucigalpa, fixemos durante unhas tres horiñas a ruta. Tivemos unha gran acompañante incondicional, a chuvia!! Pero como boas galegas que fomos, iso non fixo que disfrutaramos menos de aquel bosque tan fermosooo.


O domingo, con resaquita (que recuperamos cuns pouquiños frijoles) puxemos rumbo a Cantarrana e Valle de Ángeles. Foi incríble coñecer a súa arte urbana, a maioria das pinturas tiñan mensaxes reivindicativos e de loita social, encantoume ver como facían artivismo nas sús rúas es espazos cotiás….Sen embargo, aínda que esos espazos deixaronme atrapada tiñamos que volver a San Lorenzo, esperabanos unha semana chea de cousiñas novas por
descubrir.

O luns, para empezar a semaniña con enerxía reunímonos con Alondra para planificar o obradoiro do xoves, na comunidade, que xiraría en torno ao consentimento e o desexo nas relacións afectivas.


Pola súa parte, este martes fumos ao primeira saída a campo con CODEFFAGOLF. Acudimos á recollida de trampas colocadas na Microcuenca del Río Laure, para a realización dun monitoreo da fauna silvestre que posibilite o seu estudio e conservación. Aínda que as famosaas trampas, tiñan moita trampa, xa que non dimos sacado dúas de elas, e sen darnos conta estivemos case 4 horiñas de rutiña por Laure. Despois de esta experiencia, creo que tanto Martina coma eu, podemos decir que rematamos con todo tipo de fobias e medos ao insectos e calquera tipo de animal, xa sexan arañas, culebras ou mosquitoss. Estos últimos, especialmente, gran debilidad de Martina, quen desenvolveu un superpoder visual de detección de mosquitos. Agora ela é: Supermosqui 🙂

A verdade que esta experiencia está sendo moi chuli, e aínda que encantame probar e aprender cousas novas as veces unha sinte algo de vértigo, pero a compañía neste novo camiño fai que todo sexa mellor. Desexando coñecer todo o que me espera, seguir coñecendo rincóns, persoas e diferentes formas de vivenciar este mundo. Sintome moi agradecida, de cada persoa, comunidade e entidade que nos abriu as portas para coñecelas. Grazas por permitirnos sentir os distintos mundos que hai dentro deste mundo, e as diferentes historias que o habitan. Irei informando, un abrazo moi forte para todas.

Sandra